Humboldt 1e ed - Hoofdstuk 5 - Vorming van landschappen oefentoetsen & antwoorden

a) Het neerleggen/afzetten van sedimenten/deeltjes op de bodem.b) De juiste volgorde is: Stenen, grind, zand, klei Drie van de volgende vormen van verwering noemen en uitleggen:- Verwering door bevriezing: wanneer water in een rotspleet bevriest, zet het uit. Doordat het uitzet wordt de spleet groter. Dat gebeurt elke keer bij bevriezing opnieuw, totdat de spleet groot genoeg is en de steen uit elkaar valt.- Verwering door temperatuurverschillen: wanneer een rots sterk opwarmt, zet de rots een beetje uit. Als het ’s nachts heel koud is/vriest, krimpt de steen een klein beetje. Dit gaat elke dag en nacht door, waardoor er uiteindelijk scheuren ontstaan en de rots uit elkaar kan vallen.- Verwering door plantenwortels: plantenwortels kunnen in een scheur van een steen groeien. De wortels worden steeds dikker, dus ze drukken de steen steeds verder uit elkaar, totdat deze afbreekt.- Chemische verwering: oplossing van gesteente door een chemische reactie, bijvoorbeeld kalksteen dat oplost door zure regen. Keileem Dekzand Reliëf Verkaveling Omdat dit vroeger het stroomgebied/dal van de Maas was. a) Strandwal = langgerekte zandafzettingen van enkele meters hoog langs de kust.b) Polder = Gebied dat is omringd door dijken, waarbinnen mensen de waterstand regelen.c) Turf = gedroogd veen dat kan worden gebruikt als brandstof. - Verwering is het kapot gaan/afbrokkelen van stenen.- Erosie gebeurt later. Losse stukken steen komen bijvoorbeeld in de rivier terecht en gaan op transport (ze worden door het water meegenomen). Tijdens deze reis schuren de stenen over de bodem. Ze schuren de bodem steeds verder/dieper uit, dit is erosie. Vooral zand en löss, omdat deze sedimenten klein en dus licht genoeg zijn om meegenomen te worden door de wind. Grind en stenen zijn te zwaar om door de wind meegenomen te worden. (Klei is vaak te nat / kleeft aan elkaar, en wordt daarom niet makkelijk opgetild door de wind). Tijdens de ijstijd waren er grote gletsjers die over Nederland heen schoven. Hierbij duwde ze alle lagen zand, klei en grind voor zich uit. Het zand, klei en grind vóór de gletsjers werd dus vooruitgeschoven en opgehoogd. Na de ijstijd smolten de gletsjers. Wat achter bleef in het landschap waren de stuwwallen/heuvels, tegenwoordig nog steeds soms 100 meter hoog! Het pleistoceen begon 2,5 miljoen jaar geleden en het kenmerkt zich door een afwisseling van ijstijden en warme perioden. In Zuid-Limburg. Omdat löss fijnere stofdeeltjes zijn dan zand en dus verder mee werden genomen door de wind. Pas tegen heuvelachtig gebied, waar weer wat begroeiing was (Zuid-Limburg), kwamen ze op de grond te liggen. Klei is lichter/fijner dan zand. Om het lichte klei te laten sedimenteren moet het water bijna stil staan/de stroomsnelheid laag zijn. De stroming van de zee is echter altijd te sterk om klei te laten sedimenteren. Zand is dan wel weer zwaar genoeg om in de stroming van de zee te kunnen sedimenteren. 1. Bekijk het nederzettingpatroon2. Bekijk de hoogteligging3. Bekijk het bodemgebruik4. Bekijk het type verkaveling5. Bekijk de lijnen in het landschapBij stap 5 kijk je of er rivieren aanwezig zijn (blauwe lijnen). Omdat de Veluwe zelf veel hoogteverschil kent en een zandgrond heeft, waar water doorheen weg zakt waardoor dit gebied te droog is. Daarnaast is zandgrond onvruchtbaar. Aan de rand van de veluwe is het gebied juist vlak, en hier is de bodem wel vochtig genoeg voor de landbouw. Daarnaast zijn hier genoeg beekjes voor drinkwater. Uit dode plantenresten, zoals wortels, bladeren en takjes. Die zijn lang geleden onder water verdwenen onder een laag zand/klei/slib, en daardoor in een zuurstofloze omgeving gekomen. Hier konden ze niet wegrotten. Ze zijn uiteindelijk opgehoogd en op elkaar gedrukt tot veen. BovenloopMiddenloopBenedenloopVerweringErosieSedimentatieStenenGrindKleiZwitserlandDuitslandNederlandSpitse bergtoppenDuinen a) Waarschijnlijk wel (want toen lag overal veel meer sneeuw en ijs) b) Dit zijn morenen (cijfer 2 is een middenmorene. Cijfer 3 is een zijmorene. Cijfer 4 is een grondmorene. Cijfer 5 is een eindmorene.)Toelichting: Alle morenen zijn gletsjerpuin/verpulverd gesteente dat meegevoerd is door de gletsjer en afgezet op een bepaalde plek.c) Een fjord is niks anders dan een voormalig U-dal dat vol gelopen is met water. Omdat zo’n U-dal gevormd is door voormalige gletsjers, kan je op de bodem van het dal morenen vinden. Dit zijn dus verhogingen van de bodem. Omdat je die nu ziet door het water, kan het zijn dat je er met een schip tegenaan vaart, met alle gevaren van dien. Omdat het zo koud was (ijstijd) dat er heel veel water werd omgezet in ijs / ijskappen/ gletsjers. Hierdoor stond de zeespiegel honderden meters lager en was er dus geen water tussen Engeland en Nederland. Dat is de lijn/grens tot waaraan het ijs in Nederland kwam gedurende de voorlaatste ijstijd. Dit was namelijk tot Haarlem, Utrecht, Nijmegen (HUN). a) 3 cm is in werkelijkheid 6m. Dit wil zeggen dat 1cm in werkelijkheid 6:3 =2 m is. Hoe noteer je dit? 1:200 (betekent 1cm = 200 cm). De schaal is dus 1:200b) 0,9 maal 200 = 180cm, oftewel 1,8m. Door te bemesten met de mest van dieren/schapen. Hiervoor hadden ze een gemengd bedrijf, dus behalve landbouw ook wat vee. Dat vee kon dan grazen op de hoger gelegen gronden (heidevelden/bossen) en hun mest werd over de lagergelegen akkers (esdorp) gebracht. Een droogmakerij.