Tijd voor Geschiedenis - Hoofdstuk 5 - Tijd van ontdekkers en hervormers oefentoetsen & antwoorden

Barok (4) = Stijlperiode met een overdaad van vorm en versiering.Conquistadores (3) = Spaanse veroveraars van Amerika.Hagenpreken (5) = Godsdienstige bijeenkomsten in het open veld, geleid door een calvinistische predikant.Klassiek erfgoed (2) = Dat wat de Griekse en Romeinse cultuur nagelaten hebben aan latere tijden.Renaissance (2) = Tijd rond 1500 waarbij in de cultuur teruggegrepen wordt op de klassieke oudheid (Grieks-Romeinse cultuur).Verdrag van Tordesillas (3) = Overeenkomst tussen Spanje en Portugal voor de verdeling van de nieuw ontdekte gebieden door de ontdekkingsreizen, 1494. De juiste combinaties zijn: a-3 / b-6 / c-1 / d-2 / e-4. Je houdt 5 over. De beschrijvingen bij deze personen:Albrecht Dürer (2) = (1471 - 1528) Duits beeldend kunstenaar, vooral bekend vanwege zijn gravures en prenten in het noorden van Europa. In zijn jeugd beïnvloed door de Italiaanse renaissance.Vasco da Gama (3) = (1460 - 1524) bereikte in 1498 als eerste West-Europeaan Indië via een zeeroute rond Afrika.Karel V (5) = (1500 - 1558) Duits keizer, heer der Nederlanden, koning van Spanje en diverse (overzeese) gebieden. Bestreed de opkomst van het nieuwe geloof / de ideeën van Luther en trad in 1555 af, nadat verschillende Duitse vorsten voor het nieuwe geloof kozen. De juiste volgorde is: 4-6-1-5-2-3. (Ik weet dat…) Humanisme is de belangstelling van geleerden voor de klassieke literatuur, poëzie en geschiedenis. (Ik lees dat…) Erasmus doet zelf onderzoek met behulp van zijn kennis van de antieke talen. (En dus…) Dat zijn twee kenmerken van het humanisme die hier naar voren komen. Als Cortès ziet dat de Azteken over goud beschikken, wil hij dat in zijn bezit krijgen. (gebeurtenis 1) Daarvoor leggen de Spanjaarden mijnen aan waar zij de inheemse bevolking laten werken. De oorspronkelijke bewoners van Amerika blijken niet bestand tegen Europese ziekten als o.a. de mazelen. (gebeurtenis 2)Om toch voldoende goedkope arbeidskrachten te hebben, besluiten de Spanjaarden slaven uit Afrika te halen. (gebeurtenis 3) -  De kritiek van Luther was dat het kopen van een aflaat geen boetedoening was, maar alleen de rijkdom van de kerk vergrootte. Voor boetedoening was spijtbetuiging nodig waar het individu moeite voor moest doen / een loutering ondergaan. - Het mensbeeld van de renaissance was dat het individu een eigen intellect had, een eigen geweten.- De kritiek van Luther past bij het nieuwe mensbeeld, omdat het allebei uitgaat van het individu met een eigen geweten. Teruggrijpen op verleden: in het Plakkaat van Verlatinghe krijgen de Staten-Generaal de hoogste macht. Dat ligt in lijn met de privileges en voorrechten van de steden en gewesten, zoals die in de middeleeuwen waren vastgelegd (in stadsrechten e.d.).Revolutionair: burgers zweren het bestuur door een vorst (adel) af. Het feit dat burgers macht kregen / bestuursfuncties kregen, was geheel nieuw. Het standbeeld is kenmerkend voor de Renaissance als het gaat om:onderwerp: het is de verbeelding van een Griekse mythe en kunstenaars uit de Renaissance grepen terug op de cultuur uit de Oudheid.Techniek: de kunstenaar besteedt veel aandacht aan de houding van het lichaam, de verhoudingen en lichaamsbouw (anatomie). Dit was kenmerkend voor de beeldhouwkunst van de Grieken en Romeinen waar men in de Renaissance op teruggreep.De Renaissance ontstond in de stadstaten / steden van Noord-Italië. Firenze is een van die steden. In dit fragment komen de volgende motieven naar voren:Verspreiden van beschaving: dat zie je in de manier waarop de kleding van de lokale bevolking wordt beschreven en aan het feit dat de gevangen inboorling netjes in de kleren wordt gestoken. In beide gevallen lees je dat de Europese beschaving hoger wordt geacht dan die van de Afrikanen.Handel / economische motieven: de bevelhebber toont allerlei waren in de hoop dat de lokale bevolking dat ook hebben, zodat hij kan handelen. De boodschap is dat het woord van God / de Bijbel zwaarder weegt dan allerlei symbolen van het christendom / katholieke geloof. (Dat zie je aan de Bijbel die zwaarder weegt dan de symbolen als de sleutel naar de hemelpoort en de pauselijke kroon).De tekenaar is een aanhanger van het protestantisme, omdat zij vonden dat niet de uiterlijke kenmerken / rijkdom van de kerk de kern van het geloof vormde, maar het woord van God (dat de gelovigen zelf moesten kunnen lezen). Religieuze oorzaak: Alva stond bekend als een strenge landvoogd. Hij gaf de inquisitie meer rechten, waardoor er harder opgetreden werd tegen calvinisten. In de bron zie je dat Alva wordt geholpen door een kardinaal en de duivel. Dit geeft aan dat de prent religieuze kritiek bevat (en door een calvinist is gemaakt).Politieke oorzaak: Alva hield geen rekening met de voorrechten of privileges van de gewesten en steden. In de bron zie je dat de zeventien gewesten voor hem moeten knielen en geketend zijn.