Talent MAX deel A + B - Hoofdstuk Onderdeel Lezen deel A - 1.3 t/m 3.3 oefentoetsen & antwoorden

Let op: hieronder staat een voorbeelduitwerking. Mocht je aan jouw antwoord twijfelen, vraag dan je docent om advies en/of hulp. Bij een informatieve tekst bestaat de hoofdgedachte uit feitelijke informatie, zonder mening.Voorbeeld: Door de toename van broeikasgassen in de atmosfeer stijgt de gemiddelde temperatuur op aarde.Bij een betogende tekst bevat de hoofdgedachte een mening met een argument erbij.Voorbeeld: Het oprukkende Engels gaat ten koste van Frans en Duits, terwijl die talen voor historisch onderzoek altijd nodig zullen zijn. Let op: hieronder staat een voorbeelduitwerking. Mocht je aan jouw antwoord twijfelen, vraag dan je docent om advies en/of hulp. Drie kenmerken van een nieuwsbericht:Het gaat over een actuele gebeurtenis.Het is een informatieve tekst, zonder mening van de schrijver.Het is neutraal geformuleerd en begint vaak met een plaatsnaam.Verschil tussen inleiding en kern:De inleiding bevat de belangrijkste informatie, meestal in antwoord op de 5W1H-vragen: wie, wat, waar, wanneer.De kern geeft meer details, zoals waarom iets gebeurt en hoe het verder is verlopen. Het leespubliek is de groep lezers voor wie een tekst bedoeld is. Een schrijver houdt rekening met zijn publiek door de tekst daarop aan te passen.Je kunt het leespubliek herkennen aan:De bron (bijvoorbeeld: een jeugdblad of vakblad).Het onderwerp (wat interessant is voor de doelgroep).Het taalgebruik (bijv. moeilijke of makkelijke woorden).De aanspreekvorm (wordt de lezer met je, u of jij aangesproken?). (Je kunt ook “afbeeldingen” noemen als vijfde mogelijk kenmerk.) Let op: hieronder staat een voorbeelduitwerking. Mocht je aan jouw antwoord twijfelen, vraag dan je docent om advies en/of hulp. Het argument is objectief, omdat het gebaseerd is op onderzoek en dus controleerbare feiten noemt.Een voorbeeld van een subjectief argument is: "Ik vind dat een schooluniform de persoonlijkheid van leerlingen onderdrukt." Dit is een mening en geen feit. Een tegenargument is bedoeld om een mogelijke tegenwerping van lezers te laten zien. De schrijver laat zien dat hij het andere standpunt kent. Een weerlegging wordt daarna gebruikt om dat tegenargument onderuit te halen of minder sterk te maken.Schrijvers gebruiken deze combinatie om hun betoog overtuigender te maken. Ze laten zien dat ze de andere kant begrijpen, maar ook waarom hun eigen mening sterker of beter onderbouwd is. Een artikel is meestal een objectieve, informatieve tekst. Soms is het doel van een artikel om een verschijnsel uit te leggen. In dat geval gebruikt de schrijver vaak een verklaringsstructuur.Bij een verklaringsstructuur wordt een onderwerp besproken. Daarna geeft de schrijver een of meer verklaringen om uit te leggen hoe dit komt of waardoor het gebeurt.Een voorbeeld van een onderwerp waarbij een verklaringsstructuur logisch is, is schooluitval. De schrijver bespreekt dan de mogelijke oorzaken van dat verschijnsel, zoals motivatieproblemen, thuissituatie of leerproblemen.Deze structuur is vooral geschikt als je een onderwerp goed wilt uitleggen aan de lezer. BetoogRecensieNieuwsberichtIngezonden briefColumnInterviewverslag objectieve subjectievefeitengegevensmening Signaalwoord: waardoorTekstverband: oorzaak/gevolgToelichting: De gladde weg is de directe oorzaak van de file, het is geen bewuste reden of motivatie.Signaalwoord: omdatTekstverband: redengevendToelichting: Het huiswerk is de reden of de motivatie achter de keuze om niet naar de film te gaan.Signaalwoord: mitsTekstverband: voorwaardelijkToelichting: Er wordt een voorwaarde gesteld waaronder je de laptop mag lenen. Tekstdoel: OvertuigenUitleg: Hoewel de tekst informatie geeft over de film, is het hoofddoel om de lezer te overtuigen van een mening (dat de film teleurstellend is). De informatie wordt gebruikt als argument om dit oordeel te ondersteunen.Tekstdoel: ActiverenUitleg: De tekst informeert en overtuigt de lezer van de ernst van het probleem, maar dit staat allemaal in dienst van het uiteindelijke doel: de lezer aanzetten tot een handeling (doneren). De directe oproep "Help mee en doneer" is hierin doorslaggevend.Tekstdoel: AmuserenUitleg: Het fragment is bedoeld om de lezer te vermaken door middel van humor, personificatie van de kat en een grappige observatie. Het doel is niet primair om te informeren of te overtuigen, maar om een plezierige leeservaring te bieden.Tekstdoel: InformerenUitleg: Dit fragment presenteert op een neutrale, feitelijke manier een nieuw ontdekt gegeven. Er is geen sprake van een mening, een oproep tot actie of een poging om te vermaken. Het hoofddoel is puur kennisoverdracht. Gebruik van ‘hun hebben’ / Taalverandering / Taalfouten en normeringWe zouden minder streng moeten oordelen over taalgebruik zoals ‘hun hebben’, omdat taal verandert en communicatie het belangrijkste is.Het is een betogende tekst, want de schrijver geeft een duidelijke mening (bijv. "Ik pleit voor meer taaltolerantie") en onderbouwt die met argumenten.Zin c: "Wat mij betreft niet." Let op: hieronder staat een voorbeelduitwerking. Mocht je aan jouw antwoord twijfelen, vraag dan je docent om advies en/of hulp. SubjectiefDe schrijver geeft een mening door het woord “gevaarlijk” en door te stellen dat de wolf “niet thuishoort”; dat is geen feit, maar een oordeel.“De wolf komt steeds vaker voor in Nederland, ook in dichtbevolkte gebieden.” Let op: hieronder staat een voorbeelduitwerking. Mocht je aan jouw antwoord twijfelen, vraag dan je docent om advies en/of hulp. Argument: Jongeren leren verantwoordelijkheid en samenwerken, wat goed is voor hun ontwikkeling.Tegenargument: Niet alle jongeren hebben tijd voor vrijwilligerswerk naast school en bijbanen.Weerlegging: Vrijwilligerswerk hoeft niet veel tijd te kosten; scholen kunnen er ruimte voor maken in het lesrooster.