Op Niveau 3e ed LRN-line deel A+B - Hoofdstuk 7 - Taalverzorging 3 oefentoetsen & antwoorden

Nevenschikkende voegwoorden verbinden twee hoofdzinnen / twee gelijkwaardige zinnen met elkaar. Onderschikkende voegwoorden verbinden een bijzin met een hoofdzin. en, maar, want, of, dusEr zijn veel antwoorden mogelijk, bijvoorbeeld: dat, omdat, doordat, totdat, zodat, aangezien, als, dan, hoewel, terwijl, toen, indien, mits, tenzij, ofschoon, zodra.  bepaald hoofdtelwoordbepaald rangtelwoordonbepaald hoofdtelwoordonbepaald rangtelwoordbijwoordbijvoeglijk naamwoord nietnooitactieve nietwelnietnietwel Bij een pleonasme zeg je in een extra woord nog iets wat al in een woord besloten zit. Bij een tautologie zeg je iets dubbel met twee woorden die ongeveer hetzelfde betekenen. Vanochtend: bijwoord (geeft een tijd aan)koud: bijvoeglijk naamwoord (zegt iets over het onderwerp het en is onderdeel van het naamwoordelijk gezegde)eerste: bepaald rangtelwoord (geeft een nauwkeurige plek in een rangorde aan)april: zelfstandig naamwoord (Een naam (van een maand) is altijd een zelfstandig naamwoord)en: nevenschikkend voegwoord (En is altijd een nevenschikkend voegwoord)veertigste: bepaald rangtelwoord (geeft een nauwkeurige plek in een rangorde aan)Omdat: onderschikkend voegwoord (verbindt een bijzin met een hoofdzin)moeilijk: bijwoord (zegt iets over hoe ik iets vind, dus over een werkwoord)niet: bijwoord (een bijwoordelijke bepaling die uit één woord bestaat en is dus een bijwoord)sommige: onbepaald hoofdtelwoord (geeft een onnauwkeurig aantal mensen aan)heel: bijwoord (zegt iets over sterk, dus over een ander bijwoord)zoveelste: onbepaald rangtelwoord (geeft een onnauwkeurige plaats in een rangorde aan) Deze zin bevat een beperkende bijzin, die niet voorafgegaan wordt door een komma.Toelichting: de bijzin geeft extra informatie die niet kan worden weggelaten: Niet alle fietsen worden weggehaald, alleen de fietsen die niet binnen de lijnen staan. De fietsen die wel binnen de lijnen staan, worden niet weggehaald. Een beperkende bijzin wordt niet voorafgegaan door een komma, omdat je de bijzin niet kunt weglaten.Deze zin bevat een uitbreidende bijzin, die wel voorafgegaan wordt door een komma.Toelichting: de bijzin geeft informatie die kan worden weggelaten: tante Betje is getrouwd met oom Karel. Zonder die bijzin blijft het dezelfde tante Betje. Deze zin bevat een beperkende bijzin, die niet voorafgegaan wordt door een komma.Toelichting: de bijzin geeft extra informatie die niet kan worden weggelaten: alleen de leerlingen die meespeelden in het toneelstuk, mochten later komen. Andere leerlingen dus niet. Je kunt de bijzin niet weglaten.Deze zin bevat een uitbreidende bijzin, die wel voorafgegaan wordt door een komma.Toelichting: de bijzin geeft informatie over ons nieuwe huis die kan worden weggelaten zonder dat de betekenis van de zin verandert. bedrijvende vormToelichting: Het onderwerp (wie) doet iets.lijdende vormToelichting: Aan deze zin kun je ‘door de leerlingen’ toevoegen. Zij zijn degenen die niet luisteren. Er wordt (door hen) iets niet gedaan.bedrijvende vormToelichting: De zin bevat het werkwoord ‘worden’, maar in de vorm van een koppelwerkwoord. Het onderwerp doet niets, maar er wordt ook niets mee gedaan. Het is geen lijdend voorwerp in een andere zin, maar het ‘wordt’ iets.lijdende vormToelichting: Er is iets met ‘de straat’ gedaan door de gemeente. Je kunt er dus een bedrijvende zin van maken met ‘de gemeente’ als onderwerp en ‘de straat’ als lijdend voorwerp.bedrijvende vormToelichting: Het onderwerp (ik) doet iets, namelijk hopen.  