De Wereld Van MAX - Hoofdstuk 4 - Milieuvraagstukken oefentoetsen & antwoorden

Ecosysteem Het aantal mensen en de toegenomen consumptie per persoon (vanwege een toegenomen welvaart)   Uitputting   Kleine kinderen, mensen met ademhalings/longproblemen (astma), mensen met hart- en vaatziekten.   Dit gebeurt met name bij vulkaanuitbarstingen   Dit leidt tot een hogere kans op (huid)kanker en schade aan het afweersysteem of erfelijke afwijkingen   Ruimtelijke ordening   Lineaire economie (een economie die draait op nieuwe grondstoffen die worden verwerkt tot producten en die na gebruik veranderen in afval)   Druppelirrigatie. Hierbij liggen er leidingen die precies de juiste hoeveelheid water over planten/gewassen druppelen. Er wordt dus geen water verspild. Hierdoor trekt er weinig verloren water de grond in, waardoor er ook weinig zouten met de stijgende grondwaterspiegel mee naar boven zullen komen. Als het water dan zou verdampen, blijven de zouten achter 🡪 verzilting. Met druppelirrigatie voorkom je deze overmatige verdamping van overtollig water en het omhoogtrekken van zouten uit de bodem.   Tropisch regenwoud 🡪 Savanne 🡪 Woestijn 🡪 Mediterrane begroeiing 🡪 zomergroen loofwoud 🡪 taiga 🡪 toendra 🡪 landijs   Bij mijnbouw werken ze met giftige chemicaliën om delfstoffen te winnen. Deze chemicaliën lekken de grond/bodem is. In de landbouw gebruiken ze (overmatig) kunstmest en pesticiden (Bestrijdingsmiddelen) die ook de bodem in trekken. In de industrie (zeker in perifere landen) wordt er nog wel eens giftig/schadelijk afval geloosd/gedumpt.   Verkeer en industrie stoten stikstofhoudende gassen uit, zoals salpeterzuur. Hierdoor komen er te veel stikstofhoudende gassen in water en bodem terecht. Sommige organismen nemen hierdoor in aantal toe, terwijl andere juist enorm afnemen, oftewel het heeft eutrofiëring tot gevolg (een overmatige toename van voedingsstoffen, vaak goed voor enkele organismen en slecht voor anderen).   Omdat door klimaatverandering het leefgebied van deze muggen steeds groter wordt. De hogere temperaturen in Europa zorgen ervoor dat Europa ook een geschikt gebied begint te worden voor bijvoorbeeld de Malariamug.   gerecyclde materialen (of circulaire materialen)   Het natuurlijk broeikaseffect is er altijd al geweest. Zonder zou de aarde onleefbaar zijn. Broeikasgassen vormen namelijk een beschermende deken om de aarde om warmte die teruggekaatst wordt vanaf het aardoppervlak vast te houden (in plaats van dat het meteen terug de ruimte in verdwijnt). Hierdoor is er een aangename gemiddelde temperatuur op aarde van zo’n 15 graden Celsius (in plaats van -18 graden Celcius zonder broeikaseffect. Het probleem is alleen dat bij het versterkt broeikaseffect wij mensen de broeikasdeken dikker maken, doordat we meer broeikasgassen uitstoten (CO2/methaan door industrie, auto’s, landbouw, enzovoort). Omdat de deken dikker wordt, wordt er nu meer warmte vastgehouden en neemt de gemiddelde temperatuur op aarde toe.   De prognose (verwachting) is dat de bevolkingsaantallen in Mali nog heel hard groeien de komende jaren. Meer mensen hebben meer grond nodig (ecologische voetafdruk wordt veel groter voor het land Mali). In Japan groeit de bevolking amper, dus die zitten nu aan een voetafdruk die niet heel veel groter meer zal worden.   De lucht wordt door klimaatverandering steeds warmer. Warme lucht kan boven zee meer waterdamp opnemen, waarna de westenwind deze (extreem) vochtige lucht aan land brengt en het zal uitregenen.     In Bangladesh is de milieuwetgeving veel minder streng. Chemische producten zoals verf kunnen daardoor makkelijk gedumpt worden in het riool, wat zeer slecht is voor het milieu. In Nederland zijn de regels veel strenger en is dat echt verboden. De restproducten (verf) zal daarom op een milieuvriendelijkere manier worden opgeruimd.     a) wel b) wel c) wel d) wel e) wel 1 = de voedselproductie volgens Malthus. De voedselproductie stijgt lineair, met elk jaar dus dezelfde hoeveelheid. Er komt dan dus een punt dat er niet meer genoeg voedsel is voor de exponentieel groeiende bevolking (lijn 3), de Malthusiaanse catastrofe, waarbij hongersnoden de bevolkingsgroei zullen remmen, zodat hij onder/rondom lijn 1 blijft. 