BuiteNLand 5e ed/FLEX - Hoofdstuk 3 - Klimaat oefentoetsen & antwoorden

Het weer is de toestand van de dampkring/atmosfeer op een bepaalde plek tijdens een korte periode. Het klimaat is de toestand van de dampkring/atmosfeer over een groter gebied voor een langere tijd (30 jaar). Rondom de evenaar, op lage breedte, vind je een tropisch regenwoudklimaat. Toelichting: Het is hier altijd nat en warm (+18°C). Lage breedte. Toelichting: Met lage breedte bedoelen we de breedtegraden dicht bij de evenaar, oftewel dichtbij 0°. Hieronder vallen bijvoorbeeld 20° N.B., maar ook 20° Z.B.Met hoge breedte bedoelen we breedtegraden dichter bij de noord- en zuidpool, dus in de buurt van 90° N.B. en 90° Z.B. Op 21 maart begint de lente, en staat de zon recht boven de evenaar. Op 21 juni begint de zomer en staat de zon recht boven de Kreeftskeerkring (23,5° N.B.) Op 21 september begint de herfst en staat de zon recht boven de evenaar. Op 21 december begint de  winter en staat de zon recht boven de Steenbokskeerkring (23,5° Z.B.) waterdampijscondensatie Tussen de 2°C (winter) en de 17°C (zomer). Op hogere breedte vallen de zonnestralen schuin in op de aarde en moeten ze dus een groter gebied verwarmen met dezelfde hoeveelheid energie als bij de evenaar.Op hogere breedte leggen zonnestralen een langere weg af door onze dampkring heen dan bij de evenaar. Hierdoor verliezen ze al veel energie (warmte) tijdens de lange tocht door de dampkring. De seizoenen ontstaan doordat de aarde in 365 dagen rondom de zon draait. Omdat de aardas schuin staat (23,5°) zal er om het half jaar een ander halfrond richting de zon staan. In de zomer is dit het noordelijk halfrond, in de winter is dit het zuidelijk halfrond. Dag en nacht ontstaan doordat de aarde in 24 uur tijd om zijn eigen as draait. Hierbij is het dus zo dat ongeveer 12 uur lang één kant van de aarde naar de zon toe staat (dag) en vervolgens dit gedeelte ongeveer 12 uur van de zon af staat (nacht). Bij de korte waterkringloop heb je het alleen over water dat direct verdampt boven zee, condenseert boven de zee, wolken vormt, en weer terug regent in de zee.Bij de lange waterkringloop legt water een langere weg af. Het wordt door wolken meegenomen naar het land, waar het zal regenen of sneeuwen. Een waterdruppel kan in een gletsjer terechtkomen, in het grondwater terechtkomen, door planten worden opgenomen, of door rivieren worden afgevoerd terug naar zee. Stuwingsregen. Toelichting: Het is bergachtig, waterdamp wordt door de wind dus omhoog gestuwd tegen de berg op. Terwijl je omhoog gaat koelt het (verder) af 🡪 de lucht gaat condenseren 🡪 je krijgt druppels 🡪 wolken 🡪 regen. In de winter zal de temperatuur zakken, het wordt extra koud met een oostenwind.In de zomer zal de temperatuur stijgen, het wordt extra warm met een oostenwind.Toelichting: Realiseer je dat een oostenwind een aflandige wind is. Deze komt van het land af (Duitsland en Polen). Land warmt sneller op en koelt sneller af dan water. Dit betekent dat in de winter het land erg koud is, en de wind die hier overheen waait ook erg koude lucht meeneemt 🡪 dus wordt het extra koud in Nederland.Dit betekent dat in de zomer het land erg warm is, en de wind die hier overheen waait