Duits Grammatica - Hoofdstuk 3. Modaliteit en Konjunktiv II - Werkwoorden van modaliteit tegenwoordige tijd, verleden tijd, voltooid deelwoord Konjunktiv II oefentoetsen & antwoorden

De volgende werkwoorden horen bij de Modalverben (werkwoorden van modaliteit): können - kunnenmüssen - moeten (noodzaak)dürfen - mogensollen - moeten (geen noodzaak)wollen - willenmögen - houden van, lustenmöchten - zouden willen (technisch gezien de conjunctief II-vorm van "mögen", maar functioneert vaak als een apart modaal werkwoord)Toelichting: Deze werkwoorden worden gebruikt om de modaliteit (mogelijkheid, noodzaak, wens, enz.) van een andere handeling aan te geven, en worden meestal gevolgd door een heel werkwoord zonder "zu". Het verschil tussen de Duitse werkwoorden "müssen" en "sollen" ligt in de aard van de verplichting die ze uitdrukken:"müssen" betekent moeten in de zin van een noodzaak of onvermijdelijke verplichting. Het drukt iets uit dat niet vermeden kan worden, vaak omdat het objectief noodzakelijk is."sollen" betekent moeten of behoren in de zin van een advies, of iets dat van je verwacht wordt door anderen.Voorbeelden:Ich muss morgen früh aufstehen, weil ich zur Arbeit gehen muss.(Ik moet morgen vroeg opstaan, omdat ik naar mijn werk moet.)Hieruit blijkt dat het opstaan een onvermijdelijke noodzaak is vanwege werk, iets dat je niet kunt vermijden.Du sollst deiner Mutter helfen, sie hat dich darum gebeten.(Je moet je moeder helpen, ze heeft het je gevraagd.)In dit geval komt de verplichting voort uit de verwachting of wens van een ander (de moeder), niet omdat het noodzakelijk is, maar omdat het van je verwacht wordt.In het kort: "müssen" verwijst naar een noodzaak of plicht zonder optie, terwijl "sollen" eerder verwijst naar een advies of verwachting. Het verschil in de vorm van het hele Duitse Modalverb is, dat behalve bij het werkwoord ‘sollen’, de Umlaut in de verleden tijd verdwijnt. Aanvulling: In de voltooide tijd blijft de klank hetzelfde als in de verleden tijd.Bijvoorbeeld: Tegenwoordige tijdVerleden tijdVoltooide tijdkönnen konnte gekonntmüssenmusste gemusstdürfendurfte gedurftsollensollte gesolltwollenwollte gewolltmögenmochte gemochtLet op! möchten is al een verleden tijd vorm van mögen in de Konjunctiv II, dus er is geen aparte tegenwoordige tijdsvorm) De Modalverben + haben, sein, werden hebben hun eigen Konjunktiv II vorm. sein (zijn). Konjunktiv II: wärehaben (hebben). Konjunktiv II: hättewerden (worden). Konjunktiv II: würdekönnen (kunnen) Konjunktiv II: könntemüssen (moeten) Konjunktiv II: müsstedürfen (mogen). Konjunktiv II: dürftesollen (moeten, behoren) Konjunktiv II: sollte Identiek aan de Präteritum-vorm, maar contextueel gebruikt als Konjunktiv II.wollen (willen) Konjunktiv II: wollte Ook identiek aan de Präteritum-vorm, maar contextueel als Konjunktiv II.mögen (houden van, lusten). Konjunktiv II: möchte Wordt ook vaak gebruikt als "zou willen", en in die zin is het dezelfde vorm als möchten.Toelichting: Het Duitse Konjunktiv II is de werkwoordsvorm die we gebruiken voor beleefde verzoeken, wensen, suggesties, theorieën en hypothetische situaties. Bij alle overige zwakke en sterke werkwoorden wordt "würde + hele werkwoord" gebruikt. könnenmüssensollendürfenwollenmögenmöchtenich kannmusssolldarfwillmagmöchtedukannstmusstsollstdarfstwillstmagstmöchtester/sie/eskannmusssolldarfwillmagmöchtewirkönnenmüssensollendürfenwollenmögenmöchtenihrkönntmüsstsolltdürftwolltmögtmöchtetSie/sie könnenmüssensollendürfensollenmögenmöchtenToelichting: Let op de klankverandering (behalve bij ‘sollen’) in de ich, du, er/sie/es vorm!uitgangen in het kortich -du ster/sie/es -wir enihr tSie/sie en seinhabenwissenich wärehättewüssteduwärsthättestwüsstester/sie/eswärehättewüsstewirwärenhättenwüsstenihrwär(e)thättetwüsstetSie/sie wärenhättenwüsstenToelichting: De uitgangen van het werkwoord ‘sein’ in de Konjunktiv II zijn anders dan de overige werkwoorden. Het rijtje van ‘sein’ kun je het beste uit je hoofd leren. Alle overige Modalverben in de Konjunktiv II krijgen de volgende uitgangen:uitgangen in het kort ich te du test er/sie/es te wir ten ihr tet Sie/sie ten verleden tijdToelichting: zonder Umlaut is verleden tijd + in de zin staat ‘letzte Woche’ = vorige weekvoltooide tijdToelichting: het werkwoord begint in deze tijd met ge-Konjunktiv IIToelichting: met Umlaut is Konjunktiv IItegenwoordige tijdToelichting: omdat er geen uitgang in de er-vorm is, is dit tegenwoordige tijdKonjunktiv IIToelichting: onregelmatig rijtje van ‘haben’ met Umlauttegenwoordige tijdToelichting: omdat er geen -t in deze uitgang staat, is het tegenwoordige tijdverleden tijdToelichting: zonder Umlaut is verleden tijd mussToelichting: dit is een noodzaak, daarom gebruik je ‘müssen’ ipv ‘sollen’kannstwill Toelichting: Aafke = sie enkelvouddarfToelichting: Sven = er sollenToelichting: dit is een advies, daarom gebruik je ‘sollen’ ipv ‘müssen’mögt können Toelichting: Die Schüler = sie meervoudToelichting:Als je het Duitse werkwoord niet kent, kan je het opzoeken in een woordenboek of kijken op vertalen.nu Kijk bij opdracht 5 voor de verschillende uitgangen van de zwakke werkwoorden in de tegenwoordige tijd. wolltedurfteToelichting: meine Schwester = sie enkelvoudsolltenToelichting: dit is een advies, daarom gebruik je ‘sollen’ ipv ‘müssen’mochtetkonntenToelichting: meine Freunde = sie meervoudwolltemusstestToelichting:Als je het Duitse werkwoord niet kent, kan je het opzoeken in een woordenboek of kijken op vertalen.nu Kijk bij opdracht 6 voor de verschillende uitgangen van haben, sein en werden in de Konjunktiv II. gewusstgekonntgewolltgemögtgemochtToelichting:Als je het Duitse werkwoord niet kent, kan je het opzoeken in een woordenboek of kijken op vertalen.nu Kijk bij opdracht 3 voor uitleg over zwakke werkwoorden in de voltooide tijd.  würdekönntesthätteToelichting: Jan is hij - erwäreToelichting: Bregje = sie enkelvoudwürdensolltetwärenToelichting: die Lehrer = sie meervoudhättemöchtestwärenToelichting:Als je het Duitse werkwoord niet kent, kan je het opzoeken in een woordenboek of kijken op vertalen.nu Kijk bij opdracht 5 voor de verschillende uitgangen van de Konjunktiv II.