Memo 4e ed - Hoofdstuk 3 - Sociale zekerheid en de verzorgingsstaat in Nederland oefentoetsen & antwoorden

a) Bezuinigingspolitiek van de Nederlandse regering onder leiding van Colijn tijdens de crisisjaren (jaren 30) (3) b) Wet die de hulpverlening aan armen regelde. Alleen arme die niet door familie of kerk werden geholpen kregen hulp. (1) c) Katholieken en protestanten die vanuit hun geloof politieke partijen oprichtten. (1) d) Een tijd waar het opeens veel slechter gaat met de economie.  (3) e) Besmettelijke ziekte die zich snel verspreidt. (6) f) Werknemers, werkgevers en de regering werken goed (in harmonie) met elkaar samen. (4) g) Opstand in 1934 van bewoners in de Amsterdamse wijk Jordaan, die uitbrak toen de regering de steun verlaagde. (3) h) Mensen die vonden dat vrijheid goed is voor de burgers en de samenleving en dat mensen zoveel mogelijk zelf moesten doen. (1) i) Mensen helpen die onvoldoende voor zichzelf kunnen zorgen. (1) j) Plan uit 1935 van de socialisten om meer banen te scheppen. (3)   a) drie van deze:  Arbeiders woonden in donkere en vochtige huizen, zonder elektriciteit. Arbeiders leefden met zijn allen in één kamer. In grotere huizen woonden soms wel twee of drie gezinnen bij elkaar. De hygiënische omstandigheden waren beroerd. Huizen hadden geen wc’s en meestal was er ook geen kraan. De stadsgrachten waren riool en drinkwatervoorziening tegelijk. Eenzijdig voedsel. Veel mensen aten alleen maar aardappels of brood. Toelichting: Als gevolg van deze omstandigheden braken er regelmatig besmettelijke ziektes uit, zoals cholera, tyfus en tuberculose. Deze ziektes maakten duizenden slachtoffers. b) De meeste arbeiders hadden een laag inkomen/loon en konden zich geen betere omstandigheden veroorloven.   a) Bij verlies van inkomen werden arbeiders geholpen door familie en de kerk. b) Armenwet: In deze wet stond dat alleen armen die niet door familie of kerk werden geholpen, hulp kregen. Toelichting: Deze hulp kwam uit het armenfonds van de gemeenten. De mensen kregen dan gratis eten of ze hoefden geen huur te betalen.   Stempelen Toelichting: Deze uitkering (steun) was ongeveer de helft van het normale loon. De controles op werklozen was streng. Zo moesten werklozen twee keer per dag gaan stempelen op een stempelkantoor om te voorkomen dat mensen stiekem geld bijverdienden. Als je stiekem bijverdiende of geld kreeg van anderen verloor je meteen je uitkering.   a) Een verzorgingsstaat is een staat waarin de regering ervoor zorgt dat niemand in echte armoede hoeft te leven: mensen die niet voor zichzelf kunnen zorgen, krijgen een uitkering van de overheid. b) Twee van deze: Werkloosheidswet (WW) : Uitkering voor mensen die werkloos werden. Algemene Ouderdomswet (AOW): Uitkering voor iedere Nederlander van 65 jaar of ouder. Toelichting: De leeftijd van de AOW is inmiddels aangepast aan de (hogere) levensverwachting om de kosten van de verzorgingsstaat te verminderen.  Algemene Weduwen- en Wezenwet (AWW) : Uitkering voor weduwen en hun kinderen.  Toelichting: In 1956 is deze wet aangepast en is de naam veranderd in Algemene Nabestaandenwet (ANW). Deze wet geldt nu ook voor mannen die weduwnaar worden.   A - onjuist Toelichting: door de industrialisatie trokken veel mensen naar de steden van het platteland naar de stad in de hoop op beter leven en werk. B - juist C - onjuist Toelichting:  Het ziekenfonds was een verplichte zorgverzekering voor mensen met lage inkomens, niet iedereen kon hun medische kosten betalen. D - juist Toelichting: Tijdens de oorlog waren nieuwe medicijnen uitgevonden om gewonden te helpen (penicilline voor infectiebestrijding). E - OnJuist  Toelichting: eind jaren 50 kwam deze gezinszorg, specialistische zorg. F - Juist Toelichting: De verbeteringen van de zorg zijn kostbaar en kostten meer geld. Begin 21e eeuw zijn alle Nederlanders verplicht verzekerd via een zorgverzekering maar deze vergoedt niet alle kosten. Een deel van de kosten moet zelf worden betaald of worden meeverzekerd.   