De Geo LRN-line Globalisering (CE 2024-2025) - Hoofdstuk 3 en 4 - Inzoomen op Duitsland, Tsjechie en Egypte & Drie wereldsteden in de VS oefentoetsen & antwoorden

VN-ontwikkelingsindex = Een indicator die bestaat uit het analfabetisme, het bnp per inwoner, de levensverwachting en het onderwijs. Wordt ook wel imo (index van de menselijke ontwikkeling) of HDI (Human Development Index) genoemd.Analfabetisme = Mate waarin analfabeten in een samenleving voorkomen. Wordt uitgedrukt in percentage van de bevolking die ouder is dan 15 jaar.Backwasheffect = Ontwikkeling in een gebied dat nadelig is voor een ander gebied op sociaal en economisch gebied. De negatieve effecten worden het backwasheffect genoemd.Wereldstad = Een stad die een belangrijke rol speelt op het wereldtoneel op economisch, politiek of sociaal/cultureel gebied.Hub-en spokenetwerk = verkeer en communicatie knooppunten (de hubs) die met elkaar samenhangen. De onderliggende verbinding bestaat uit spoorlijnen, wegen en pijpleidingen (de spokes). De samenhangende verbindingen in dit netwerk heet het hub-en spokenetwerkMigrantennetwerk = Netwerk van migranten die sterke onderlinge contacten onderhouden met elkaar.CBD = Central Business District. Het is het centrale zakencentrum in een stad. Hierin zijn de (financiële) bedrijven gevestigd, vind je kantoren, maatschappelijke instellingen, het uitgaansgebied en winkels.Ruimtelijke segregatie = Ruimtelijke scheiding van bevolkingsgroepen in een stad. Scheiding op basis van het inkomen of de etniciteit. VN- ontwikkelingsindex. Deze indicator neemt naast het welvaartspeil ook kennis (analfabetisme) en de volksgezondheid mee.Het inkomen. Dit is alles wat iemand ontvangt als opbrengst van arbeid, vermogen of onderneming.Samenstelling van de beroepsbevolking. Alle mensen tussen de 15 en 65 jaar die werken en kunnen werken in de primaire, secundaire of tertiaire sector. Toelichting: De genoemde indicatoren kunnen een weergave zijn van de mate van economische ontwikkeling in een land. De indicatoren zijn gebaseerd op kenmerken als welvaart, productie, het werk dat mensen doen en wat ze daar mee verdienen.De VN-ontwikkelingsindex wordt ook de HDI of IMO genoemd. Het welvaartspeil wordt hierin meegenomen. Voor de kennis wordt gekeken naar het aantal jaren dat mensen onderwijs hebben gevolgd en naar het analfabetisme. Wanneer je kijkt naar het onderdeel ‘gezondheid’ dan wordt gekeken naar de levensverwachting bij de geboorte.Het netto-inkomen is van belang omdat dit het geld is dat je overhoudt na subsidies, uitkeringen en belastingen verrekend te zijn.De samenstelling van de beroepsbevolking kan een hoop zeggen over de economische ontwikkeling in een land. Het aandeel van de beroepsbevolking in de landbouw zegt veel over de ontwikkeling van een land. Als dit aandeel groot is, zullen veel mensen nog zelfvoorzienend zijn en is de arbeidsproductiviteit laag. Wanneer veel mensen in de tertiaire sector werken, zal het land economisch gezien een hogere positie innemen. Een spread-effect is een economisch en sociaal positief effect in een gebied. Vaak als gevolg van een ontwikkeling in een ander gebied. Een backwash effect is juist een economisch en sociaal negatief effect in een gebied.In Duitsland is het zo dat bijvoorbeeld de hoofdstad Berlijn en het omliggende Brandenburg. Door de economische ontwikkeling van dit gebied heeft het directe gebied er omheen daar ook profijt van. In sommige steden is juist een enorm vertrekoverschot, omdat een ander gebied aantrekkelijker is/wordt om te wonen en werken.Toelichting: Om de ontwikkelingen in (bijvoorbeeld Duitsland) te kunnen begrijpen moet je helder hebben wat spread-effecten en backwash-effecten zijn. De positieve effecten hebben te maken met economische groei, demografische groei, de komst van musea, een aantrekkelijke woonomgeving, werkgelegenheid en universiteiten/studies. Dit kun je bijvoorbeeld terugzien op kaart 89C over de bevolkingsontwikkeling. Hier staat de toename of de afname van de bevolking in procenten weergegeven. Tegenover de positieve spread-effecten staan de negatieve backwash-effecten; waar ergens werkgelegenheid wordt gecreëerd verdwijnen ergens anders bedrijven, waar ergens economische- en demografische groei plaatsvindt, verdwijnen ergens anders bedrijven en krimpt de bevolking. Atlaskaart 89C en 89H en 89I kun je gebruiken om je antwoord te ondersteunen. New York: 2, 6, 9, 10Washington DC: 1, 3Los Angeles: 4, 5, 7, 8  Toelichting:Voor de drie bovenstaande steden/stedelijke gebieden is het van belang om de (inter)nationale kracht van elke stad te bekijken. Zij spelen op internationale schaal elk een andere rol. De bevolking in elke stad, het type werkgelegenheid en de ontwikkeling zijn terug te redeneren naar het historische verleden. Washington D.C. is een politieke wereldstad. Hierdoor zijn er veel banen voor hoogopgeleiden bij bedrijven die internationaal georiënteerd zijn.Toelichting: Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden moet je bepaalde begrippen helder hebben. De woorden ‘global city’, ‘wereldstad’ en ‘hoogopgeleiden’ moeten bekend zijn. De