KERN Nederlands 1e ed - Onderdeel Grammatica B1 t/m B5 - oefentoetsen & antwoorden

Fonologie (regels over de klanken van een taal), morfologie (regels voor de vorming van woorden) en syntaxis (regels voor de zinsbouw in een taal).   Als een zin al vragend is, werkt dit trucje niet altijd. De valkuil is dat men dan onterecht denkt dat het eerste woord automatisch de persoonsvorm is. Bijvoorbeeld de zin ‘Hoe laat was jij op school?’ Het eerste woord hoe is hier niet de persoonsvorm. Door de tijd te veranderen (Hoe laat ben jij op school?) of het onderwerp van getal te veranderen (Hoe laat waren jullie op school?) kom je erachter dat ‘was’ de persoonsvorm is.   Een koppelwerkwoord is het werkwoord in een naamwoordelijk gezegde dat een toestand of eigenschap ‘koppelt’ aan het onderwerp.   Zin 1 staat in de actieve vorm. Hier is de oliebol het lijdend voorwerp. Zin 2 is min of meer hetzelfde, maar staat in de passieve vorm. Daardoor is het lijdend voorwerp nu het onderwerp geworden. Oliebol is hier dus het onderwerp.   De bepaling van gesteldheid vertelt niet alleen iets over de ‘gesteldheid’ (toestand) van het onderwerp of het lijdend voorwerp, maar ook van het gezegde. Het is dus met twee onderdelen verbonden, vandaar een dubbelverbonden bepaling.   Duits, Latijn en Grieks zijn talen met naamvallen. Om naamvallen te begrijpen, zul je eerst moeten weten wat een onderwerp, lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp zijn. Pas met die grammaticale kennis van de Nederlandse taal kun je de naamvallen begrijpen.   a) Nog niet zo lang geleden is de bank failliet gegaan. PV = is, OW = de bank (enkelvoud) b) Tot mijn verbazing kregen we geen klachten. PV = kregen, OW = we (meervoud) c) Wie moet deze week stofzuigen? PV = moet, OW = Wie (enkelvoud) d) Wat heb ik nu weer gehoord over je broer? PV = heb, OW = ik (enkelvoud) e) De groep leerlingen kwam te laat op school. PV = kwam, OW = de groep leerlingen (enkelvoud, want het is één groep)   a) wg = at op b) wg = doe dicht c) wg = zou open durven te maken d) wg = wordt mishandeld e) wg = zijn aan het chillen   a) MV = haar b) MV = ons c) In deze zin zit geen MV. d) MV = De winnaar e) MV = voor mij   a) Bijwoordelijke bepaling (geeft antwoord op de waarom-vraag) b) Voorzetselvoorwerp (waarschuwen voor iets) c) Bijwoordelijke bepaling (geeft antwoord op de waarheen-vraag) d) Bepaling van gesteldheid (het zegt iets over de toestand van het onderwerp-hij en het zegt iets over het gezegde-kwam) e) Voorzetselvoorwerp (wachten op iemand) Het Chinees is een toontaal, waarbij de uitspraak bepalend is voor de betekenis van een woord. De regels voor fonologie zijn dus heel anders en veel bepalender dan in het Nederlands. Kijkend naar de morfologie zijn de Chinese tekens heel anders dan ons alfabet. Ten slotte is de syntaxis heel anders, want waar wij met de letters uit het alfabet woorden maken en met die woorden zinnen, staan Chinese tekens vaak voor meerdere woorden of zelfs zinnen. Het verschil tussen het Nederlands en Chinees is dus op alle vlakken groot.   