Biologie voor Jou MAX 2021 deel A - Thema 2 - Organen en cellen oefentoetsen & antwoorden

Een orgaan is een deel van een organisme dat een bepaalde taak uitvoert.De huid beschermt het lichaam. Noem bijvoorbeeld: hersenen, hart, zenuwen, darm. Ook andere voorbeelden kunnen goed zijn.De hersenen/het brein. OrgaanstelselFunctieVoorbeeldAdemhalingsstelselAdemhalenLuchtpijp, bronchie, longBeenderstelselStevigheid gevenSchedel, rib, wervelkolom, dijbeenBloedvatenstelselBloed vervoerenHart, aorta, holle aderSpierstelselBewegenBiceps, buikspier, dijspierVerteringsstelselVoedsel verterenSlokdarm, lever, maag, dunne darm, dikke darmZenuwstelselSignalen doorgevenHersenen, ruggenmerg, zenuwTip! leer de orgaanstelsels met hun functie en organen uit je hoofd. Gebruik daarvoor afbeelding 2 (B1) uit het boek.  Bladeren:Voedsel (glucose) maken door fotosynthese.Wortels: Water en mineralen opnemen uit de bodem.De plant stevig vastzetten in de grond.Reservestoffen opslaan.Stengels:Transport van water en andere stoffen (mineralen, glucose).Stevigheid geven aan de plant.Het vatenstelsel.Transport van water en mineralen van de wortels naar de andere delen van de plant (stengels en bladeren).Transport van glucose vanaf de bladeren naar de andere delen van de plant (stengels en wortels). Omdat de roos via de vaten in de stengel het blauwe water opneemt en naar boven brengt de bladeren in. Het vatenstelsel is het orgaanstelsel dat het blauwe water transporteert van de vaas naar de bladeren van de roos.  1. Celkern2. Bladgroenkorrel (of andere plastiden)3. Vacuole4. Cytoplasma5. Celmembraan6. CelwandCelwand, vacuole, en de bladgroenkorrels/plastiden.Een celwand heeft een plant nodig voor stevigheid, dieren hebben dat niet nodig want die hebben botten en spieren voor stevigheid in het lichaam.Een vacuole is om stoffen in op te slaan en voor stevigheid van de cel. Een dierlijke cel heeft geen grote vacuole nodig voor stevigheid omdat dieren spieren en botten hebben voor stevigheid. En een dierlijke cel lost stoffen op in het cytoplasma.Toelichting: de vacuole zorgt voor stevigheid door extra water op te nemen waardoor hij tegen de celwand drukt en de cel steviger is. Denk aan een fietsband die opgepompt wordt, dan is hij steviger dan wanneer er te weinig lucht in zit. Planten hebben bladgroenkorrels voor fotosynthese. Dieren doen niet aan fotosynthese, zij halen hun energie uit voedsel, en hebben dus geen bladgroenkorrels nodig.  Toelichting: naast bladgroenkorrels zijn er nog andere plastiden. Andere plastiden hebben hun eigen functie:Kleurstofkorrels voor kleur (bijvoorbeeld de rode kleur van een tomaat).Zetmeelkorrels om zetmeel op te slaan (energievoorraad). Omdat de cel alleen de informatie (genen) gebruikt die hij nodig heeft.  In elke cel zit een celkern, daarin liggen chromosomen. Chromosomen zijn opgebouwd uit DNA. Dat is een lange sliert in de vorm van een wenteltrap. Elke trede op de wenteltrap bestaat uit twee stukjes die precies in elkaar passen. Die stukjes heten basen. Er zijn vier verschillende basen, die we weergeven met de letters: A, T, C en G. Twee basen samen noem je een basenpaar. De base A vormt altijd een paar met T, en de base C vormt altijd een paar met G. Op deze manier vormt het DNA een code met alle erfelijke informatie. Een stamcel kan zich eindeloos blijven delen en heeft nog geen specifieke functie. Een gespecialiseerde cel kan zich niet eindeloos blijven delen en heeft wel een bepaalde functie. Voorbeelden van gespecialiseerde cellen zijn: bloedcellenspiercellenzenuwcellenhuidcellenbotcellen De wilgenstruik is een houtachtige plant, de stengels bevatten hout dus zijn altijd stevig (ook zonder water). De gewone ereprijs is een kruidachtige plant, de stengels bevatten geen hout dus hebben water nodig om stevig te zijn. De wilgenstruik kan geen fotosynthese uitvoeren op dit moment omdat hij geen bladeren heeft. Fotosynthese vindt plaats in de bladgroenkorrels in de groene delen (bladeren) van de plant. De gewone ereprijs heeft wel bladeren dus kan fotosynthese uitvoeren.De functie van de aardappel is het opslaan van reservestoffen. Toelichting: Een aardappel bevat veel zetmeel (glucose), wat de plant kan gebruiken voor energie om te groeien. Dierlijke cellen, want ze hebben geen celwand.De cellen zijn aan het delen (celdeling). Je ziet dat de twee cellen nog aan elkaar zitten en je kunt de chromosomen in de cel zien, je kunt chromosomen alleen maar zien tijdens de celdeling.Van een plant. Dat kun je zien omdat ze een celwand hebben (de ruimte tussen de cellen). Ze zien er ook hoekiger uit. Ik ga op zoek naar haren, bloed, en huidschilfers. Omdat die allemaal bestaan uit cellen van de dader. In die cellen ligt het DNA van de dader opgeslagen. Het DNA ligt opgerold als chromosomen in de celkern van elke cel. Het DNA is opgebouwd uit de basen A, T, C, en G, die samen basenparen vormen. Het DNA bevat alle erfelijke eigenschappen van de dader. Het DNA van de dader is uniek. Dus als we het DNA van de dader hebben, dan kunnen we de dader opsporen. Want niemand anders heeft precies hetzelfde DNA. Toelichting: je mag het op een andere manier uitleggen. Het is belangrijk dat je weet wat alle dikgedrukte woorden betekenen. Je moet weten dat DNA uniek is voor elk persoon, en dat je DNA kunt vinden in lichaamscellen in bijvoorbeeld bloed, haren en huidcellen. Omdat de huidcellen zich delen om nieuwe cellen te maken die de oude vervangen. Cellen delen zich omdat er constant cellen dood gaan en dus nieuwe cellen moeten worden gemaakt om het organisme in leven te houden. Toelichting: Om te groeien is extra celdeling nodig, er moeten dan meer cellen worden gemaakt dan dat er dood gaan.Je tekening moet deze vier stappen bevatten:Afbeelding 9 tekening van celdeling (afbeelding gemaakt door de auteur)Tip: gebruik afbeelding 2 van Basisstof 5 om de stappen van celdeling te leren.Omdat de chromosomen alle informatie bevatten die de cel nodig heeft om goed te kunnen werken.Dus is het om de organen van het organisme goed te laten werken (want de organen zijn opgebouwd uit cellen).Nee, het aantal chromosomen verschilt per organisme. Een mens heeft 46 chromosomen, maar een hond bijvoorbeeld heeft er 38.Een stamcel.Een kankercel.