Feniks 3e ed/LRN-line - Hoofdstuk 4 - Rusland wordt communistisch oefentoetsen & antwoorden

a) Boeren die niet vrij zijn, maar horen bij de heer van het landgoed. b) Dorpsgemeenschap c) Het inprenten van (poltieke) ideeën d) Productiedoelen die over vijf jaar moeten zijn behaald. e) Een georganiseerde economie waarbij de staat per product, fabriek en regio productiedoelen vaststelt. f) Inprenting van denkbeelden door het gebruiken van propaganda en censuur.   Hij verbood het lijfeigenschap van boeren. (1816) Hij was voor het aanleggen van spoorwegen en het bouwen van fabrieken.   Het parlement dat de Russische tsaar instelde omdat het volk zo erg in opstand kwam tegen zijn absolute macht (alleenheerschappij). Het Doema had eigenlijk niet zoveel in te brengen. Bovendien werd het vaak gezien als ‘rijkelui vertegenwoordiging’ omdat er vooral liberalen in zaten.   Raden bestaande uit arbeiders en soldaten.   a) Leider van de Bolsjewieken. Hij wilde een dictatuur (alleenheerschappij) vestigen in Rusland. Hij was tegen de rijken en kwam op voor de arbeidersklasse.  b) Aanhangers van Lenin. Letterlijk: ‘zij die de meerderheid hebben’. c) Een tweede opstand eind 1917, een staatsgreep, waartoe Lenin zijn aanhangers aanspoorde.  d) Rusland werd een eenpartijstaat > een communistische staat   De geheime dienst (Tsjeka, later KGB). Zij vermoorden tegenstanders van de staat. Concentratiekampen Rode Leger   De rode legers waren van de communisten De witte legers waren van de aanhangers van de tsaar (of aanhangers van volken die onafhankelijk wilden zijn)   Land → het land zou eerlijk worden verdeeld over de boeren. De Tsaar en de edelen zouden alles moeten inleveren. Brood → genoeg voedsel voor iedereen. Vrede →  Vrede sluiten met Duitsland. De oorlog verliep dramatisch voor de Russen en er vielen heel veel doden en gewonden aan Russische zijde.   ‘De Witten’ hadden zijn zoon vermoord. ‘De Roden’ waren fel tegen godsdienst. Aleksej was zwaar gelovig.    Koelakken, of rijke boeren, liet Stalin vermoorden. Zo maakte hij de andere boeren bang (= terreur, macht door geweld)  zodat ze mee zouden werken aan de collectivisatie van de landbouw, waartegen de koelakken zich verzetten.    Ambtenaren van de Chinese keizer.    Men geloofde dat de tsaar door God zelf aangesteld was om over hen te regeren.   Hongersnood.    a) Stap 1: Alle landbouw en industrie werd bezit van de overheid. Stap 2: kleine bedrijven kwamen weer in particuliere handen en boeren mochten delen van hun opbrengst zelf verkopen b) NEP, nieuwe economische politiek   Bij indoctrineren dring je mensen een idee op. De manier om dat te doen is propaganda waarbij je dat idee versterkt en andere ideeën juist negatief weergeeft.   a) Omdat in een totalitaire staat het hele leven gestuurd en beheerst wordt door de overheid, is er geen plaats voor een eigen mening. b) Één persoon/groep bepaald dan alles en dan kunnen er dus regels worden opgelegd die helpen de bevolking te controleren en in toom te houden.   Zo kon de overheid bepalen wat en hoeveel er per kolchoz werd geproduceerd. Productie van tevoren plannen is een basiskenmerk van de planeconomie   Zowel China als Rusland kende een groot percentage boeren onder de bevolking. Het communisme wordt gedragen door mensen die tegen ongelijkheid zijn, zoals tegen de rijkeren die meer privileges hebben dan armen. Doordat er zoveel boeren waren kreeg het communisme meer kans in deze landen. Bovendien was er in deze landen weinig industrie.    Zuiveringen. Stalin werkte iedereen weg waarvan hij dacht dat ze tegen hem waren, of op zijn macht uit waren.   - Bij gegeven 1) Door de Industriële Revolutie trokken vooral jonge mensen naar de (industrie)steden. Zij kregen er werk en de bevolking nam toe. Op deze manier ontstond er een grote klasse van arme arbeiders. Volgens Marx en Engels zouden deze tegen hun situatie in opstand komen en de productiemiddelen anders verdelen. Dat is waar de tovenaar (Industriële Revolutie) de arbeiders niet meer in de hand kan houden. - Bij gegeven 2) Rusland was overwegend agrarisch. Marx en Engels verwachtten niet dat boeren een opstand zouden beginnen / hun filosofie was gericht op de arbeiders in steden. (1)   Tip 1: Het is lastig om de bedoeling van een sprookje onder woorden te brengen. Wat willen ze hier nu weten? In dit soort situaties helpt het meestal om terug te grijpen op wat je geleerd hebt. Uiteindelijk willen ze op een toets weten of je de begrippen uit het boek goed begrijpt. In dit geval over Marx en zijn theorie over arbeiders en gelijke verdeling van productiemiddelen.  Tip 2: Bij het tweede gegeven ligt de nadruk wel heel erg op het feit dat Rusland agrarisch was. Dat betekent dat hier de sleutel tot het antwoord moet liggen.   De man met de hoge hoed staat symbool voor het kapitalisme. In de prent is hij vijandig tegen het vijfjarenplan (hij noemt het leugens, fantasie) en heeft hij een kwaadaardig uiterlijk (varkensoogjes, dik hoofd). Het is dus een tegenstander van het communisme. Het is dus een kapitalist. Dolgorukov wil laten zien dat het socialisme sterker is dan het kapitalisme / dat het vijfjarenplan een succes is / goed werkt / geen leugens of waanbeeld bevat.   Dat zie je aan de volgende onderdelen van de bron: De kapitalist die eerst roept dat het vijfjarenplan leugens bevat, wordt later bijna onder de voet gelopen door alle industrie. Bovenaan is het vijfjarenplan nog een idee (boek), terwijl er onderin de tekening al grote fabrieken en machines staan   Tip 1: Communisten beelden het kapitalisme vaak af als een dikke man met varkensoogjes en een hoge hoed (soms nog een sigaar en rokkostuum). De boodschap is dat kapitalisten inhalig zijn, alleen aan hun eigenbelang denken en zelf veel te veel hebben en niets willen delen.  Tip 2: Een boodschap bij een poster of spotprent gaat over de mening van de tekenaar en de vraag welke argumenten hij/zij daarvoor gebruikt. De argumenten zijn de verschillende onderdelen uit de bron. Als je die naast elkaar legt, kun je een conclusie trekken over de mening van de tekenaar: de boodschap. Kijk dus eerst naar de verschillende onderdelen in de bron - gebruik daarvoor de toelichting - en trek pas daarna de conclusie over de boodschap.