a) Een groot aantal mensen zijn naar de bijeenkomst gekomen. OW is enkelvoud (één aantal) maar PV is meervoud (zijn). Dit moet worden: Een groot aantal mensen is naar de bijeenkomst gekomen. b) Een zwerm bijen achtervolgde de jongen. Deze zin is goed. c) Volgens Van Gaal geeft de media een foute weergave van de gebeurtenissen. OW is meervoud (de media) maar PV is enkelvoud (geeft). Dit moet worden: Volgens Van Gaal geven de media een foute weergave van de gebeurtenissen. d) Bij dit wasprogramma worden minder water en energie gebruikt. OW is enkelvoud (minder) maar PV is meervoud (worden). Dit moet worden: Bij dit wasprogramma wordt minder water en energie gebruikt.   a) PV = knap, OW = jij, WG = knap op b) PV = lijkt, OW = deze oplossing, NG = lijkt erg goed  c) PV = is, OW = Zij, NG = is een uitstekende schaatsster geweest d) PV = hebben, OW = jullie, WG = hebben verteld e) PV = blijft, OW = de hulp, NG = blijft noodzakelijk Tip: Hoe pak je dit aan?  1. Zoek eerst de PV door de zin in een andere tijd te zetten. Het werkwoord dat verandert is de PV.  2. Zoek daarna het OW: Wie/wat + PV?  3. Bepaal daarna het gezegde. Zoek nu de andere werkwoorden in de zin. Zit er tussen de andere WW geen koppelwerkwoord, dan heb je te maken met een WG. Let op: een koppelwerkwoord moet wel een toestand of eigenschap aan het OW koppelen. Doet het dat niet, dan is het geen koppelwerkwoord. Zit er wel een koppelwerkwoord bij, dan heb je te maken met een NG. Zoek dan ook het naamwoordelijk deel van het gezegd.   a) Actief, want het onderwerp voert de handeling uir. LV = een glas bier, MV = hem b) Actief, want het onderwerp voert de handeling uit. LV = de iPhone X, MV = voor zijn moeder c) Passief, want het onderwerp voert de handeling niet uit (dat doet de politie), dus geen LV. Er is ook geen MV. d) Passief, want het onderwerp voert de handeling niet uit (dat doet de man), dus geen LV. Er is ook geen MV. e) Actief, want het onderwerp voert de handeling uit. LV = hem. Er is geen MV. Tip: Hoe pak je dit aan?  1. Bepaal eerst of de zin actief of passief is. In een passieve zin zit in ieder geval geen LV.  2. Is de zin actief, stel dan de vraag: wie/wat+WG+OW? Kun je hierop antwoord geven, dan heb je het LV gevonden.  3. Stel vervolgens de vraag: Aan/voor wie/wat+WG+OW+LV? Kun je hierop antwoord geven, dan heb het MV gevonden.   a) PV = heeft, OW = De stratenmaker, WG = heeft gewerkt, BWB = zijn hele leven (wanneer?), BWB = hard (hoe?) b) PV = ben, OW = Ik, NG = ben tevreden, BWB = niet, VZVW = met dit cijfer (tevreden zijn met…) c) PV = moet, OW = Je, WG = moet teruggeven, LV = zijn tas, MV = hem, BWB = morgen (wanneer?), BWB = wel (afzonderlijk) d) PV = vonden, OW = De spelers van het team, WG = vonden, LV = hem, Bep.gest. = vervelend. e) PV = lag, OW = hij, WG = lag, BWB = na de wedstrijd (wanneer?), BWB = nog uren (hoelang?), Bep. gest. = wakker, BWB = in zijn bed (waar?) Tip: Hoe pak je dit aan? 1. Zoek de PV door de tijd te veranderen. 2. Zoek het OW: Wie/wat + PV? 3. Zoek de andere werkwoorden. Geen koppelwerkwoord, dan WG. Wel een koppelwerkwoord, dan NG. 4. Zoek het (eventuele) LV: Wie/wat+GEZ+OW? 5. Zoek het (eventuele) MV: Aan/voor wie/wat+GEZ+OW+LV? 6. Zoek het (eventuele) VZVW: Zit er in het gezegd een werkwoord waarbij een vast voorzetsel hoort? 7. Zoek de (eventuele) Bep. gesteldheid: Is er een zinsdeel dat iets zegt over de toestand van zowel het OW/LV als het GEZ? 8. Zoek de BWB: welke zinsdelen geven extra informatie bij het gezegde over tijd, plaats, reden, enz.?