Feniks 3e ed/LRN-line - Toets Tijdvak 7 - Tijd van pruiken en revoluties oefentoetsen & antwoorden

a) Abolitionisme: beweging waarvan de aanhangers streden voor afschaffing van slavernij. b) Ancien regime: De oude orde. Benaming voor de tijd van voor de Franse Revolutie. c) Constitutionele monarchie: Land, bestuurd door een koning. De rechten van de bevolking zijn vastgelegd in de grondwet. d) Grondrechten: Vrijheidsrechten die burgers bescherming bieden tegen oneerlijke behandeling door de overheid of door burgers. e) Natuurlijke rechten: rechten die iedereen vanaf zijn geboorte bezit en losstaan van de wetten die de overheid heeft ingesteld.  f) Plantagekolonie: overzees gebiedsdeel met grote landbouwgebieden waar slaven handelsgewassen voor de Europese markt verbouwden.  g) Restauratie: terugbrengen naar hoe het vroeger was. h) Sociaal contract: denkbeeldig verdrag tussen mensen om een politieke samenleving of staat te vormen.  i) Trias politica: scheiding van de macht in drie delen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.  j) Verlicht absolutisme: regeervorm waarbij de vorst de macht heeft, maar probeert om zonder inspraak van het volk hervormingen door te voeren.  k) Verlichte ideeën: ideeën die dankzij rationeel redeneren ontstonden en die tot doel hadden een betere samenleving te creëren.  6-2-1-4-5-3  Toelichting:6) Slavenopstand onder leiding van Boni.2) De Nederlanden veroveren Suriname.1) Bestorming van de Bastille.4) Napoleon Bonaparte wordt keizer van Frankrijk.5) Napoleon wordt bij Waterloo verslagen.3) Het Congres van Wenen vindt plaats. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van de ideeën van Montesquieu. Bijvoorbeeld: Montesquieu vond dat de macht over meerdere mensen verdeeld moest zijn (en dus niet in handen van een persoon). 2. Waarom dat idee niet past bij de opvattingen van de Franse regering. Bijvoorbeeld: Op dat moment werd Frankrijk bestuurd door een absoluut vorst, die de macht niet met anderen deelde. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een keuze. In dit geval: Locke. 2. Een uitleg. Bijvoorbeeld: Omdat Locke de burgers hun bestuurders wilde laten kiezen (terwijl Voltaire vond dat de bevolking geen invloed hoefde te hebben op het bestuur). Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Het noemen van een feit: Bijvoorbeeld: Bij I: Ook vrije Afro-Surinaamse mensen bezaten tot slaaf gemaakten. Bij II: Tot slaaf gemaakten kwamen soms in opstand tegen slavernij. 2 Een uitleg waarom dit feit de conclusie ondersteunt. Bijvoorbeeld: Bij I: Als ook ex-slaven bereid waren om tot slaaf gemaakten te kopen, duidt dat op instemming.  Bij II: Als mensen in opstand komen tegen slavernij laten zij zo weten het er niet mee eens waren. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van hoe slaven werden verhandeld. Bijvoorbeeld: Mensen werden vanuit Afrika als slaaf vervoerd naar Amerika en daar op markten verkocht. 2. Hoe de macht van Engeland bijdroeg om daar een einde aan te maken. Bijvoorbeeld: Omdat Engeland heer en meester was op zee, werd het lastiger om mensen als slaaf te vervoeren. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1.Een uitleg van hoe de Staten-Generaal functioneerde. Bijvoorbeeld: Elke stand kreeg een stem. 2. Een uitleg waarom de derde stand niet mee akkoord ging. Bijvoorbeeld: Dat betekende dat de derde stand waarschijnlijk nooit haar zin kreeg omdat de eerste en tweede stand anders stemde. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Het noemen van een feit. Bijvoorbeeld: Bij I: De Franse Revolutie was gericht op het vergroten van de invloed van de bevolking / verdelen van de macht over meerdere mensen. Bij II: Napoleon maakte voor het gebied waar hij invloed had verlichte wetten. 2. Een uitleg waarom dit feit de conclusie ondersteunt. Bijvoorbeeld: Bij I: Napoleon greep zelf de macht. Bij II: waardoor de wetgeving in andere landen meer verlicht werd. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een correct element te noemen van het verlichtingsdenken. Bijvoorbeeld: Verlichte denkers waren optimistisch over de toekomst. De ratio zou veel problemen kunnen oplossen (rationeel optimisme). 2. Uit te leggen hoe dit element terugkomt in het boek van Gibbons. Bijvoorbeeld: Het optimisme van Gibbons blijkt uit de zinsnede: ‘dat de rijkdom vermeerderd’ / de menselijke deugd doet groeien’. Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een uitleg van wat er in 1795 gebeurde. Bijvoorbeeld: De Bataafse Opstand vond plaats, waardoor het Nederlandse gezag was verzwakt. 2. Een uitleg waarom de opstand daardoor sneller zou slagen. Bijvoorbeeld: Daardoor zouden er minder snel militairen komen om de opstand neer te slaan. a) Links: Tweede stand Midden: Eerste stand Rechts: Derde stand b) Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: Een keuze. In dit geval: Locke  2. Een uitleg. Bijvoorbeeld: Omdat de derde stand (burgers) niet langer zijn positief accepteert en invloed wil hebben. c) Een juist antwoord bestaat uit de volgende elementen: 1. Een keuze. In dit geval: ja 2. Een toelichting. Bijvoorbeeld: Tijdens de Franse Revolutie greep de derde stand de macht. Bron 1: Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen. Bron 2: De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap. Bron 3: Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme.    Let op: volgens het examenprogramma mag je kenmerkende aspecten in je eigen woorden omschrijven. Een letterlijke omschrijving is natuurlijk altijd goed.