Praktische Economie MAX 2019 (nieuwste editie) - Hoofdstuk 8 - Samenwerken zonder risico oefentoetsen & antwoorden

Kosten van een investering die niet terugverdiend kunnen worden als het oorspronkelijke doel van de investering mislukt.Als beide partijen hun belang nastreven, is het resultaat voor beide spelers ongunstiger dan wanneer ze samenwerken.Meedelen in de opbrengst zonder zelf bij te dragen aan de kosten of inspanning.Hoe langer je geen uitkering van de verzekeringsmaatschappij nodig hebt, hoe hoger de korting op de premie. Bij schade door eigen schuld daalt de korting op de premie.Deel van de schade die voor eigen rekening is.Schade die niet in geld uit te drukken is.Alle werknemers betalen verplicht een premie aan de collectieve sector en zijn zo verzekerd tegen inkomensverlies als gevolg van bijvoorbeeld werkloosheid.Jonggehandicaptenuitkering voor mensen die voor hun 18e of tijdens studie een ziekte of handicap hebben. Het gevolg is een arbeidsbeperking op jong leeftijd.De verzekerde waarde is lager dan de werkelijke waarde. De verzekerde krijgt bij schade niet het hele schadebedrag uitgekeerd.Kosten die de verzekeringsmaatschappij rekent om de polis (het bewijs van de verzekering op papier) op te maken. Werkwijze:Om uit te leggen of er sprake is van verzonken kosten moeten we eerst weten wat verzonken kosten betekent. Verzonken kosten zijn kosten die je niet meer op een andere manier terug kan verdienen (je raakt het kwijt) wanneer een economische activiteit staakt (stopt). Met economische activiteit wordt bedoeld dat een bedrijf bijvoorbeeld failliet gaat, of een bedrijf dat bepaalde producten niet meer produceert/levert (maakt) maar wel (grote) investeringen heeft gedaan.Je moet uitzoeken wat de economische activiteit is bij vraag 2. Namelijk het bouwen van het stadionVerder kijk je naar welke kosten er al zijn gemaakt. We lezen dat het definitief ontwerp al afgerond is. Dus de kosten zijn: de kosten voor het ontwerp en de tijd die er is ingestoken.Om tot het eindantwoord te komen moet je de vraag beantwoorden of er kosten zijn die je niet meer terug kan verdienen als een economische activiteit staakt (stopt). Met andere woorden: kunnen we de gemaakte ontwerpkosten en de tijd die is ingestoken terugverdienen, wanneer het bouwen van het stadion niet meer doorgaat? Het antwoord hierop is een nee.Eindantwoord: Ja, er is sprake van verzonken kosten want bij het staken (stoppen) van de economische activiteit (het bouwen van het stadion) zijn er kosten (ontwerpkosten en tijd) die je niet meer op een andere manier terug kan verdienen.  Werkwijze:Om uit te leggen wat er wordt bedoeld, moeten we eerst weten wat verzonken kosten en zelfbinding betekent. Verzonken kosten zijn kosten die je niet meer op een andere manier terug kan verdienen (je raakt het kwijt) wanneer een economische activiteit staakt (stopt). Met economische activiteit wordt bedoeld dat een bedrijf bijvoorbeeld failliet gaat, of een bedrijf dat bepaalde producten niet meer produceert/levert (maakt) maar wel (grote) investeringen heeft gedaan.Zelfbinding betekent dat je met je gedrag (door iets te zeggen of te doen) laat zien dat je betrouwbaar (geloofwaardig) bent bij een afspraak.Om tot het eindantwoord te komen moet je nagaan wat de relatie is tussen hoge verzendkosten en zelfbinding; waarom leiden hoge verzonken kosten tot zelfbinding en geeft dit vertrouwen aan de gemeente?Eindantwoord: Omdat het aannemersbedrijf Plum hoge verzonken kosten heeft zullen zij deze kosten terug willen verdienen, en zullen zich daardoor aan het project binden. Hierdoor heeft de gemeente meer vertrouwen dat aannemersbedrijf Plum zich niet tussentijds terugtrekt (stopt met het project), waardoor de gemeente minder risico loopt dat zij hun investering in de bouw van het stadion niet meer terug kan verdienen. Werkwijze:Om uit te leggen wat het verband is, moeten we eerst weten wat de termen meeliftgedrag, sociale controle en gevangenprobleem, betekenen. Meeliftgedrag betekent meedelen in de opbrengst zonder zelf bij te dragen aan de kosten of inspanning. Bijvoorbeeld: in groepsverband van  