BuiteNLand 3e ed - Hoofdstuk 2 - Aarde: Klimaat oefentoetsen & antwoorden

Het deel van het broeikaseffect dat wordt veroorzaakt door menselijk handelen. (Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de uitstoot van koolstofdioxide door de mens.) Bij een lagedrukgebied is sprake van stijgende lucht in combinatie met vochtige / natte omstandigheden / neerslag.  Bij een hogedrukgebied is het andersom en is er sprake van dalende lucht in combinatie met droge omstandigheden en het ontbreken van neerslag.    Tropische klimaten Droge klimaten Gematigde klimaten Landklimaten Polaire klimaten   In de savanne is er wel sprake van bomengroei, in de steppe ontbreken bomen.   Onderzoek aan jaarringen van bomen Bekijken van stuifmeelkorrels in oude veen- en kleilagen Analyse van zuurstofisotopen in het ijs op de polen (en in gletsjers of in diepzeesedimenten)   Er is sprake van een negatief terugkoppelingsmechanisme.  Uitleg: Er is hier sprake van een negatief terugkoppelingsmechanisme omdat de opwarming hier zorgt voor afsmelting; echter de afsmelting zorgt niet voor een verdere opwarming, maar juist voor afkoeling (het tegenovergestelde).    Goede antwoorden zijn: CO2, methaan, waterdamp, stikstof. Er is sprake van een stralingsbalans als de inkomende zonnestraling gelijk staat aan de uitgaande zonnestraling. Inkomende zonnestraling = 100 Uitgaande zonnestraling is onder te verdelen in: Uitstraling naar het heelal (57) Directe uitstraling naar het heelal (12) Terugkaatsing door stof (3) Terugkaatsing door wolken (19) Terugkaatsing door het aardoppervlak (9) 57+12+3+19+9 = 100 en daarmee gelijk aan de inkomende zonnestraling van 100.   Loodrechte zonnestralen schijnen op een kleiner oppervlak dan zonnestraling die schuin invallen. Doordat de loodrechte zonnestralen maar een kleiner oppervlak beschijnen geven zij relatief meer warmte af dan zonnestralen die schuin invallen en een groot oppervlak moeten beschijnen met dezelfde hoeveelheid zonne-energie. Zie ook afbeelding hieronder. Bron: https://www.venhuizerweer.nl/weerkunde/images/diagram.jpg   Op de evenaar is sprake van sterke opwarming door de loodrechte inval van zonnestralen. Deze opwarming zorgt voor sterke opstijgende lucht. Deze lucht stijgt op, koelt af en condenseert. Hierdoor vormen zich (regen)wolken die samen een lagedrukgebied vormen.    De thermohaliene circulatie betekent voor Nederland een aanvoer van een relatief warme zeestroom (de Golfstroom) die voor gematigde temperaturen over het hele jaar zorgt. In Canada is juist sprake van een koude zeestroom voor de kust. Hierdoor zal de temperatuur een stuk lager zijn dan in West-Europa (wat ongeveer op dezelfde breedtegraad ligt).   Nauwelijks vis in Chili duidt op een warm (voedselarm) zeewater. Bosbranden in Indonesië duiden op droogte in een gebied waar het normaliter nat is. Kortom, er is sprake van een El Nino (ongewone) situatie.    Voor de zuidwestkust van Afrika is sprake van een koude zeestroom. In combinatie met een aflandige wind zorgt dit voor (extreem) droge condities.    Het afsmelten van de de ijskappen komt door het opwarmende klimaat. Wanneer de ijskappen smelten neemt het albedo-effect af. Hierdoor kaatst minder zonnestraling terug naar het heelal en zal de aarde juist meer zonnestraling absorberen en dus warmer worden. Kortom, een oorzaak van opwarming zorgt uiteindelijk voor een nog snellere opwarming.  Dit is een lastige opgave om te beantwoorden. Probeer zoveel mogelijk in stappen te werken. Een mogelijk stappenplan staat hieronder beschreven: 1. Het zuidelijk halfrond bevat minder aardoppervlak dan het noordelijk halfrond. 2. Op het zuidelijk halfrond is dus ook minder vegetatie die CO2 kan opnemen en daarmee de concentratie in de lucht kan verlagen.  3. Wanneer het bij ons (noordelijk halfrond) zomer is, staat veel vegetatie in bloei en kan het CO2 opnemen.  4. Wanneer het bij ons (noordelijk halfrond) winter is, staat de vegetatie niet in bloei en kan het ook geen CO2 opnemen. 5. Op het zuidelijk halfrond is het dan zomer. Daar staat in vergelijking met het noordelijk halfrond weinig vegetatie. Deze vegetatie kan dan ook minder CO2 uit de lucht halen waardoor de CO2-concentratie in de atmosfeer in onze winter een stuk hoger zal zijn dan in onze zomer. Dit verklaart het zaagtandpatroon in de grafiek.    Modellen zijn gebaseerd op de kennis die we nu hebben. Ook is het menselijk handelen gebaseerd op hoe mensen nu handelen. Het handelen in de (nabije) toekomst is onbekend. Ook kan de nu aanwezige toekomst in de (nabije) toekomst veranderen waardoor modellen ook weer aangepast moeten worden.    Klimaatverandering is een mondiaal (wereldwijd) probleem. Alle landen moeten zich dus aan afspraken houden wil het slagen. Omdat de verschillen tussen de landen op aarde enorm groot zijn is het moeilijk om een afspraak te maken waar ieder land tevreden mee is en zich aan kan houden. Voorbeeld: De Verenigde Staten is een enorm groot en rijk land. Zij zullen zich veel minder makkelijk aan afspraken kunnen houden als het gaat om verminderen van CO2-uitstoot dan een arm(er) land in Afrika dat sowieso al veel minder CO2 uitstoot dan de VS.    In Sydney verwacht je de stofstormen in de periode juli - augustus - september – oktober (het is daar dan winter/voorjaar). Het is daar dan relatief droog waardoor het stof makkelijk kan opwaaien en zich verspreiden.    De droogte ontstaat bij een hogedrukgebied in de winter. Peking en Sydney liggen ieder op een ander halfrond, waardoor de winter in een andere periode valt. De winter zal in Peking vooral tijdens de maanden december - maart zijn terwijl deze in Sydney juist in de maanden juli-oktober valt.    Juiste redenen zijn: Er komen cyclonen/tropische stormen voor.  Er komt in dit gebied een zuidwestmoesson voor; deze heeft een lange weg over de oceaan afgelegd en bevat daardoor veel vocht.  Er komt in dit gebied stuwingsneerslag voor; de zeer vochtige lucht moet tegen het extreem hoge Himalayagebergte opstijgen, waardoor de lucht zeer sterk afkoelt.   Wanneer de permafrost ontdooit ontsnapt het broeikasgas methaan. Dit broeikasgas is vele malen sterker dan het broeikasgas CO2. De uitstoot van methaan zorgt dan ook voor een snellere opwarming van het klimaat dan de uitstoot van het broeikasgas CO2.