A - 2 B - 3 C-  1   Het is wel vreemd voor een liberaal om deze wet te in te voeren omdat volgens de liberale uitgangspunten mensen voor zichzelf moeten zorgen, de regering is er niet voor om persoonlijke problemen op te lossen. Vrijheid is goed voor de samenleving, iedereen is zelf verantwoordelijk voor zijn leven.    De Amerikanen kochten steeds minder buitenlandse producten waardoor ook andere landen (Europa, Nederland) in de problemen kwamen. Op deze manier sloeg de economische crisis over naar Europa. Toelichting: Nederland is een handelsland, we exporteren meer dan we importeren. Een economische crisis is voor Nederland dus een slechte zaak omdat we dan niks meer kunnen verkopen aan het buitenland. Wanneer er niks meer wordt verkocht gaan fabrieken minder produceren, fabrieken gaan failliet en moeten mensen ontslaan. Deze mensen hebben dan weer minder geld te besteden en kopen dus minder wat ook weer slecht is voor de economie.    C Toelichting: Er waren wel protesten maar deze hadden geen resultaat, de overheid gaf niet toe en bleef bezuinigen.   Door de invoering van de Bijstandswet kregen vrouwen bij een scheiding een uitkering en waren dus financieel onafhankelijk.  Toelichting: Voor de invoering van deze wet moesten vrouwen bij hun man blijven ook als er een slecht huwelijk was. Wanneer ze gingen scheiden kregen ze namelijk geen uitkering en hadden dan geen geld.   Willem Drees was Drees de Nederlandse minister-president vlak na de Tweede Wereldoorlog. Hij wilde voorkomen dat de bevolking, door armoede, haar vertrouwen in democratie zou verliezen zoals dat vlak voor de Tweede Wereldoorlog gebeurde. HIj zette daarom in op sociale zekerheid door middel van wetten. Toelichting: Door de invoering van deze wetten wordt Willem Drees ook ‘vadertje Drees’ genoemd omdat hij goed voor de mensen zorgde. Ruud Lubbers was in een ander tijd minister-president (1982-1994), zijn beleid was gericht op het terugdringen van de kosten van de verzorgingsstaat en had dus andere prioriteiten.  Toelichting: Bij Ruud Lubbers hebben de meeste mensen geen goede herinneringen omdat hij in tegenstelling tot Willem Drees veel heeft moeten bezuinigen op de uitkeringen.     Door de verbetering van de gezondheidszorg worden mensen ouder, leven dus langer en maken dus langer aanspraak op de AOW-uitkering hetgeen weer voor meer kosten zorgt. De foto is van na de invoering van de Nederlandse Woningwet uit 1901.  Dat blijkt uit de grote ruimte tussen de woningen en de goede staat van de huizen.    Deze bron gaat over ‘werkverschaffingsprojecten’. Dit kun je onder andere afleiden uit de foto dat mensen gezamenlijk aan het werk zijn voor een groot project en het bijschrift waar gesproken wordt van ‘vijf jaar werk voor duizend man’. Toelichting: Werklozen kregen steun van de overheid maar moesten daarvoor in plaats werken voor de overheid bij grote projecten zoals het Amsterdamse bos. Als je weigerde verloor je de uitkering.   De foto laat geen voorbeeld zien van het harmoniemodel in Nederland. Dat blijkt uit de groep mensen die protesteren tegen maatregelen van de overheid. Dit is geen voorbeeld van het harmoniemodel waarbij burgers en de regering goed met elkaar samenwerken.   Tip: Voor het beantwoorden van een bron gebruik je het beste onderstaand stappenplan: Stap 1: waar en in welke tijd speelt de gebeurtenis op de bron zich af? Stap 2: welke informatie geeft de bron? (welk verhaal, zijn het feiten of meningen) Stap 3: hoe dachten de mensen toen? Wat was er normaal? Wat was er aan het veranderen? Stap 4: geef je mening over de born in een duidelijke zin. Stap 5: leg uit waarom je dit vindt: wat zijn je argumenten?