Dilemma 3.0 - Hoofdstuk 2 - Rechtsstaat oefentoetsen & antwoorden

Het gaat om de volgende begrippen:GeweldsmonopolieRechtsbronnenWetboek van Strafvordering Het gaat om de volgende kenmerken:LegaliteitsbeginselOnafhankelijke rechtspraakGrondrechtenMachtenscheiding Het gaat hier om de rechtsbron rechtspraak en/of jurisprudentie.Uitleg: alle rechterlijke uitspraken bij elkaar worden jurisprudentie genoemd. In het stukje tekst wordt benoemd dat het gaat om alle beschikbare uitspraken van verschillende rechtbanken, dit valt dus onder rechtspraak en jurisprudentie.  Sociaal grondrechtUitleg: het gaat hierbij om de inspanningsverplichting die de overheid heeft op het gebied van volksgezondheid.Klassiek grondrecht, vrijheidsrechtUitleg: de overheid dient zich zo terughoudend mogelijk op te stellen als het gaat om de godsdienst die mensen aanhangen, mensen hebben dus de vrijheid om zelf te bepalen wat ze wel of niet geloven.Klassiek grondrecht, politiek recht.Uitleg: in dit artikel wordt beschreven dat iedereen recht heeft op zowel actief als passief kiesrecht, zo kunnen mensen deelnemen aan de democratie, de politiek.  Werkwijze:Geef de naam en omschrijving van het betreffende recht van verdachten.Haal informatie uit de tekst waaruit blijkt dat dit recht volgens Ali B in gevaar is gebracht.Koppel de omschrijving van het betreffende recht en de informatie uit de tekst aan elkaar.Leg tot slot uit waarom dit ook in het voordeel van Ali B kan werken. Antwoord:  Onschuldpresumptie wil zeggen dat iemand onschuldig is totdat het tegendeel is bewezen en de rechter hem of haar veroordeelt.Ali B vindt dat hij door de media al is veroordeeld en dat de media niet kritisch genoeg zijn geweest. Door een dergelijke ‘trial by media’ komt onschuldpresumptie in de verdrukking, omdat een rechter beïnvloed kan worden door alles wat hij of zij in de media gezien en gehoord heeft.Dit kan ook juist in het voordeel van Ali B werken, omdat een rechter de media-aandacht ook kan zien als een straf die de verdachte heeft gekregen nog voordat hij of zij veroordeeld is, met als gevolg dat de rechter beslist om zelf een lagere straf op te leggen. Werkwijze:Geef eerst een omschrijving van het begrip machtenscheiding.Bepaal welke informatie uit de tekst hierbij past.Koppel de omschrijving van het begrip machtenscheiding en de informatie uit de tekst aan elkaar, ga daarbij ook in op de consequenties voor de machtenscheiding als de noodwet er komt. Antwoord:  Machtenscheiding is de spreiding van de staatsmacht over drie machten: de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. In de tekst is te lezen dat het kabinet een voorstel doet voor een noodwet. Als deze noodwet er komt worden de Eerste en Tweede Kamer tijdelijk buiten spel gezet. Ook is te lezen dat de wet sowieso zal stranden in de Eerste Kamer. In de tekst zijn dus de uitvoerende macht, namelijk het kabinet, en de wetgevende macht, dit zijn de Eerste en Tweede Kamer te herkennen. Als de noodwet er komt, dan worden de Eerste en Tweede Kamer volgens het artikel buiten spel gezet, zij kunnen dan dus de beslissingen van het kabinet op dit terrein niet meer controleren. De machtenscheiding wordt dan dus minder sterk dan hij nu is. Werkwijze:Geef eerst een omschrijving van het begrip machtenscheiding.Bepaal welke informatie uit de tekst hierbij past.Koppel de omschrijving van het begrip machtenscheiding en de informatie uit de tekst aan elkaar, ga daarbij ook in op de consequenties voor de machtenscheiding als de noodwet er komt. Antwoord:  Machtenscheiding is de spreiding van de staatsmacht over drie machten: