Memo 4e ed - Hoofdstuk 1 - Nederland en Indonesië oefentoetsen & antwoorden

a) Oorlog van Nederland (1897-1903) tegen het sultanaat van Atjeh, op het noordelijk deel van Sumatra  (3) b) Politiek van de Nederlandse regering in Indonesië vanaf 1901. Die politiek ging ervan uit dat Nederland niet alleen mocht profiteren van Nederlands-Indië maar ook moest zorgen voor betere scholing en ziekenzorg (4) c) Het recht om als enige producten te verhandelen (1) d) Arbeider die een voorschot op zijn loon kreeg, als hij een contract tekende waarin hij beloofde om te werken op een plantage (3) e) Politieke stroming die opkomt voor zoveel mogelijk vrijheid voor de burgers (3) f) Trots zijn op eigen land en volk. Leidde in Nederlands-Indië tot streven naar meer zelfstandigheid (4) g) Jonge Indonesische nationalisten die hun militaire opleiding hadden gekregen van de Japanners. Zij wilden voorkomen dat het Nederlandse bestuur terugkeerde in Indonesië  (4) h) Nederlandse militaire acties in juli 1947 en december 1948 om Indonesië als kolonie te behouden (6) i) Nederlands bedrijf, opgericht in 1602. De VOC kreeg van de Staten-Generaal als enige Nederlandse onderneming het recht om op Azië te varen en daar handel te drijven (1) a) Het cultuurstelsel werd ingevoerd omdat de VOC steeds minder winst maakte. Dit kwam onder meer de steeds groeiende concurrentie van landen als Engeland. De Nederlandse staat nam de bezittingen en de schulden over. De kolonie kreeg nu een nieuwe naam: Nederlands-Indië.  b) Het cultuurstelsel is een landbouwsysteem waarbij de boeren op 1/5e deel van hun grond landbouwproducten  (cultuurproducten) verbouwden die in Europa verkocht konden worden. De boeren moesten de producten (gratis!) afstaan aan Nederland als een soort huur (pacht) omdat Nederland zogenaamd eigenaar van de grond was.   Toelichting: Op deze manier kwam Nederland aan grote hoeveelheden landbouwproducten die veel geld opleveren. Boeren die geen geschikte grond hadden om producten te verbouwen moesten toch pacht betalen door 66 dagen per jaar te werken voor het Nederlands bestuur.   C   De Volksraad mocht alleen maar advies geven aan de regering. Echte beslissingen mocht de raad niet nemen, dat deden de Nederlanders.     a) Soekarno  b) In 1927 richtten Soekarno en Hatta de Partai Nasional Indonesia (PNI) op. De Indonesische politieke partij. c)  Het doel van de PNI was een volledig vrij Indonesië dat onafhankelijk was. Dus zonder Nederland.     A 1 B 4 C 3 D 2 E 5   De VOC had toen een handelsmonopolie en mocht als enige producten verhandelen in Oost-Indië.  Toelichting: Je kon als zelfstandige handelaar dus geen producten kopen in Oost-Indië, je moest lid zijn van de VOC.     a) Multatuli had kritiek op de slechte behandeling van de boeren. Deze werden onderdrukt door de Nederlanders. Volgens Multatuli onderdrukte de Nederlandse regering de boeren en buitte hen uit.  Toelichting: Ze moesten hard werken en leden vaak honger en gebrek omdat ze niet genoeg rijst voor hun zelf konden verbouwen. De beste grond was voor de producten van de Nederlanders. De liberalen daarentegen hadden geen medelijden met de boeren maar met het feit dat de regering bepaalde welke producten moesten worden verbouwd. Hier hadden de ondernemers een vrije keuze in.  b)  De naam Multatuli is een pseudoniem en is Latijn voor ‘Ik heb veel leed gedragen’. Eduard Douwes Dekker gebruikt deze naam om zich achter te verschuilen. Hij schreef niet onder zijn echte naam omdat hij de koning van Nederland verantwoordelijk stelt voor de misstanden in Indonesië. Ook verwachtte hij  vooroordelen wanneer hij onder zijn eigen naam het boek zou schrijven.      Toelichting: Eduard Douwes Dekker was in dienst van de Nederlandse regering als assistent-resident en krijgt te maken met corrupte regenten en een Nederlandse overheid die niet ingrijpt. Hij blijft nog een tijdje in Nederlands-Indië, op zoek naar werk buiten het ambtenaren wereldje. Wanneer die zoektocht onsuccesvol blijkt, keert hij gedesillusioneerd terug naar Europa. Multatuli draagt zijn boek op aan Willem III, de koning van Nederland. Multatuli wijst de koning verantwoordelijke aan voor alle corruptie.   a) Met de ethische politiek wilde de Nederlandse regering iets terug doen voor de Indonesische bevolking in ruil voor alle winst die ze ten koste van de bevolking hadden gemaakt. Onder andere onderwijs maakte hier deel van uit.  