Feniks 3e ed/LRN-line - Hoofdstuk 3 - De Republiek in de Gouden Eeuw oefentoetsen & antwoorden

a) De eerste en eeuwenlang belangrijkste internationale handel van Nederlanders met de landen rond de Oostzee.  b) Het alleenrecht om in een gebied (of in een bepaald product) handel te drijven. c) Uitdelen van brood en turf aan armen en mensen die van hun winterloon niet kunnen rondkomen.d) Handel in slaven, vanuit Afrika over de Atlantische Oceaan naar Amerika.e) Amsterdam als kenniscentrum van handel en scheepvaart. f) De zeventien bestuurders van de VOC.    a – 2 b – 3 c – 1    a) Nederlandse ontdekkingsreiziger die, samen met Willem Barentsz, in 1596 een route naar Azië via het noorden probeerde te vinden. b) Raadspensionaris. Samen met stadhouder Maurits de belangrijkste politicus van de Republiek in de Gouden Eeuw. c) Nederlandse admiraal die in de tweede Engelse Zeeoorlog een aantal Britse oorlogsschepen verwoestte.d) Joodse denker die met zijn rationalistische ideeën wordt gezien als de voorman en denker van de wetenschappelijke revolutie.   De juiste volgorde is: 1 – 4 – 5 –  3 – 21. Hollandse kooplieden worden rijk door de graanhandel in het Oostzeegebied.4. Joodse kooplieden vluchten uit Antwerpen en nemen kennis over oosterse producten mee.5. Amsterdam wordt de stapelmarkt van Europa.3. Nederlandse ontdekkingsreizigers proberen een eigen zeeweg naar Azië te vinden.2. De WIC neemt deel aan de slavenhandel. Door de commerciële landbouw kon er veel geld worden verdiend met landbouwgrond. Hierdoor groeide de vraag naar grond. Het inpolderen van meren zoals de Beemster zorgde ervoor dat er meer landbouwgrond beschikbaar kwam, zodat er nog meer geld kon worden verdiend in de landbouw. Let op: Als je een verband tussen twee dingen moet uitleggen, moet je altijd beide onderdelen in je antwoord noemen. In dit antwoord moet je dus zowel commerciële landbouw als het inpolderen noemen en met een logische uitleg aan elkaar verbinden.   De handel met Azië werd in eerste instantie gedaan door een heel aantal losse handelscompagnieën. Deze ondernemingen beconcurreerden elkaar zo hevig, dat de handel niet winstgevend was. Doordat Van Oldenbarnevelt de VOC oprichtten in 1602 en deze compagnie een handelsmonopolie (alleenrecht) kreeg, was dit probleem opgelost en kon de handel met Azië winstgevend worden. De Nederlanders konden Nederlands-Brazilië niet in het bezit houden, want er wilden niet genoeg Nederlanders zich vestigen. Ook moesten de katholieke Portugese kolonisten niets hebben van protestantse Nederlanders.    Huygens bestudeerde het heelal door de telescoop te verbeteren en ontwierp een slingerklok die nauwkeurig de tijd kon berekenen. Hij probeerde door middel van onderzoek een wetenschappelijke basis te vinden voor wat hij ontdekte met deze instrumenten (uit natuurkunde en wiskunde).   Hongersnoden ontstaan als er gebrek is aan voedsel. Doordat de Republiek via de moedernegotie graan importeerde uit het Oostzeegebied, was er altijd voldoende brood, zodat er nooit een gebrek aan voedsel was.Toelichting:Ook met bedeling werd de ergste armoede verzacht: de rijken moesten van de kerk geld geven aan de armen.  In de middeleeuwse stad woonden arm en rijk nog door elkaar heen. Het uitbreidingsplan van Amsterdam in de 17de eeuw hield in dat er een grachtengordel kwam voor koopmanshuizen en een hele nieuwe wijk voor gewone mensen, de Jordaan. Rijke mensen gingen op de grachten wonen en gewone mensen in de Jordaan.   Handelskapitalisme is een vorm van handel waarbij het doel is zo veel mogelijk winst te maken. In de afbeelding kun je zien dat op het slavenschip geprobeerd is zoveel mogelijk slaven in het schip te vervoeren. Dat is een voorbeeld van handelskapitalisme omdat het doel van zo efficiënt mogelijk gebruikmaken van de ruimte is om winst te maken. Tip! Als er een begrip in de vraag staat (in dit geval handelskapitalisme) moet je dat begrip ook uitleggen. Als er staat dat je moet verwijzen naar een bron, dan moet je dat ook heel duidelijk laten zien in je antwoord, bijvoorbeeld: “… in de afbeelding kun je zien dat …”.   In de Republiek was er sprake van religieuze tolerantie, dit is te zien aan de Portugese synagoge omdat Joden in de Republiek hun geloof mochten uitoefenen.  Toelichting:Tolerantie was noodzakelijk om de eenheid te bewaren tijdens de Opstand, dus van politiek belang.  Dit schilderij is een goed voorbeeld van een levendig schilderij in de Gouden Eeuw, omdat het leven van het normale volk (en niet van de kerk of van het koningshuis) wordt afgebeeld. Hiervoor werden vooral statige portretten geschilderd.