Thema's Maatschappijleer - Hoofdstuk 3 - Parlementaire democratie oefentoetsen & antwoorden

Het gaat om de volgende begrippen:Autoritair regime / dictatuurOntideologiseringCoalitielobbyen Het gaat om de volgende begrippen:ProvincieDagelijks bestuur (of uitvoerende macht)College van Burgemeester en WethoudersGedeputeerde StatenEuropese CommissieProvinciale StatenEerste en Tweede Kamer of parlement of Staten-Generaal Het gaat om de volgende fasen / poortwachters:Terugkoppelingsfase / terugkoppelingUitleg: er is al iets uitgevoerd, er is namelijk een nieuwe weg aangelegd. Hier hebben de bewoners een reactie op, omdat dan blijkt of de aanpak wel of niet werkt.Omzettingsfase / omzettingUitleg: in de omzetting pakken politici de kwestie op (gemeenteraadsleden zijn politici) en zij moeten bepalen of ze een voorstel wel of niet willen aannemen. Daar hoort in de beleidsbepaling (onderdeel van de omzetting) ook bij dat de gemeenteraadsleden over een kwestie vergaderen / debatteren.PoortwachtersUitleg: poortwachters zorgen ervoor dat een kwestie op de politieke agenda komt te staan. In dit voorbeeld doet de fractievoorzitter van de VVD zijn best om een wens van de buurtbewoners van de Bredebuurt op de politieke agenda te krijgen.Invoerfase / invoeringUitleg: buurtbewoners van de Bredebuurt brengen hun eisen en wensen naar voren, in dit geval eisen / wensen zij meer veiligheid in hun wijk. ConfessionalismeUitleg: de christelijke waarden zoals gespreide verantwoordelijkheid, maatschappelijk middenveld en naastenliefde staan hier centraal. Al deze waarden komen terug in het naoberschap, omdat hieruit blijkt dat mensen samen een hechte gemeenschap vormen waarin ze verantwoordelijk zijn voor elkaar en klaarstaan voor hun medemens.EcologismeUitleg: mens en natuur zijn van elkaar afhankelijk en ecologische waarden zijn dan ook belangrijker dan economische waarden. Het is dus belangrijker dat kippen een goed leven hebben met voldoende bewegingsruimte, dan dat er heel goedkoop veel eieren geproduceerd kunnen worden.SocialismeUitleg: sociaaldemocraten geloven in gelijkheid en solidariteit. Daar hoort bij dat alle kinderen gelijke kansen krijgen, ook op het gebied van sport en beweging. Door hier een budget voor vrij te maken, wordt gebruik gemaakt van de belastinginkomsten (van de hogere inkomens) en daarmee is er ook sprake van solidariteit.  Recht van motie, dit recht heeft alleen de Tweede KamerUitleg: Becker doet een verzoek aan de regering, dit is een motie. Recht van onderzoek en enquête, dit is een recht van beide KamersUitleg: dit kan gebruikt worden om als parlement zelf een onderzoek in te stellen naar de rol van regering en overheid bij kwesties van groot maatschappelijk belang. Het gaat in dit geval om een parlementaire enquête (en niet om een onderzoek), maar dat kun je uit het tekstje niet opmaken.Budgetrecht, dit is een recht van beide KamersUitleg: het parlement heeft het recht om de begroting te wijzigen (en goed of af te keuren). Hier wordt gebruik gemaakt van het recht om de begroting te wijzigen. Het is een recht van beide kamers, omdat de Eerste Kamer ook het recht heeft om de begroting goed te keuren of te verwerpen. Werkwijze:Geef de naam en relevante kenmerken van beide Europese instellingen.Haal informatie uit de tekst waaruit blijkt dat de betreffende instellingen te herkennen zijn.Koppel de omschrijving van de betreffende instellingen en de informatie uit de tekst aan elkaar. Antwoord:  In de Raad van Ministers zijn de regeringen van alle lidstaten vertegenwoordigd. De Raad van Ministers bestaat uit de ministers van de lidstaten en beslist, na bespreking in het Europees Parlement, over Europese wetgeving. In de tekst is te lezen dat de lidstaten van de EU nog over de wet moeten stemmen.Met ‘de lidstaten’ wordt dus de Raad van Ministers bedoeld, de ministers besluiten samen en zitten daar namens hun land.De Europese Commissie heeft als taak om voorstellen voor Europese wet- en regelgeving te doen. In de tekst is te lezen dat de wet een voorstel is van toenmalig Eurocommissaris Frans Timmermans.Frans Timmermans had deze taak dus, omdat een Eurocommissaris iemand is die in de Europese Commissie zit. Werkwijze:Benoem het kenmerk van het districten- of meerderheidsstelsel en het kenmerk van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging dat hier relevant is. Haal informatie uit de tekst waaruit blijkt dat je het gekozen kenmerk van één van de twee stelsels herkent.Koppel het kenmerk dat je herkent vervolgens aan de informatie uit de tekst.    