Memo MAX 5.1 deel A+B - Hoofdstuk 2 - De Gouden Eeuw oefentoetsen & antwoorden

a) Plaats waar ingekochte goederen worden opgeslagen om van daaruit weer te worden verhandeld. - stapelmarkt (1) -b) Een vorm van bestuur waarbij de koning alle macht heeft. - absolutisme (4) -c) Verhuizing van het ene land naar het andere. - migratie (2) -d) De handel tussen Europa, West-Afrika en Amerika (op de kaart te zien als driehoek). - driehoekshandel (1) -e) Gedwongen arbeid door slaven op tropische landbouwbedrijven waar één product werd verbouwd. -  plantageslavernij (1) -f) Manier van omgaan met elkaar waarbij mensen accepteren dat andere mensen andere opvattingen en gebruiken hebben. - verdraagzaamheid (2) -g) Het jaar 1672, waarin de Republiek werd aangevallen door Engeland, Frankrijk en twee Duitse staatjes. - Rampjaar (3) -h) Het recht om als enige handel te mogen drijven met een bepaald gebied. - handelsmonopolie (1) -i) Handelsmaatschappij die in de Republiek als enige met Azië mocht handelen. - Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) (1) -j) De periode van grote welvaart en bloei in kunst, techniek en wetenschap in de Republiek (ca 1600 - 1700). - Gouden Eeuw (2) - a) Oosterzeevaart. Handel tussen Nederland en het Oostzeegebied. (1)b) West-Indische Compagnie (WIC). Handelsmaatschappij die in de Republiek als enige met Amerika en West-Afrika mocht handelen. (1)c) raadpensionaris van Holland. De hoogste ambtenaar van het gewest Holland; adviseerde de Staten-Generaal over buitenlandse politiek. (3)d) wereldeconomie. Een economie die zich over de hele wereld uitstrekt, doordat producten uit landen van de hele wereld worden verhandeld. (1)e) regent. Bestuurder van een stad of gewest in de Republiek, vaak afkomstig uit een rijke koopmansfamilie. (3)  De wetenschappelijke revolutie. In pakhuizen werden producten opgeslagen. Die werden pas verkocht als er schaarste was, waardoor de kooplui een hogere prijs konden vragen.  a) WICb) VOCc) WICd) VOCe) VOCExtra info: https://schooltv.nl Aan de top was een kleine bovenlaag van zeer rijke handelsfamilies.Onder deze groep kwam een veel grotere groep van winkeliers en gespecialiseerde ambachtslieden.De derde sociale groep bestond uit loonarbeiders.Helemaal onderaan kwamen de armen. Dit waren mensen zonder vast werk, ouderen en zieken. Antwoord b is goed. De belangrijkste kerk in de Republiek was die van de bestuurders, namelijk de calvinistische kerk.Extra info: https://schooltv.nl De meeste landen in Europa werden geregeerd door een vorst. In de Republiek was de macht in handen van een kleine groep rijke mannen, de regenten. Zij bestuurden de steden en gewesten. Als er nieuwe bestuurders moesten komen werden die benoemd door de regenten die al in het bestuur zaten. Deze manier van benoemen heet coöptatie; ze zorgde ervoor dat de macht in een kleine groep rijke (koopmans) families bleef. De Republiek had nauwelijks een centraal bestuur. Er waren zeven gewesten die ieder hun eigen bestuur hadden: de Gewestelijke Staten. Daarin zaten afgevaardigden van de steden en van de adel die het platteland bestuurde. De Gewestelijke Staten namen de belangrijkste beslissingen in de Republiek. Alleen over buitenlandse politiek, de verdediging van het land en het bestuur van de koloniën namen de gewesten gezamenlijke besluiten. Dat deden ze in de Staten- Generaal. In die vergadering had elk gewest één stem, maar in de praktijk was het gewest Holland het machtigst. Dat gewest was namelijk het rijkst en betaalde het meest aan het leger en de vloot. Extra info: https://schooltv.nl De stadhouder gaf leiding aan leger en vloot en was in dienst van de Gewestelijke Staten. Officieel was deze functie niet erfelijk, maar in de praktijk benoemden de Gewestelijke Staten steeds weer familieleden van Willem van Oranje. De raadpensionaris van Holland was de hoogste ambtenaar van het gewest Holland. Hij had veel invloed, want hij adviseerde de Staten-Generaal over de buitenlandse politiek van de Republiek en onderhield contacten met andere landen. Hij nam alle besluiten, bijvoorbeeld over nieuwe wetten en belastingen.Hij was de baas van alle ministers en ambtenaren, die zijn besluiten uitvoerden.Hij was de hoogste rechter; wie niet deed wat hij wilde, werd uiteindelijk door hem bestraft.Extra info: https://schooltv.nl Antwoord d is goed.  De WIC handelde in goud en ivoor, maar ook in mensen. In Amerika werd het werk op plantages gedaan door Afrikaanse slaven. Deze mensen waren in West-Afrika gevangen genomen  en door Afrikaanse handelaren tot slaaf gemaakt. Ze werden verkocht aan Europese ondernemingen, zoals de WIC. De WIC verzamelde haar slaven in speciale forten, bracht hen met schepen naar Amerika en verkocht hen daar op slavenmarkten aan plantage-eigenaren. Daarna voeren WIC schepen beladen met rietsuiker,  cacao, koffie en tabak naar de Republiek. Van de opbrengst kocht WIC Europese goederen als wapens, buskruit en textiel. Daarmee kocht zij in Afrika weer nieuwe slaven. Deze handel tussen West-Afrika, Amerika en Europa heet de driehoekshandel.   Schilders uit de Gouden Eeuw staan erom bekend dat ze vaak gebeurtenissen uit het dagelijks leven van mensen lieten zien. Dat was in andere landen minder gebruikelijk. Daar waren koningen en de kerk de belangrijkste opdrachtgevers. Die bestelden eerder schilderijen van historische en Bijbelse gebeurtenissen, of portretten. Extra info: https://schooltv.nl a) Deze gebeurtenis gaat over de moord op de gebroeders de Witt.b) Raadspensionaris Johan de Witt werd verantwoordelijk gehouden voor de gevolgen van het rampjaar. Het volk hield hem (en de regenten) verantwoordelijk voor alle ellende en vermoorden hem en zijn broer. Extra info: https://schooltv.nl Het lukt Karel I niet om de absolute macht te krijgen. Eén van de kenmerkende aspecten van dit hoofdstuk is: ‘het streven van vorsten naar absolute macht’.