internationale rol van Washington D.C. moet je ook weten voordat je deze vraag kunt beantwoorden.Washington is een van de belangrijkste steden ter wereld (wereldstad). Dit is terug te zien op de atlaskaart 250A, omdat Washington redelijk hoog staat in de Globale Steden index top 30. Met name vanuit de politiek, maar ook omdat het de hoofdstad is van een van de machtigste landen ter wereld. Het is een global city. Door de functie van Washington D.C. zijn er veel banen voor hoogopgeleide mensen die in deze tak aan het werk zijn. Veel ambassades en bijvoorbeeld de Wereldbank zijn in Washington gevestigd. De Aziaten en Hispanics komen in Los Angeles meer voor dan in New York en Washington D.C.192A Los Angeles - verspreiding van bevolkingsgroepen en 192B Los Angeles - Hispanic Bevolking.Voor migranten uit zowel Azië als Latijns-Amerika is Los Angeles makkelijker te bereiken dan de andere twee steden. Toelichting: Voor deze vraag is het van belang om te weten welke bevolkingsgroepen er in Los Angeles veel voorkomen.De Aziaten wonen meer in Los Angeles dan een van de andere twee steden vanwege de werkgelegenheid (een grote IT-sector) maar ook vanwege de geografische ligging omdat Los Angeles dus redelijk dicht bij Azië ligt ten opzichte van New York en Washington D.C. De hispanics is ook een groep die veel in Los Angeles te vinden is omdat deze stad relatief dicht bij de grens van Mexico ligt. De geografische ligging van zowel New York als Washington D.C. is een stuk verder van Mexico af dan Los Angeles. Ruimtelijke segregatie is de ruimtelijke scheiding van kansarme en kansrijke, vaak etnische groepen in een stad . Kan ook voorkomen op basis van inkomen.In het westen van Washington D.C liggen de wijken met de hoge inkomens. In die wijken wonen ook weinig minderheden. In het oosten van Washington D.C. liggen de wijken met lage inkomens. In die wijken wonen overwegend minderheden. Toelichting: Voor deze vraag is het belangrijk om de bron goed te bekijken. Hierin zie je een hoop kleuren en een aantal gegevens:De felroze kleur geeft aan dat er op die plek mensen met een laag inkomen wonen en weinig minderheden. De donkerblauwe kleur geeft een laag inkomen weer met overwegend minderheden.De lichtgroene kleur zijn de hoge inkomens en overwegend minderheden.De grijze kleur geeft juist de hoge inkomens en weinig minderheden weer.De vraag is nu welke ruimtelijke segregatie er zichtbaar is. Het is dan van belang om een tweedeling te zien in een bron. De ruimtelijke segregatie is duidelijk zichtbaar in de bron. Een edge city is een nieuw stadsgebied of een stedelijke kern die buiten de centrale stad is ontstaan.Een verschil met Rosslyn en andere edge cities is dat Rosslyn veel kleiner is. Toelichting:Om deze vraag te kunnen beantwoorden moet je weten wat een edge city is en welke geografische kenmerken bij een edge city horen. In een edge city is er een concentratie van wonen, werken en nieuwe voorzieningen. Dit is buiten het traditionele stadscentrum. Voorheen was er op de locatie van de edge city alleen woon- of ruraal gebied. De nieuwe stad is in functioneren nauwelijks meer afhankelijk van de grote centrale stad.Een belangrijk verschil tussen Roslynn en andere edge cities is de ligging. Rosslyn ligt, zoals te zien is op de bron, redelijk dicht bij het stadscentrum in vergelijking met de atlaskaart 193D. Een ander verschil is dat Rosslyn vrij klein is ten opzichte van andere edge cities in de Verenigde Staten. In de "Blauwe Banaan" worden economische en culturele Duitse steden met elkaar verbonden. De steden groeien op beide vlakken. Deze verbinding en concentratie van dit type steden worden economische activiteiten geconcentreerd. Er is een goede infrastructuur en een grote culturele uitwisseling. Dit draagt bij aan Europese groei en ontwikkeling. Toelichting:De "Blauwe Banaan" verwijst naar een denkbeeldige vorm van stedelijke ontwikkeling in Europa, die zich uitstrekt van Noord West-Engeland via België, Nederland, Duitsland, Zwitserland en Noord-Italië tot aan de Balkan. Het vertegenwoordigt een economisch belangrijk gebied met een hoge bevolkingsdichtheid en veel culturele uitwisseling tussen steden. De steden binnen deze zone hebben sterke onderlinge connecties en delen vergelijkbare uitdagingen en kansen op het gebied van economie, milieu, en sociale ontwikkeling. De impact van de Blauwe Banaan, wanneer er op Europees vlak wordt gekeken, is groot. In de Blauwe Banaan concentreren zich economische activiteiten, infrastructuur, innovatie en is er dus veel culturele uitwisseling, waardoor het een drijvende kracht is achter Europese groei en ontwikkeling. In Duitsland is op atlaskaart 89D te zien dat er in de Blauwe Banaan een groot percentage niet-Duitsers te vinden is. Dat kan verklaard worden door de grote (internationale) economische rol en de culturele uitwisseling. Op atlaskaart 89G zijn grote natuurlijke hulpbronnen en industrie te vinden in de Blauwe Banaan regio van Duitsland. Op kaart 89H is te zien dat de Blauwe Banaan regio een hoger Bruto Regionaal Product (BRP) heeft dan andere Duitse gebieden (op een paar grote steden na).