verteltToelichting: Vertelt is de persoonsvorm van een bijzin. Daarom gebruik je de stam + t. jouToelichting: Jou is hier een persoonlijk voornaamwoord. Je kunt dit controleren door het voornaamwoord  ‘je’ in het eerste deel van de zin te vervangen door ‘mijn’. Dan komt hier ‘mij’ te staan (en niet ‘mijn’).nouToelichting: Je kunt het woord in deze zin vervangen door ‘nu’ en niet door ‘smal’. vergrote Toelichting: Het gaat in deze zin om een bijvoeglijk naamwoord. Dat schrijf je altijd zo kort mogelijk. beantwoorddeToelichting: Beantwoordde is in deze zin een persoonsvorm in de verleden tijd. Het hele werkwoord is ‘beantwoorden’. Dat bevat een d, dus krijg je in de verleden tijd een dubbele d.leidtToelichting: De fractievoorzitter is de leider van de partij. Het gaat om een persoonsvorm in de derde persoon enkelvoud (hij of zij) in de tegenwoordige tijd, dus krijg je stam + t. Lijden betekent dat iemand pijn heeft of ergens last van heeft. Je kunt een partij niet lijden. nietToelichting: Irriteren is geen wederkerend werkwoord. Hier kun je beter zich ergeren gebruiken.nietToelichting: Het is vervangen door en niet vervangen voor.welToelichting: Zich realiseren is goed. Het is: ik realiseer me óf ik besef (zonder me).welToelichting: Vertellen aan is een vaste combinatie. tautologieToelichting: boeiend en meeslepend betekenen ongeveer hetzelfde.retorische vraagToelichting: Degene die de vraag stelt, verwacht geen antwoord. Het is eigenlijk en verkapte manier om te zeggen dat je denkt dat de anderen helemaal niets zelf kunnen. understatementToelichting: niet meer de jongste betekent meestal dat iemand al best oud is.paradoxToelichting: afstand nemen en dichter tot elkaar komen lijken tegengesteld aan elkaar te zijn, maar als je erover nadenkt, klopt de uitspraak wel.eufemismeToelichting: afscheid moeten nemen van is een milde manier om te zeggen dat de hond is overleden.pleonasmeToelichting: gras hoort groen te zijn, dus hier wordt een eigenschap die al in het woord zit extra benoemd. In dit geval is het geen taalfout, want het groene van het gras wordt benoemd om de tegenstelling met het eigen dorre gazon te benadrukken.  was = koppelwerkwoordwas koppelt een eigenschap (boos) aan het onderwerp (Sarina)boos = bijvoeglijk naamwoordboos is onderdeel van het naamwoordelijk gezegde: het zegt iets over een zelfstandig naamwoord (Sarina)haar = persoonlijk voornaamwoord haar is hier zelfstandig gebruikt om te verwijzen naar een persoon. Als er werd verwezen naar een man, zou hier ‘hem’ staan (en geen ‘zijn’).had = hulpwerkwoordhad is onderdeel van het werkwoord gezegde en het ‘helpt’ het belangrijkste werkwoord ‘verboden’.zoveelste = onbepaald rangtelwoordzoveelste geeft een onnauwkeurige plaats in een rangorde aan. terwijl = onderschikkend voegwoordterwijl verbindt een bijzin met de hoofdzin.goed = bijwoordgoed zegt iets over wat haar moeder vindt. Het zegt dus iets over een werkwoord. ging = zelfstandig werkwoordging is het belangrijkste werkwoord in de bijzin ‘dat ze ging’. verandert (pv vt), verwarde (bijv.nw)vergrootte (pv vt), verlichte (bijv.nw)bedoelt (pv tt, onderwerp is ‘je zus’), geformuleerd (voltooid deelwoord)aanmeldt (pv tt), voltooid (voltooid deelwoord) puntToelichting: Het gaat om twee hoofdzinnen die zonder voegwoord aan elkaar worden verbonden. Dat mag niet met een komma. Er is hier geen sprake van een verklaring of uitwerking, dus gebruik je ook geen dubbele punt. kommaToelichting: Het gaat om twee hoofdzinnen die worden verbonden door het voegwoord ‘want’. Voor een voegwoord plaats je een komma.dubbele puntToelichting: Het gaat om twee hoofdzinnen die zonder voegwoord aan elkaar worden verbonden. Dat mag niet met een komma. Het tweede deel is een uitwerking van het eerste deel, dus gebruik je een dubbele punt. puntkommaToelichting: Het gaat om twee hoofdzinnen die zonder voegwoord aan elkaar worden verbonden. Dat mag niet met een komma. Er is hier geen sprake van een verklaring of uitwerking, dus gebruik je ook geen dubbele punt. Je zou een punt kunnen gebruiken, maar die optie wordt bij deze zin niet gegeven. Gistermiddag haalden we vers brood bij de bakker en vandaag ontdekten we dat het beschimmeld was.Met een daverend feest namen we afscheid van onze collega en hij is vandaag naar Spanje vertrokken.