drie leerlingen werken jullie aan het werkstuk. Jij heb het minste gedaan en de overige drie leerlingen hebben bijna alles gemaakt. Het eindcijfer voor het werkstuk is een 9 en dat cijfer krijg jij ook terwijl jij nauwelijks hebt ingespannen voor het werkstuk.Sociale controle betekent dat mensen op elkaar letten en elkaar aanspreken. Daardoor houden mensen beter aan de afspraken en kan samenwerking eerder slagen. Bijvoorbeeld: wanneer jij wordt aangesproken door de overige twee leerlingen die harder werken aan het werkstuk dan jij, dan werk jij waarschijnlijk harder en houd je beter aan de afspraak om je eigen deel af te maken.Gevangenenprobleem betekent dat als beide partijen hun eigen belangen nastreven, het resultaat voor beiden ongunstiger is dan wanneer ze samenwerken. Om tot het eindantwoord te komen moet je nagaan hoe het meeliftgedrag voorkomt bij het gevangenenprobleem en het gevolg daarvan. En wanneer sociale controle wel of niet wordt toegepast bij het gevangenenprobleem, wat daar het gevolg van is.Eindantwoord: Wanneer  jij denkt dat de andere twee leerlingen zeker hun best gaan doen waardoor jij minder hoeft te doen en toch kan meeliften voor een mooi cijfer, dan is er sprake van meeliftgedrag. Jij streeft je eigen belang na door weinig in te spannen. Wanneer alle drie leerlingen van het groepje ook zo denken dan doet niemand iets en uiteindelijk krijgen jullie allemaal een onvoldoende (ongunstig resultaat). Maar als we op elkaar letten en elkaar aanspreken op fout gedrag (sociale controle), vergroot de kans op goede samenwerking en wordt meeliftgedrag voorkomen.  Werkwijze:Om uit te leggen waarom de kans op werk voor zwakke mensen groter wordt, moeten we eerst weten wat collectieve ziektewet betekent.Collectieve ziektewet betekent dat alle werknemers verplicht zijn om premie te betalen aan de collectieve sector en zijn op deze manier verzekerd tegen inkomensverlies wanneer zij bijvoorbeeld ziek of werkloos worden.Je moet afvragen waarom mensen met een zwakke gezondheid toch meer kans krijgen op werk. Je zou denken dat het juist andersom is, want welke werkgever wilt mensen aannemen die bijvoorbeeld vaker ziek zijn? De werkgever loopt dan risico, bijvoorbeeld omdat het werk dan stil ligt als een werknemer lang ziek blijft. Of het bedrijf moet het loon van de zieke werknemer blijven doorbetalen terwijl hij niet kan werken.Je moet de vraag beantwoorden wat het gevolg van een collectieve ziektewet voor de werkgever is. Loopt de werkgever wel of geen risico?Wanneer de werkgever wel risico loopt, wat voor gevolg heeft dit dan voor de kans op werk voor mensen met een zwakke gezondheid? Wilt de werkgever dan wel mensen met een zwakke gezondheid aannemen?En wanneer de werkgever geen risico loopt, wat voor gevolg heeft dit dan voor de kans op werk voor mensen met een zwakke gezondheid? Wilt de werkgever dan wel mensen met een zwakke gezondheid aannemen?Om tot een eindantwoord te komen moet je bovenstaande uitkomsten samenvoegen tot een geheel.Eindantwoord: Een collectieve ziektewet betekent dat de collectieve sector het loon van de werknemer bij ziekte of werkloosheid doorbetaalt. Omdat de werkgever het loon niet hoeft door te betalen, loopt hij geen risico en zou hij sneller bereid zijn mensen met een zwakke gezondheid aan te nemen.  a:Werkwijze:Om de keuze van Sam te bepalen moet je in tabel 1 bekijken welke keuze uiteindelijk de hoogste opbrengst heeft voor Sam. We analyseren de vier mogelijke uitkomsten uit tabel 1; we bekijken eerst wat de opbrengst voor Sam is als hij lid wordt (zie  ‘ja’ bij ‘Sam is vakbondslid), en anderen ook lid zijn (zie ‘ja’ bij voldoende anderen worden vakbondslid). Wat betekent lid worden voor Sam? Als Sam lid wordt dan betaalt hij een contributie van €20 en omdat het loon €65 hoger wordt, geeft dit een opbrengst van €45 (€65-€20) voor Sam.Nu bekijken we wat de opbrengst voor Sam is als hij niet lid wordt (zie ‘nee’ bij Sam is vakbondslid), en anderen wel lid zijn (zie ‘ja’ bij voldoende anderen worden vakbondslid). Wat betekent niet lid worden voor Sam? Als Sam niet lid wordt dan betaalt hij geen contributie, het