de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. In de tekst is te lezen dat het kabinet een voorstel doet voor een noodwet. Als deze noodwet er komt worden de Eerste en Tweede Kamer tijdelijk buiten spel gezet. Ook is te lezen dat de wet sowieso zal stranden in de Eerste Kamer. In de tekst zijn dus de uitvoerende macht, namelijk het kabinet, en de wetgevende macht, dit zijn de Eerste en Tweede Kamer te herkennen. Als de noodwet er komt, dan worden de Eerste en Tweede Kamer volgens het artikel buiten spel gezet, zij kunnen dan dus de beslissingen van het kabinet op dit terrein niet meer controleren. De machtenscheiding wordt dan dus minder sterk dan hij nu is. In deze tekst botsen de grondrechten vrijheid van meningsuiting (artikel 7) en bescherming tegen discriminatie (artikel 1). Enerzijds heeft Wilders het recht om zijn mening te uiten en zich te uiten over voor hem belangrijke politieke kwesties. Anderzijds is het verboden om te discrimineren en alle Marokkanen over één kam te scheren. De overheid (rechter) mag een grondrecht beperken ter bescherming van een ander grondrecht, omdat grondrechten niet absoluut zijn en kunnen botsen. In dit geval:De vrijheid van meningsuiting is niet absoluut. Volgens de wet zijn er grenzen, zoals het verbod op haatzaaien en discriminatie.De overheid moet zorgen voor de bescherming van minderheidsgroepen tegen discriminatie en uitsluitingIn de tekst is te lezen dat de rechter in dit geval vond dat Wilders met zijn uitspraak bewust een groep discrimineerde waardoor de bescherming tegen discriminatie zwaarder woog dan zijn recht op vrije meningsuiting.Toelichting:Het is in dit geval niet nodig om het juiste artikel te noemen, de naam of omschrijving van het grondrecht is voldoende. Zorg daarnaast dat je beide rechten aan de hand van de tekst omschrijft. Grondrechten kunnen met elkaar botsen. Als dat het geval is, weegt de rechter hoe de botsing van de grondrechten in dat geval beoordeeld moet worden en welk recht, gezien de specifieke omstandigheden en de wettelijke kaders, zwaarder weegt of voorrang krijgt.  Werkwijze:Geef een omschrijving van extra machten.Haal informatie uit het artikel waaruit blijkt welke extra macht baat heeft bij de Woo.Koppel de informatie uit het artikel aan de omschrijving van de extra macht. Antwoord: Een schaduwmacht/extra macht is een belangrijke (informele) macht naast de formele machten van de trias politica die invloed kan uitoefenen op de formele machten, bijvoorbeeld ambtenaren en de media. In het artikel is te lezen dat vooral journalisten een beroep doen op de Woo om inzicht te krijgen in wat zich achter de schermen heeft afgespeeld. Hieruit blijkt dat met name de schaduwmacht media baat heeft bij de Woo. Het zijn immers met name journalisten die hierop een beroep doen. De Nationale ombudsman kan onderzoeken of de gemeente zich in de behandeling van Anja's aanvraag behoorlijk heeft gedragen. De ombudsman kan bemiddelen tussen Anja en de gemeente of een oordeel geven over de klacht. De ombudsman controleert of de overheid zich aan de regels houdt en burgers correct behandelt.Nee, een uitspraak van de Nationale ombudsman is niet bindend voor de gemeente. De ombudsman geeft een oordeel en kan aanbevelingen doen, maar kan de gemeente niet dwingen om zijn advies op te volgen. Wel heeft het oordeel van de ombudsman vaak veel gezag, waardoor overheidsinstanties het meestal wel serieus nemen.Toelichting:Belangrijk om in deze vraag te noemen is dat de ombudsman onderzoekt, bemiddeld en oordeelt. Ter info: de ombudsman heeft een heel team van mensen dat zaken behandelt. Sommige gemeentes hebben ook een eigen ombudsman.