Forum - Hoofdstuk E1 deel 1 - Steden en Burgers in de lage Landen deel I oefentoetsen & antwoorden

Rechten die een stad kan kopen om de autonomie tegenover de heer te vergroten.Religieuze orde die afhankelijk is van bedelen of liefdadigheid voor hun levensonderhoudEen christelijke geloofsbeweging die zichzelf losmaakte van de katholieke kerk en haar misstanden. Poging van koningen (leenheren) om hun gebieden vanuit één centraal punt te besturen i.p.v. dat zij rondreizend door hun gebieden heengaan.  Werkwijze: Jaartallen lijken vaak iets wat je nou eenmaal weet of niet. Toch is er, ook al weet je de precieze jaartallen niet, nog een manier om de jaartallen op goede volgorde te krijgen. Probeer allereerst de jaartallen die je wel weet op te schrijven. Die kan je in ieder geval in goede volgorde zetten. Als je er een aantal niet weet, dan kan je proberen te bedenken in welke paragraaf deze informatie stond. De meeste (NIET ALLE) hoofdstukken zijn chronologisch ingedeeld. Komt de stof uit een latere paragraaf dan is de kans groot dat dit later in de tijd heeft plaatsgevonden dan gebeurtenissen die eerder zijn besproken.Antwoord: C (1300) - B (1302)- D (1453)- A (1500) Werkwijze:Bij het geven van het antwoord is het altijd goed om te laten zien dat je de vraag begrijpt. In dit geval is het mooi als je eerst uitlegt wat de stedelijke dynamiek inhoudt.Aangezien je twee redenen moet geven is het verstandig om een opsomming te maken van jouw argumenten.Antwoord:Met de stedelijke dynamiek wordt de groei/levendigheid/activiteit van een stad bedoeld. Dat dit in Atrecht opkomt heeft te maken met de volgende redenen:Allereerst was er een levendige schapenhouderij, daardoor was er genoeg wol in de omgeving aanwezig. De wol van deze schapen werd gebruikt om onder andere kleding te maken. Dit wordt ook wel de lakennijverheid genoemd. Ten tweede was deze bovengenoemde specialisatie mogelijk doordat de landbouwopbrengsten waren gegroeid. Er waren nieuwe technieken, zoals een betere ploeg en een beter tuig om paarden voor een ploeg te spannen. Hierdoor konden meer mensen zich bezighouden met de handel en ambacht, zoals de lakennijverheid. Werkwijze:Je hoeft hier niet het hele bankenstelsel uit te gaan leggen. Het lijkt namelijk voor de hand, met de wijze waarop de vraag is gesteld, dat het antwoord ‘’ja’’ is.Het is echter altijd moeilijk om een systeem van meer dan 1000 jaar geleden één op één te vergelijken met het systeem dat wij nu kennen als banken. Je kan hier het beste aangeven dat op eerste oogopslag het op elkaar lijkt, maar dat er duidelijke verschillen te benoemen zijn. Bouw je argumentatie zorgvuldig op!Vergeet niet in jouw antwoord uit te leggen wat wisselbrieven zijn, vaak krijg je daar al punten voor op de toets!Antwoord:Wisselbrieven zijn brieven gericht aan een  bepaalde persoon waarin de schrijver erkende de geadresseerde een bepaald bedrag schuldig te zijn. De brief kon worden ingewisseld voor geld bij een bekende van de briefschrijver in de stad waarin de geadresseerde woonde. In eerste instantie zou je denken dat wisselbrieven lijken op een heel eenvoudige vorm van het bankensysteem, maar zelfs daar valt over te discussiëren. De bekende fungeerde in dit geval als een soort bank, maar dit is zo kleinschalig vergeleken met de banken die wij nu kennen dat ze eigenlijk niet te vergelijken zijn. Het achterliggende idee komt overeen, maar in uitvoering zijn ze erg verschillend.  Werkwijze:Het is hier belangrijk om jouw antwoord goed te onderbouwen. Het kan mogelijk zijn om zowel voor- als tegenargumenten te bedenken bij een stelling. Bedenk goed welke kant je beter kan onderbouwen. Geef eerst duidelijk aan of je het eens of oneens bent met de stelling en begin daarna met het beargumenteren ervan.Met stelling B en C kan je het alleen maar eens zijn, want dit klopt historisch gezien.Antwoord:Ik ben het eens met de stelling, want koningen kregen namelijk veel geld voor het verkopen van stadsrechten. Zo kregen ze steun van de stad tegen bijvoorbeeld concurrenten en leidde het verkopen van stadsrechten vaak tot grotere welvaart in hun gebieden. OFIk ben het oneens met de stelling, want de koningen verloren zo macht verloren aan de stad. De stedelingen konden zelf schepenen aanstellen, die zowel het bestuur als rechtspraak in handen namen.Ik ben het eens met de stelling, want de kerk was in de middeleeuwen vaak verantwoordelijk voor scholing en armoedebestrijding. Toen de steden opkwamen, namen zij vaak deze taken over. Vanaf de 14e eeuw stichtten steden scholen waar zij in de volkstaal onderwijzen, waardoor de geletterdheid van de bevolking toeneemt. Gilden kwamen op en zorgden voor een sociaal vangnet, dus de macht van de kerk nam inderdaad af.Ik ben het eens met de stelling, want voor handelscontacten was het namelijk beter als er verdraagzaamheid was. Bij Karel V zag je bijvoorbeeld dat lokale stedelijke overheden het beleid van protestanten vervolgingen niet wilden uitvoeren vanwege de gevolgen voor de handel.  