Antwoord:  In landen met een meerderheids- of districtenstelsel is er vaak één partij die de meerderheid in het parlement heeft en die dus in zijn eentje kan regeren. Bij een stelsel van evenredige vertegenwoordiging zijn er vaak meer kleine partijen en is het vrijwel altijd nodig om een coalitie te sluiten.In de tekst staat dat de leider van de PVV wil dat de plannen van zijn minister kunnen doorgaan. Hij zegt: Als NSC blijft dwarsliggen en veranderingen voorstelt, dan valt het kabinet op asiel, dankzij NSC.  Hieruit blijkt dat zowel de PVV als NSC in het kabinet zitten en dat zij dus een coalitie hebben moeten vormen. Dit past bij het stelsel van evenredige vertegenwoordiging waarbij er vaak meer kleine partijen nodig zijn met als gevolg dat partijen een coalitie moeten sluiten om te regeren. (In de coalitie zitten naast de PVV en NSC ook nog de BBB en de VVD). Werkwijze:Geef eerst de (naam en) omschrijving van de twee functies van politieke partijen die je hier herkent.Bepaal dan welke informatie bij elke van de twee functies relevant is.Koppel tot slot de omschrijving van beide functies en de informatie uit de tekst aan elkaar. Antwoord:  De functie selectie van kandidaten houdt in dat politieke partijen kandidaten selecteren voor publieke functie, zoals Kamerlid en minister. In de tekst is te lezen Marjolein Faber namens de PVV minister van Asiel en Migratie is. (Je kunt hier natuurlijk ook ander voorbeeld noemen, als maar duidelijk is dat een bepaald persoon de functie van minister of Kamerlid heeft ingevuld)Hieruit blijkt dat de politieke partij PVV ervoor heeft gezorgd dat er iemand is geselecteerd voor de de functie van minister van Asiel en Migratie.De andere functie die terugkomt in de tekst is de informatiefunctie. Deze functie houdt in dat politici via de media hun standpunten over allerlei actuele problemen vertellen.NSC-Kamerlid Diederik Boomsma droeg maandag op X een oplossing aan. (En ook hier geldt dat een ander voorbeeld bruikbaar is, zolang er uit blijkt dat iemand namens de politieke partij waar hij/zij bij hoort een standpunt via de media naar buiten brengt.)Hieruit blijkt dat Diederik Boomsma namens NSC een standpunt via het medium X naar buiten brengt over het actuele probleem ten aanzien van de asielwetten.Opmerking: de participatiefunctie, articulatiefunctie en de functie-integratie van ideeën zijn niet correct, omdat deze niet rechtstreeks uit de tekst zijn te herleiden. Werkwijze:Beschrijf wat de begrippen directe en representatieve democratie inhouden en welk politiek dilemma hiermee samenhangt.Haal informatie uit de tekst waaruit blijkt of de onderzoekers voorstander zijn van meer representatieve dan wel meer directe democratie.Koppel tot slot de informatie uit de tekst aan de directe of representatieve democratie en leg ook uit hoe je het politieke dilemma dat hiermee samenhangt terugziet.Antwoord: Een directe democratie is een bestuursvorm waarbij er directe zeggenschap is van het volk. Bij een representatieve democratie kiest het volk vertegenwoordigers die de beslissingen nemen en aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over hun beleid. Het dilemma dat hiermee samenhangt is dat van efficiëntie versus participatie. Dit gaat erover dat je enerzijds wil dat besluiten zo efficiënt mogelijk worden genomen, je laat dit dan over aan beroepspolitici, maar dat je anderzijds zou . In de tekst is te lezen dat de onderzoekers voorstander zijn van het inzetten van het referendum of burgerberaden.Volgens de onderzoekers is onze democratie gebaat bij meer directe democratie. De voorstellen die zij doen (een referendum en een burgerberaad) zijn allebei voorbeelden van manieren om burgers direct te laten meedenken over politieke kwesties. Het politieke dilemma zie je hier terug, omdat de onderzoekers dus pleiten voor meer participatie van burgers en daarmee indirect efficiëntie als minder belangrijk bestempelen. Werkwijze:Geef de naam van de betreffende hoofdtaak van het parlement en de naam en omschrijving van het recht waar het hier om gaat.Haal informatie uit het artikel waaruit blijkt dat het om deze hoofdtaak en dit recht gaat.Koppel de informatie uit het artikel aan de naam van de hoofdtaak die je hebt gekozen en de naam en omschrijving van het bijpassende recht. Antwoord: De hoofdtaak die te herkennen is, is de wetgevende taak / medewetgeving / samen met de regering wetten maken. Het recht dat hierbij past, is het stemrecht. Dit recht houdt in dat de Tweede Kamer wetsvoorstellen kan aannemen of verwerpen.In de tekst is te lezen dat de Tweede Kamer instemde met een wetsvoorstel.Hieruit blijkt dat de Tweede Kamer bezig is met het de wetgevende taak en dat ze daarvoor gebruik maken van het stemrecht, ze stemmen immers in met een wetsvoorstel om op die manier een nieuwe wet te maken.