ook erg warme lucht meeneemt 🡪 dus wordt het extra warm in Nederland. Temperatuur (vanwege het verschil in breedteligging zal Maastricht warmer zijn)Neerslag (vanwege het verschil in hoogteligging zal Zuid-Limburg natter zijn)Wind (omdat het aan de kust harder waait zal het in Zeeland krachtiger waaien). De zeespiegel zal stijgen (35 tot 85 cm in het jaar 2100). Rivieren zullen in de winter meer water afvoeren (de piekafvoeren nemen toe). Toelichting: Het is ook goed als je noemt dat de temperatuur van het zeewater toegenomen zal zijn, want ook dat gaat gebeuren. 1 = woestijnklimaat2 = tropisch klimaat3 = gematigd (zee)klimaat4 = poolklimaat en/of hooggebergteklimaat ‘1’ is een woestijnklimaat, ‘4’ een hooggebergteklimaat. Dit komt door het verschil in hoogteligging. De Himalaya (gebied ‘4’) is een gebergte tot ruim 8 km hoogte. Hoe hoger, hoe kouder, dus daarom kom je daar een koud hooggebergteklimaat tegen. De bovenste 4 (dichtbij de noordpool) heeft in de zomer héél lang licht, soms wel 24 uur per dag, omdat dit gedeelte van de aarde dan naar de zon staat toegekeerd. Terwijl dit gedeelte een half jaar later heel donker is (soms wel 24 uur per dag). De onderste 4 (de Himalaya, op lagere breedte), heeft minder verschil in de lengte van dag en nacht tussen de seizoenen. 7 °C2,2 °C Toelichting: Op zeeniveau is de temperatuur 19 °C. Je kent de regel dat het per 1000m stijgen 6 °C kouder wordt. 2000m stijgen betekent dus 12 °C kouder. 19-12 = 7 °C.Je stijgt vervolgens nog 800m meer. Per 100m wordt het 0,6 °C kouder. 8x0,6 = 4,8. 7-4,8 = 2,2 °C Loefzijde.Lijzijde (ook goed: regenschaduw. Dit betekent hetzelfde).Als de wind in dit geval vanuit het westen komt, wordt de lucht links van de berg omhoog gestuwd. De lucht stijgt op 🡪 daar is het kouder 🡪 lucht condenseert 🡪 waterdruppels vormen wolken 🡪 het gaat regenen.Aan de achterzijde (rechterkant) van de berg kan de lucht weer dalen. Dalende lucht warmt op 🡪 warme lucht kan meer waterdamp bevatten (gasvormig water) 🡪 de wolken lossen dus op 🡪 het is droog. De linker klimaatgrafiek is van een woestijnklimaat, dit zie je omdat er erg weinig neerslag valt (minder dan 250 mm per jaar is (namelijk 220 mm/jaar)).De middelste klimaatgrafiek is van een steppeklimaat, dit zie je omdat er ook weinig neerslag valt, maar wel net iets meer dan in de linkergrafiek. (De neerslag is 355 mm/jaar is (en tussen 250 en 500 mm/jaar noemen we een steppeklimaat)). De rechter klimaatgrafiek is van een savanneklimaat, dit zie je omdat de temperatuur het hele jaar door gemiddeld boven de 18ºC is en omdat er zowel een regentijd als droge tijd is. Dit is kenmerkend voor een savanneklimaat.  Witte pijl 1 is het noordelijk halfrond. Witte pijl 2 het westelijk halfrond.breedtecirkels (of parallellen)De evenaar, deze verdeelt de aarde precies in een noordelijk en zuidelijk halfrond.(nul)meridiaan (of lengtecirkels)Noorwegen ligt zowel N.B. (noorderbreedte) als O.L. (oosterlengte) Tanzania ligt op een lagere breedte. Lage breedte wil zeggen dicht bij de evenaar. Tanzania ligt dichter bij de evenaar dan Japan.El Paso ligt op hogere breedte. Hoge breedte wil zeggen dichter bij de Noord- en Zuidpool. El Paso ligt daar dichter bij dan Havana (Cuba).