Werkwijze:Dit is een typische historische begripsvraag. Met de onderdelen die je in deze historische contexten hebt geleerd lijkt dit zeker het geval. Door de jaarmarkten konden Italiaanse handelaren de producten uit Atrecht bijvoorbeeld helemaal verhandelen in het huidige Turkije, Israël en Palestina. Het is echter aan jou om de kennis van de gehele geschiedenis toe te passen bij deze vraag. Er staat namelijk geen tijdsaanduiding in de vraag, waardoor de vraag breed kan worden geïnterpreteerd.  Antwoord:Nee, deze stelling klopt niet. Het is inderdaad waar dat de handelscontacten door de jaarmarkten inniger verbonden met elkaar raakten en deze intensiever werden, maar dit is niet de eerste keer in Europa dat deze gebieden met elkaar intensief handelen. Het Romeinse Rijk heeft namelijk over deze gebieden geheerst nog voor de middeleeuwen. Ten tijde van de Pax Romana was er ook een bloeiperiode in de handel die ruim 200 jaar duurde. Vandaar dat het niet voor het eerst was. Werkwijze:Let hier goed op dat je de vraag in zijn geheel beantwoordt. Je moet namelijk twee dingen doen:Je moet uitleggen waarom de kerk afhankelijk was van de wereldlijke macht én waarom de koningen belang hadden bij het christendom. Het werkt dus beide kanten op. Zorg ervoor dat je dit overzichtelijk weergeeft in jouw antwoord.   Antwoord:De geestelijke macht is afhankelijk van de wereldlijke macht voor bescherming. De paus is regelmatig in het nauw gedreven tijdens gevechten met de Germaanse volkeren en Arabieren.Andersom is de wereldlijke macht afhankelijk van het christendom vanwege de legitimiteit die de geestelijke macht kan toekennen aan een wereldlijke heerser. Verder wil de wereldlijke macht vaak rust en eenheid in zijn rijk, het christendom helpt daar enorm bij. Werkwijze:Er komen op het eindexamen vaak vragen waarbij je stukken tekst of bronnen moet verklaren met kenmerkende aspecten (KA) of dat je ze hieraan moet koppelen.Je hoeft in dit geval niet het hele kenmerkende aspect op te schrijven. Je moet hier uitleggen of Luther zijn doel was de kerk te splitsen of niet. Onderbouw je antwoord duidelijk.Antwoord:Luther had nooit de intentie om de christelijke kerk te splitsen. Hij had zeker veel aanmerkingen op de werking van de kerk, dat blijkt bijvoorbeeld aan zijn stellingen, maar hij wilde de kerk van binnenuit hervormen. Het feit dat de splitsing uiteindelijk heeft plaatsgevonden is vanuit Luthers standpunt gezien een onbedoeld gevolg.  Werkwijze:Het belangrijkste is om eerst na te gaan welke stadsrechten er in de middeleeuwen verkregen konden worden. Deze kan je spiegelen aan de bron.Wees ervan bewust dat je ook naar de bron moet verwijzen, zodat je duidelijk laat zien hoe je bij het door jouw genoemde stadsrecht bent gekomen. Zorg ervoor dat je overzichtelijk te werk gaat. Het zijn twee vragen in een en het is zonde om een deel van de vragen over te slaan.Antwoord:Het stadsrecht waar hiernaar wordt verwezen is het recht om een stadsmuur te bouwen. Dit is een belangrijk recht aangezien de stad zichzelf zo beter kon verdedigen tegen vijanden. Voor de heer bij wie het stadsrecht werd gekocht is er dus ook sprake van een tweestrijd. Hij wilt aan de ene kant graag geld om zijn leger te onderhouden, maar aan de andere kant als de stad in opstand komt tegen hem dan is het voor de landheer lastiger om de stad aan te vallen. Werkwijze:Je moet hier een oorzaak benoemen die niet te maken heeft met de religieuze ontevredenheid. Bedenk eerst voor jezelf welke andere oorzaken van onvrede er waren. Is er iets typerend wat Filips II deed waar men boos over was?Dit zorgt ervoor dat je veel gerichter naar de bron kan kijken. Je kan al gauw het overzicht verliezen in de grootte van de bron. Zo geef je jezelf houvast en kan je jouw antwoord gestructureerd opbouwen. Antwoord:De oorzaak is centralisatie. Het land wordt vanuit Brussel bestuurd. De gewesten, hoge adel en hertogen waren tegen centralisatie, waardoor je kan spreken van een politieke, en niet religieuze, oorzaak waardoor er onvrede was over Filips II.