loon blijft nog steeds €65 hoger (want ongeacht of je wel of niet lid bent, een loonsverhoging aangevochten door een vakbond wordt vastgelegd in de cao en dit betekent dat de loonsverhoging voor alle werknemers geldt). Dit geeft een opbrengst van €65 (€65- €0 contributie) voor Sam.Wanneer Sam wel lid wordt (zie ‘ja’ bij Sam is vakbondslid) en anderen niet lid zijn (zie ‘nee’ bij voldoende anderen worden vakbondslid) dan zijn er geen voldoende vakbondsleden. Er komt geen vakbond maar Sam is wel een contributiebedrag van €20 kwijt. Dit geeft een negatieve opbrengst van -€20Wanneer zowel Sam als anderen niet lid worden (zie 'nee' bij Sam is vakbondslid en ‘nee’ bij voldoende anderen worden vakbondslid) dan zien we een opbrengst van €0 voor alle werknemers (Sam + anderen). Hoezo is de opbrengst €0? Als niemand lid wordt dan ontstaat er ook  geen vakbond, niemand heeft voordeel.Om tot het eindantwoord te komen moet Sam een keuze maken welke opbrengst  voor hem het hoogst is. Eindantwoord: Sam zal kiezen om niet lid te zijn. Omdat niet lid worden de hoogste opbrengst oplevert van €65, ongeacht of anderen wel of niet lid worden. b:Werkwijze:Om uit te kunnen leggen of er sprake is van een gevangenenprobleem moeten we eerst weten wat het gevangenenprobleem betekent.Het gevangenenprobleem betekent dat als beide partijen hun eigen belangen nastreven, het resultaat voor beiden ongunstiger is dan wanneer ze samenwerken. We moeten nu bekijken of het resultaat voor alle partijen ongunstiger is wanneer iedereen hun eigen belangen nastreeft  (bij iedereen wordt geen lid)Wanneer iedereen hun eigen belangen nastreeft dan betekent dit dat zowel Sam als anderen niet lid worden (zie 'nee' bij Sam is vakbondslid en ‘nee’ bij voldoende anderen worden vakbondslid). In dat geval zien we een opbrengst van €0  voor alle werknemers (Sam + anderen). Nu bekijken we of het resultaat wel gunstiger wordt als wel wordt samengewerkt. Wanneer alle werknemers wel lid worden (en dus samenwerken), wordt de opbrengst hoger (€45).Om tot het eindantwoord te komen moeten we bovenstaande conclusies samenvatten tot een geheel antwoordEindantwoord: Er is sprake van een gevangenenprobleem. Wanneer iedereen hun eigen belangen nastreeft dan betekent dit dat zowel Sam als anderen niet lid worden. In dat geval zien we een opbrengst van €0 voor alle werknemers (Sam + anderen). Als niemand lid wordt dan ontstaat er ook geen vakbond, niemand heeft voordeel. Wanneer alle werknemers wel lid worden (en dus samenwerken), wordt de opbrengst hoger (€45). Maar dat doen ze niet omdat iedereen een keuze maakt vanuit hun eigen belang (er wordt niet samengewerkt). Werkwijze:Voor het maken van de berekening moet je eerst weten wat eigen risico betekent. Eigen risico is het deel van de schade die je zelf moet betalen. Bijvoorbeeld: je hebt op je zorgverzekering een eigen risico van €300. Je hebt dit jaar €400 ziektekosten. Dit bedrag krijg je niet volledig uitgekeerd omdat je een eigen risico hebt van €300. Dit betekent dat je eerst €300 uit je eigen portemonnee moet betalen. Je moet je afvragen waarom Kim voor een eigen risico van €200 zal kiezen en geen eigen risico van €400? De keuze zal afhangen van de totale ziektekosten (eigen risico + premiebetalingen) van Kim die horen bij een eigen risico van €200 en €400. De totale ziektekosten zijn uiteindelijk de kosten die Kim moet betalen. Kim wilt natuurlijk zo min mogelijk betalen. We moeten dus twee berekeningen maken. Berekening 1 met een eigen risico van €200 en een maandelijkse premie van €29,85. De totale ziektekosten zijn: €200 (eigen risico) + €29,85 x 12 maanden= €358,20 (premiebetalingen) = €558,20. Berekening 2 met een eigen risico van €400 en een maandelijkse premie van €25,40. De totale ziektekosten zijn: €400 (eigen risico) + €25,40 x 12 maanden= €304,80 (premiebetalingen) = €704,80.   