Toelichting: In de desascholen (dorpsscholen) leerden kinderen lezen en schrijven in hun eigen taal. Kinderen van belangrijke mensen gingen naar westerse scholen. b)  Kinderen van belangrijke mensen konden naar westerse scholen, waar ze hetzelfde onderwijs kregen als kinderen in Nederland.  Ze leerden over westerse ideeën als vrijheid, gelijkheid en democratie. Dit had als onbedoeld gevolg dat door deze ideeën mensen in Nederlands-Indië meer te zeggen krijgen in hun eigen land in plaats van te luisteren naar de Nederlanders. Ze kregen gevoelens van nationalisme en wilden uiteindelijk zelfstandigheid voor alle mensen in Nederlands-Indië.     A- Oneens – Nederland wilde de inkomsten van Nederlands-Indië niet opgeven B - Eens – Tijdens de Japanse bezetting, wakkerden de Japanners het nationalisme aan en sloten de Nederlanders op in kampen, ze beloofden de Indonesiërs hun te helpen met hun zelfstandigheid: Azië alleen voor de Aziaten. C- Eens – Tijdens het uitroepen van de Republiek Indonesië was er een machtsvacuüm waarin niet duidelijk was wie de macht had in Indonesië. Tijdens deze ‘Bersiap’ periode werden veel Nederlanders vermoord. D- Oneens – De meeste mensen in Indonesië wilden zelfstandigheid van hun land zonder Nederlandse inmenging.       Op militair gebied had Nederland de overhand. Echter kwamen er negatieve reacties van de Veiligheidsraad van de VN. Die eiste dat Nederland onmiddellijk zou stoppen met de tweede politionele actie.  Tegelijkertijd dreigen de Verenigde Staten met het stopzetten van de Marshallhulp. Deze economische hulp had Nederland hard nodig om de schade van de Tweede Wereldoorlog te herstellen. Nederland ging onderhandelen met de Indonesiërs en uiteindelijk werd Indonesië in 1949 officieel een onafhankelijk land. Toelichting: De Verenigde Staten hadden een belangrijke reden om de regering van de Republiek Indonesië te steunen: die regering had een communistische opstand neergeslagen. De Verenigde Staten waren erg bang voor verspreiding van het communisme in Azië.   Op de kaart kun je zien dat landen in Europa (ook Nederland) in de periode van 1870 tot 1900 kolonies hebben in heel de wereld. Dit verschijnsel heet modern imperialisme. Toelichting: Europese landen willen in deze periode zoveel mogelijk grondgebied in Azië en Afrika veroveren om zo een groot rijk op te bouwen.   C – In 1870 werd het cultuurstelsel beëindigd. De regering bemoeide zich steeds minder met de economie. Vrije ondernemers konden nu grond huren van de overheid en stichtte grote landbouwbedrijven, plantages met producten als thee, koffie en suiker. Het eiland Sumatra werd bekend om de tabak.  Ook de mijnbouw (aardolie, steenkool, tin) en de winning van palmolie kwamen in handen van de vrije ondernemers. Vanaf 1870 lag de nadruk op deze producten en werd hier ook de meeste winst mee gemaakt. a)  Het standbeeld mag er staan want het is een eerbetoon aan een generaal die voor ons land heeft gevochten en de belangen van ons land heeft verdedigd. b)   Het standbeeld zou er niet mogen staan omdat onder leiding van generaal van Heutsz vreselijke misdaden zijn begaan tegen de bevolking van Atjeh. Toelichting: Momenteel is er veel discussie of standbeelden moeten worden weggehaald of mogen blijven staan, omdat er standbeelden staan van ‘historische helden’ die hele volkeren hebben uitgemoord. Hier is geen simpel antwoord op te geven. Aan de ene kant is het heel begrijpelijk dat je deze standbeelden weg wilt laten halen aan de andere kant haal je dan ook de negatieve herinnering weg en wordt de geschiedenis vergeten. Een ‘oplossing zou wellicht zijn om bij de betreffende standbeelden informatie te plaatsen die alle informatie van de betreffende persoon geven.    Deze overwinning  van de Japanse vloot op de Russische vloot in 1905 de eerste overwinning van een niet-blank ras op een blank ras. Hieruit bleek dat de blanken – en dus ook de Nederlanders - niet onoverwinnelijk waren en superieur. Hierdoor groeide het nationalisme onder de Indonesiërs die jarenlang onder de heerschappij van de Nederlanders hadden geleden.  Toelichting: Ook de overwinningen van de Japanners in de Tweede Wereldoorlog  die zonder veel problemen grote delen van Azië hadden veroverd. Nederland, Groot-Brittannië en Frankrijk waren hier machteloos tegen.