Nieuw Nederlands 7e ed/FLEX - Hoofdstuk 7a - Werkwoordspelling oefentoetsen & antwoorden

De persoonsvorm geeft aan:het getal (enkelvoud of meervoud), de persoon (1e persoon = ik, wij; 2e persoon = jij, u, jullie; 3e persoon = hij, zij),de tijd (tegenwoordige of verleden tijd).Je vindt de persoonsvormen door de zin van tijd te veranderen; de werkwoorden die mee veranderen, zijn persoonsvormen.Spel de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd enkelvoud:als ik-vorm als er ik bij staat; als er jij (of je waarvan je jij kunt maken) achter staat: ik beloof, ik word; beloof jij, word jij;als ik-vorm + t (in alle andere gevallen): jij belooft, jij wordt, hij/zij belooft, hij/zij wordt, Melanie belooft, Karst wordt. Gebruik bij verleden tijd van zwakke werkwoorden ’t ex-fokschaap:Als de letter voor de uitgang -en van het hele werkwoord een t, x, f, k, s, ch of p is, schrijf de verleden tijd dan als ik-vorm tt + te(n): kuchen: de ch staat in ’t ex-fokschaap → kuchte(n)Als de letter voor de uitgang -en van het hele werkwoord een andere letter is, schrijf de verleden tijd dan als ik-vorm tt + de(n): blozen: de z staat niet in ’t ex-fokschaap→ bloosde(n) Het verschil tussen het onvoltooid deelwoord en het voltooid deelwoord:Het onvoltooid deelwoord geeft een actie aan die nog bezig is: Lachend rijdt hij weg. Het voltooid deelwoord geeft een actie aan die al gebeurd is: Hij is weggereden. De verlengproef: maak het werkwoord langer om te horen of de laatste letter een d of een t is: verdwaald, want verdwaalde; gefietst, want gefietste.Engelse werkwoorden die in het Nederlands gebruikt worden, vervoeg je alsof het Nederlandse werkwoorden zijn.  De spellingsregel van het bijvoeglijk naamwoord: Spel een bijvoeglijk naamwoord zo kort mogelijk, net als gewone bijvoeglijke naamwoorden: hoog – hoge, dus: gepoot - de gepote (bn) planten, besteed – de bestede (bn) bedragen. Voorbeeldzinnen: De in het park wandelende (bn) stedelingen likten aan hun snel smeltende (bn) ijsjes. Op het slecht verlichte (bn) perron wachtten de reizigers op de verlate (bn) trein uit Maastricht. Let op dat het vanwege de uitspraak soms niet zo kort mogelijk is: het gewitte (bn) plafond, de geredde (bn) vluchtelingen.De voltooide deelwoorden van sterke werkwoorden veranderen niet als ze bijvoeglijk gebruikt worden: De immigrant was blij met zijn recentelijk verkregen (bn) staatsburgerschap. hij deletetik-vorm + t = delete + thij deleteteik-vorm + te = delete + tehet is gedeletetGebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -t of -d toevoegt. De laatste klank van de stam, -t, zit in ’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -t.Let op: bij Engelse werkwoord luister je naar de laatste klank van de stam. Ook is het vaak zo dat je het volgende kunt toepassen: ge- + ik-vorm + -t. Toelichting: Oefen goed met de Engelse werkwoorden. Ze zien er namelijk vaak vreemd uit als je de Nederlandse spellingsregels volgt. Denk bijvoorbeeld aan: je timede (van het werkwoord timen)je datete (van het werkwoord daten)hij upgradede (van het werkwoord upgraden)Belangrijk is dat je consequent de Nederlandse regels blijft volgen! Let ook op de werkwoorden die in het Engels een dubbele medeklinker aan het einde hebben. De ‘regel’ hierbij is: als het werkwoord de Engelse klank behouden heeft, schrijf je de dubbele medeklinker in het Nederlands, dus:baseballt - baseballde - gebaseballd (uitspraak lijkt op ‘bol’)passen - passte - gepasst (uitspraak ‘paas’)appen - appte - geappt (uitspraak ‘ep’)Maar bij het werkwoord basketballen is de dubbele medeklinker in het Nederlands weggevallen, omdat dit woord voldoende geïntegreerd is. Kijk bij twijfel altijd op www.woordlijst.org.  a) persoonsvorm - voltooid deelwoordverandert = persoonsvorm tegenwoordige tijd: ik-vorm + tveranderd = voltooid deelwoord: gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaapb) bijvoeglijk naamwoord - persoonsvorm verleden tijd  vergrote = bijvoeglijk naamwoord: zo kort mogelijk vergrootte = persoonsvorm verleden tijd enkelvoud: ik-vorm + te = vergroot+tec) verschillende werkwoorden (missen en misten) miste is de persoonsvorm verleden tijd van het werkwoord missen: ik-vorm + te = mis + temistte is de persoonsvorm verleden tijd van het werkwoord misten: ik-vorm + te = mist + ted) persoonsvorm enkelvoud - persoonsvorm meervoud werkte = persoonsvorm verleden tijd enkelvoud: ik-vorm + te = werk + tewerkten = persoonsvorm verleden tijd meervoud: ik-vorm + ten = werk + tene) verschillende werkwoorden (reizen en rijzen)gereisd is het voltooid deelwoord van het werkwoord reizen.gerezen is het voltooid deelwoord van het werkwoord rijzen. De uitwerking wordt hier stap voor stap gegeven; alle denkstappen staan genoteerd. Jij hoeft echter alleen de juiste spellingswijze en de bijbehorende regel te noteren.gonsdeStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd enkelvoud. Het onderwerp is het.Stap 2: regel: ik-vorm + te / de. Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -te of -de toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam -z, zit niet in  ’t ex-fokschaap, dus ik-vorm + de = gons + de. meldtStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd. Het onderwerp is De verkenningspatrouille. Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: meld + tmistenStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd meervoud. Het onderwerp van de zin is we.Stap 2: regel: ik-vorm + ten/den. Gebruik de verlengproef of   ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -ten of -den toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -s, zit in  ’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + ten = mis + tenontmoettenStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd meervoud. Het onderwerp van de zin is we.Stap 2: regel: ik-vorm + ten/den. Gebruik de verlengproef of   ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -ten of -den toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -t, zit in het ’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + ten = ontmoet + tenspoedde Stap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd enkelvoud. Het onderwerp van de zin is hij.Stap 2: regel: ik-vorm + te/de. Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -te of -de toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -d, zit niet in het ’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + de = spoed + de geluchteStap 1: soort werkwoord: bijvoeglijk naamwoord Stap 2: regel: zo kort mogelijkStap 3: toepassen: geluchteverdordStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -r, zit niet in ’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.Tip: de persoonsvorm tegenwoordige tijd van dit werkwoord is verdort, want de regel daarvoor is ik-vorm + tontwrichte Stap 1: soort werkwoord: bijvoeglijk naamwoord Stap 2: regel: voltooid deelwoord op -t, dus zo kort mogelijkStap 3: toepassen: ontwrichteTip: de persoonsvorm verleden tijd van dit werkwoord is ontwrichtte(n), want de regel daarvoor is ik-vorm + te(n)verloteStap 1: soort werkwoord: bijvoeglijk naamwoord Stap 2: regel: voltooid deelwoord op -t dus zo kort mogelijkStap 3: toepassen: verloteTip: de persoonsvorm verleden tijd van dit werkwoord is verlootte(n), want de regel daarvoor is ik-vorm + te(n).gehockeydStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -y, zit niet in ’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.gebeachvolleybaldStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -l, zit niet in’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.Tip: twijfel je bij Engelse werkwoorden die eindigen op -bal of -ball of je de dubbele L moet behouden, kijk dan op woordenlijst.org. De algemene regel hiervoor is: als het woord nog met een Engelse klank wordt uitgesproken, schrijf je het woord 'op z'n Engels', dus met dubbel L. Een voorbeeld hiervan is baseball. verteldStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -l, zit niet in’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.Tip: de persoonsvorm tegenwoordige tijd van dit werkwoord is vertelt, want de regel daarvoor is ik-vorm + t.lustteStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd enkelvoud. Het onderwerp van de zin is je.Stap 2: regel: ik-vorm + te/de. Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -te of -de toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -t, zit in het ’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + te = lust + tesurftenStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd meervoud (het onderwerp van de zin is wij)Stap 2: regel: ik-vorm + ten/den. Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -ten of -den toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -f, zit in het’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + ten = surf + tenTip: surfden mag ook. Dit komt omdat dit Engelse werkwoord op verschillende manieren uitgesproken wordt. Sommige mensen zeggen surven, en zullen met de verlengproef uitkomen op een -d. Dit verschijnsel – twee uitspraakmogelijkheden, twee spellingen – doet zich bij nog enkele andere werkwoorden voor. De bekendste zijn leasen en bridgen.racetenStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd meervoud (het onderwerp van de zin is wij)Stap 2: regel: ik-vorm + ten/den. Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -ten of -den toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste klank van de stam, -s, zit in  ’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + ten = race + tenTip: bij Engelse werkwoorden kijk je niet naar de laatste letter van de stam, maar luister je naar de laatste klank.wordtStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijdStap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: word + tverdoofdStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaapom te bepalen of je -t of -d toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -v, zit niet in ’t (e) x - f (o) ksch (aa) p, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.Tip: de persoonsvorm tegenwoordige tijd van dit werkwoord is verdooft , want de regel daarvoor is ik-vorm + t.verspertStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd, onderwerp is je.Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: versper + tluncht Stap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd, onderwerp is de aannemer.Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: lunch + tdeletetStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd, onderwerp is de aannemer.Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: delete + t Iedere zaterdagmiddag bezoekt mijn netjes aangekleedde tante minstens drie winkelcentra. Je vraagt je misschien af waarom ze dat doet. Die terechte vraag kan ik eigenlijk niet beantwoordden. Ik denk dat ze zich verveeldt, maar het is ook heel goed mogelijk dat ze op koopjes jaagt. Als ze denkt dat de afgeprijste krokussen in een andere winkel goedkoper zijn, spoed ze zich daarheen. Toen mijn oom nog leefde, lachtte hij haar altijd uit. ‘Ze heeft drie bikini’s, maar ze draagt er niet een’, zei hij eens. Maar ja, ze waren afgeprijst. Toen ze vorig weekend bij ons logeerdde, had ze voor ons allemaal mooie cadeaus meegebracht. Mijn vader zei: ‘Mathilde, je verwendt ons te veel!’ ‘Ach welnee,’ zei mijn tante, ‘ik heb genoeg geld bespaart met mijn slimme manier van inkopen.’aangekleedde = aangekledeStap 1: soort werkwoord: bijvoeglijk naamwoord Stap 2: regel: voltooid deelwoord op -d, dus zo kort mogelijkStap 3: toepassen: aangekledebeantwoordden = beantwoorden Stap 1: soort werkwoord: infinitiefStap 2: regel: hele werkwoordStap 3: toepassen: beantwoordenverveeldt = verveeltStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd enkelvoud. Het onderwerp van de zin is ze.Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: verveel + tafgeprijste = afgeprijsdeStap 1: soort werkwoord: bijvoeglijk naamwoord Stap 2: regel: voltooid deelwoord op -d, dus zo kort mogelijkStap 3: toepassen: afgeprijsdespoed = spoedtStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd enkelvoud. Het onderwerp van de zin is ze.Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: spoed + tlachtte = lachte Stap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd enkelvoud. Het onderwerp van de zin is hij.Stap 2: regel: ik-vorm + te/de. Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -te of -de toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -h, zit in het’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + te = lach + teafgeprijst = afgeprijsdStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of ’t ex-fokschaap om te bepalen of het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -z, zit niet in ’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.logeerdde = logeerdeStap 1: soort werkwoord: persoonsvorm verleden tijd enkelvoud. Het onderwerp van de zin is ze.Stap 2: regel: ik-vorm + te/de. Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of je -te of -de toevoegt.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -d, zit niet in ’t ex-fokschaap, dus: ik-vorm + de = logeer + de.verwendt = verwent Stap 1: soort werkwoord: persoonsvorm tegenwoordige tijd. Het onderwerp van de zin is je en dit staat voor de persoonsvorm.Stap 2: regel: ik-vorm + tStap 3: toepassen: verwen + tbespaart = bespaardStap 1: soort werkwoord: voltooid deelwoordStap 2: regel: Gebruik de verlengproef of  ’t ex-fokschaap om te bepalen of het voltooid deelwoord eindigt op -t of -d.Stap 3: toepassen: de laatste letter van de stam, -r, zit niet in’t ex-fokschaap, dus het voltooid deelwoord eindigt op een -d.