Tijd Voor Geschiedenis (2024 e.v.) - Hoofdstuk 3 - Verregaande veranderingen oefentoetsen & antwoorden

a) Het geheel van voorstellingen wat het betekent om mens te zijn. b) Een intellectuele of wetenschappelijke stroming waarin de mens centraal staat. Humanisten geloven niet in één allesbepalende God of in goden die het mensenleven bepalen, maar zij menen dat mensen zelf hun eigen leven bepalen en daarvoor zelf verantwoordelijk zijn.c) Een persoon die op zoveel mogelijk verschillende gebieden zijn talenten optimaal weet te ontwikkelen. In de Renaissance wordt vooral gekeken naar veelzijdige kunstenaars.  Letterlijk betekent het begrip uit het Latijn 'universele mens'.e) Iemand die zich niet houdt aan de officiële katholieke leer Groep gelovigen die afwijkt van de katholieke leer en daarom wordt vervolgd.f) Aanhangers van de christelijke stroming die zich afscheidt van de Katholieke Kerk. Het woord protestanten komt van het ʻprotestʼ, wat zij deden toen zij tegen de paus en diens Kerk ingingen. (De protestanten blijven na hun afsplitsing niet één groep. Ook de protestantse kerk splitst zich weer regelmatig. Voorbeelden daarvan zijn de lutheranen en calvinisten.)g) Aanhanger van de rooms-katholieke godsdienst Tot aan de Reformatie is de christelijke kerk één geheel. Daarna splitst de kerk zich op in rooms-katholiek en protestant.h) Duitse vorst die het recht heeft om met zes andere vorsten de keizer te kiezen. i) Vrede uit 1555 tussen de katholieke Duitse keizer Karel V en enkele protestantse Duitse vorsten waarin werd bepaald dat de vorst het geloof in zijn gebied mocht bepalen.  Antwoord a is juist. Antwoord d is juist. De juiste volgorde is:2. Erasmus heeft in de ‘Lof der Zotheid’ kritiek op de katholieke kerk. (1511)3. Luther publiceert in een brief zijn kritiek op de katholieke kerk. (1517)4. Tijdens de Rijksdag van Worms splitst de katholieke kerk. (1521)1. Vrede van Ausburg: Duitse vorsten mogen voortaan bepalen welke godsdienst is toegestaan. (1555) Een aflaat is een document dat gekocht kan worden om daarmee je zonden te laten kwijtschelden. Met een aflaat kan een zondaar, na openlijk berouw getoond te hebben, sneller in de hemel komen. Aflaten worden ingesteld door de katholieke kerk om aan geld te komen, bijvoorbeeld voor de bouw van deze kathedraal van Chartres in Frankrijk.  Antwoord b is goed. Renaissance is het Franse woord voor ‘wedergeboorte’. De Mona Lisa is geschilderd door Leonardo da Vinci. Hij heeft de vrouw realistisch afgebeeld. Ook haar emoties zijn duidelijk zichtbaar. Erasmus schreef het boek Lof der Zotheid. Hierin had hij scherpe kritiek op de kerk en de kerkleidingToelichting: Erasmus had veel foutjes in de Bijbel ontdekt. Hij kon dit ontdekken omdat hij grondig Grieks, Latijn en Hebreeuws had geleerd. Luther had de volgende kritiekpunten: De kerk verkocht aflaten en dit vond hij uitbuiting van de arme mensen. Alleen God kon zonden vergeven. Geestelijken leefden in rijkdom en niet naar het sobere voorbeeld van Jezus Christus. De kerk lieten ketters hard straffen en martelen door de overheid.De paus had een eigen wetboek met regels die niet in de Bijbel staan.  Tijdens de renaissance werd er gebruik gemaakt van schilderen met perspectief. Dat maken schilders door lijnen naar elkaar toe te laten lopen. Daardoor lijkt het alsof je heel diep in het schilderij kan kijken. Dit zie je goed terug in dit schilderij waarbij je helemaal achterin de ruimte kunt kijken.  Leonardo da Vinci was niet alleen een veelzijdig kunstenaar maar ook een wetenschapper. Hij verzamelde kennis door zélf te onderzoeken. Dat deed hij bijvoorbeeld door dode lichamen open te snijden en tekeningen te maken van wat hij zag. Dit is een tekening van een baby in een baarmoeder. Hij was door zijn vele talenten hét voorbeeld van een homo universalis (universeel mens). Een aflaatbrief is een bewijs waarin staat dat zonden vergeven zijn door de kerk. Luther vond dat alleen God kon vergeven en dat de rooms-katholieke kerk misbruik maakte van arme mensen door deze brieven te verkopen om zelf rijker te worden en kathedralen te kunnen opknappen. Hij scheef zijn klachten in 95 stellingen en hij kreeg aanhangers: de protestanten. Dit zorgde voor een splitsing in de kerk in Europa: er kwam een protestants en een rooms-katholiek christendom. De klachten van Luther over aflaten leidde dus tot de Reformatie, ofwel de Hervorming van de christelijke kerk.