Je vergelijkt de uitkomsten van die twee berekeningen. Kim zal kiezen voor het laagste ziektekostenbedrag.Eindantwoord: De totale ziektekosten met een eigen risico van €200 en een maandelijkse premie van €29,85 zijn: €200 (eigen risico) + €29,85 x 12 maanden= €358,20 (premiebetalingen) = €558,20. De totale ziektekosten met een eigen risico van €400 en een maandelijkse premie van €25,40 zijn: €400 (eigen risico) + €25,40 x 12 maanden= €304,80 (premiebetalingen) = €704,80. Kim zal kiezen voor een eigen risico van €200 omdat de totale ziektekosten lager zijn dan bij een eigen risico van €400. (€558,20 < €704,80)   a:Werkwijze:Om uit te leggen of blikschade tot materiële of immateriële schade behoort, moet je eerst weten wat het verschil is tussen materiële en immateriële schade.Materiële schade kan je in geld uitdrukken. Deze schade is meestal duidelijk zichtbaar en concreet. Bijvoorbeeld schade aan je eigendommen zoals kapotte autoruit of een gebroken laptop scherm.Immateriële schade kan je niet in geld uitdrukken. Deze schade is niet tastbaar en direct zichtbaar. Bijvoorbeeld psychische klachten na een gewapende overval.Om tot het eindantwoord te komen, moet je de volgende vragen beantwoorden. Is blikschade een schade die je in geld kan uitdrukken? Is blikschade duidelijk zichtbaar?Eindantwoord: Blikschade behoort tot materiële schade omdat blikschade een schade is die je in geld kan uitdrukken en zichtbaar is. Bijvoorbeeld een deuk of lakschade aan je auto.b:Werkwijze:Bekijk in tabel 2 wat het gevolg is voor de trede wanneer Yola de schade claimt. Bij claimen daalt Yola 2 schalen. Het duurt nog een aantal jaren totdat Yola bij de maximale korting van 75% komt. De volgende vragen dien je af te vragen voordat je weet welke berekeningen je moet maken.Hoeveel korting loopt Yola mis bij het claimen van de schade?Hoeveel schade krijgt Yola vergoed?En wat is het bedrag waarbij schade claimen verstandig is?En wat is het bedrag waarbij schade claimen niet verstandig is?De berekening start met het vinden van de basispremie, deze is gegeven namelijk €2200 (zie trede 1 in tabel 2).Als Yola de schade claimt dan daalt zij van trede 7 naar trede 5. Vanaf trede 5 komt ze via trede 6 en 7 pas in trede 8 voor een maximale korting van 75%.De totale korting in de komende vier jaar is 50% (trede 5) +60% (trede 6)+70% (trede 7) +75% (trede 8)= 255%.Als Yola de schade niet claimt dan stijgt Yola volgend jaar naar trede 8 (75% maximale korting). De totale korting in de komende vier jaar is dan 4 x 75=300%.Het claimen van de schade betekent een korting verlies van 300%-255%= 45% (van de basispremie).De vraag is nu of het claimen van de schade de moeite waard is? Een korting verlies van 45%= 45/100 x €2200 (basispremie)= €990. Het claimen van schade betekent dat je €990 extra aan premie moet betalen.Het claimen van de schade is pas de moeite waard als Yola minstens €990 vergoed krijgt. Maar er geldt nog een eigen risico van €200 (zie tabel 2). Een eigen risico betekent dat je €200 uit eigen zak moet betalen. De schade die je claimt moet nu, rekening houdend met het eigen risico, minstens €990+€200= €1190 zijn. Om tot het eindantwoord te komen vergelijk je het schadebedrag dat Yola wilt claimen (€1050) met het bedrag wat je aan schade minstens moet hebben (€1190). Wanneer het schadebedrag (€1050) dat je wilt claimen groter is dan €1190 dan is claimen verstandig, andersom wanneer het schadebedrag (€1050) kleiner is dan €1190, dan is claimen niet verstandig.Eindantwoord: Als Yola de schade claimt dan daalt zij van trede 7 naar trede 5. Vanaf trede 5 komt ze via trede 6 en 7 pas in trede 8 voor een maximale korting van 75%. De totale korting in de komende vier jaar is 50% (trede 5)+60% (trede 6)+70% (trede 7)+75% (trede 8)= 255%. Als Yola de schade niet claimt dan stijgt Yola volgend jaar naar trede 8 (75% maximale korting). De totale korting in de komende vier jaar is dan 4 x 75=300%. Het claimen van de schade betekent een korting verlies van 300%-255%= 45% (van de basispremie).Een korting verlies van 45%= 45/100 x €2200 (basispremie)= €990. Het claimen van schade betekent dat je €990 extra aan premie moet betalen. Maar er geldt nog een eigen risico van €200. De schade die je claimt moet nu minstens €990+€200= €1190 zijn. Yola zal de schade van €1050 niet claimen omdat €1050 kleiner is dan €1190. Claimen is dus niet verstandig.