2 = de voedselproductie volgens Boserup. De voedselproductie zal meegroeien met de exponentieel groeiende bevolking, omdat er telkens nieuwe ontdekking/innovaties worden gedaan waarmee de voedselproductie kan toenemen en dus bij kan blijven met de bevolkingsgroei (denk aan kunstmest, pesticiden, mechanisering) 3 = de exponentieel groeiende bevolking.   Omdat een kerncentrale veel gebruik maakt van koeling (bij het proces van kernsplijting komt ontzettende veel energie/warmte vrij. Dit moet constant gekoeld worden om oververhitting/meltdown te voorkomen). Een kerncentrale ligt dan ook vrijwel altijd aan een rivier of zee. Hierdoor kan er constant water gebruikt worden voor koeling. Het warme afvalwater wordt weer teruggeloosd, maar dit is dus opgewarmd water. De watertemperatuur van de rivier neemt toe, het zuurstofgehalte daalt en hierdoor neemt de sterfte in organismen toe.   - Er zijn grenzen aan de uitstoot van fijnstof/stikstof gesteld - Er zijn grenzen aan het gebruik van kunstmest/pesticiden gesteld - Er is een verbod op sommige schadelijke stoffen (cfk’s bijvoorbeeld) - Er zijn subsidies en belastingvoordelen om ‘groene, schone investeringen’ te doen, zoals voor het plaatsen van zonnepanelen of een warmtepomp. - Vanaf 2030 mogen er geen nieuwe auto’s meer verkocht worden die nog CO2 uitstoten (dus enkel elektrische/waterstof auto’s) - Vanaf 2030 mag er geen energie meer met steenkool worden opgewekt. - autovrije zone’s in de stad / ontmoedigen van autogebruik - Meer groen aanleggen (om fijnstof en CO2 af te vangen) - Verbod op vervuilende industrieën nabij woonwijken - Investeren in stadsverwarming, afkomstig van restwarmte van de industrie - enzovoort ….   Carpooling of ‘Swap Riding’ wil zeggen dat je samen een auto deelt met anderen. Hierdoor rij je dus samen naar je werk, inplaats van dat ieder voor zich naar zijn werk rijdt. Dit is duurzamer en goedkoper, omdat je met z’n allen slechts één auto gebruikt. Je stoot dus samen ook maar voor één auto CO2 uit. Daarnaast betaal je met z’n allen slechts voor één keer benzine (in plaats van ieder voor zich).   a) Het ontdooien van het permafrost (de vroeger altijd bevroren bodem) b) door het smelten van de permafrost komt er CO2 en methaan vrij, dat jarenlang opgeslagen zat in planten in de bevroren grond. Nu komen de planten bloot te liggen en rotten weg, waarbij veel CO2/methaan vrijkomt. Deze broeikasgassen komen in de atmosfeer terecht, waardoor het warmer wordt, er nog meer permafrost smelt, er nog meer co2/methaan vrij komt, enzovoort. c) Het zijn allebei broeikasgassen, maar methaan is 25x zo sterk als CO2. Hoewel er minder methaan vrijkomt dan CO2, is het effect er van wel 25x zo sterk en dus groter dan dat van de vrijgekomen CO2.   (Ecologische) Draagkracht. Toelichting: Draagkracht is het vermogen van de aarde om alle mensen te kunnen laten leven, zonder schade aan te richten aan de leefomgeving.   Het huidige consumptiepatroon is zo dat we een ‘ouder’ product al snel weggooien. Een mobieltje van 2 of 3 jaar oud wordt in de la gegooid en vervangen door een nieuwe. Phonebloks kunnen dit voorkomen, doordat je ook één ‘blok’ kunt vervangen mocht je dat nodig vinden, in plaats van de hele telefoon weggooien en een nieuwe kopen. Vind je je telefoon bijvoorbeeld nog prima, maar zou je wel een betere camera er op willen? Dan vervang je alleen het ‘camerablok’. Zo ga je veel beter met grondstoffen om en is dit dus duurzamer. We hoeven niet voor elke nieuwe telefoon volledig nieuwe grondstoffen te gebruiken hiervoor het milieu aan te tasten.   a) Circulaire economie of kringloopeconomie b) De afvalvoetafdruk wordt kleiner/neemt af, want er is minder afval. Producten worden gerecycled in plaats van ze meteen af te danken als ‘afval’.   a) albedo b) extra koud. Want het zonlicht wordt niet opgenomen door het ijs of de bodem, maar teruggekaatst (liefts 85%) c) over langere tijd zorgt de opwarming van de poolgebieden juist voor verdere opwarming van het klimaat. Het ijs smelt namelijk, waardoor er minder ijs overblijft en het albedo-effect dus minder wordt. Minder zonlicht wordt weerkaatst door ijs, en meer zonlicht (warmte) wordt opgenomen door de zee/oceaan, waardoor de aarde dus sneller opwarmt, er nog meer ijs smelt, er nog minder albedo is, enzovoort 🡪 positieve terugkoppeling.