Memo 4e ed - Hoofdstuk 5 - De wereld na 1945 oefentoetsen & antwoorden

a) Invloedssferen - Een verdeling in landen die onder invloed stond van de VS of onder invloed van de SU stonden (1) b) Globalisering - Verbondenheid van de wereldeconomie: stromen geld, informatie, goederen en mensen trekken zich niets meer aan van grenzen (5)c) Ijzeren Gordijn - De streng bewaakte grens tussen het Oostblok en het Westblok tussen 1945-1989(1)d) Perestrojka - Een hervorming van de communistische economie, ingevoerd door Gorbatsjov (2)e) Referendum - Een volksraadpleging over een wet of maatregel waar iedereen met stemrecht voor of tegen mag stemmen (5)f) Wederopbouw - Periode van herstel na de Tweede Wereldoorlog (2)g) Secularisatie - Ontkerkelijking: steeds minder mensen gingen naar de kerk (3)h) Tweede feministische golf - Opleving van het feminisme in de jaren 60, waarbij vrouwen gelijke kansen eisten op werk en onderwijs en evenveel loon wilden verdienen als mannen (3)i) Verenigde Naties - VN: Internationale organisatie van bijna alle landen in de wereld die toeziet op vrede en veiligheid (4)j) Vetorecht - Het recht om ‘nee’ te zeggen, waardoor een besluit niet aangenomen wordt (4) AToelichting: deze staten stonden onder invloed van de SU. C C Voorbeeld van een juist antwoord is (twee van de volgende):de invoering van de parlementaire democratie / afschaffing van de dictatuur de invoering van kapitalisme/de markteconomie (of een voorbeeld daarvan)de invoering van democratische vrijheden / grondrechten / rechtsstaat (of een voorbeeld daarvan) de opleving van nationalisme (of een voorbeeld daarvan) − de toetreding (van sommige voormalige Oostbloklanden) tot de EU/NAVO − landen vallen uit elkaar (bijvoorbeeld Tsjecho-Slowakije) er ontstaat werkloosheid ontwikkeling 1: neemt toe ontwikkeling 2: neemt toe ontwikkeling 3: neemt toe ontwikkeling 4: neemt toe ontwikkeling 5: neemt af Voorbeeld van een juist antwoord is: Een historische reden waarom de NAVO sinds 1989 overbodig genoemd kan worden, was het verdwijnen van de (oorspronkelijke) tegenstanders / het einde van de Koude Oorlog / het einde van het communisme in Oost-Europa / de val van de Berlijnse Muur 1 De nieuwe vijand van de NAVO vanaf 2001 was het (internationale) terrorisme Bij omschrijving 1 past d (= Verenigde Naties). Bij omschrijving 2 past b (= EU). Bij omschrijving 3 past c (= NAVO). Bij omschrijving 4 past a (= EGKS). Voorbeeld van een juist antwoord is: argument vóór: de aanwezigheid van kernwapens zorgde voor een machtsevenwicht / de angst voor het inzetten van atoomwapens was zo groot dat dit het uitbreken van conflicten verhinderde argument tegen: de aanwezigheid van steeds meer kernwapens (in handen van steeds meer landen) zou kunnen leiden tot het sneller inzetten ervan / leidde tot angst/spanning (voor een kernoorlog) Opmerking De begrippen moeten in een juiste onderlinge samenhang en betekenis worden gebruiktVoorbeeld van een juist antwoord is: De regering van de Verenigde Staten nam het initiatief tot het Marshallplan, omdat (West-) Europa als een groot afzetgebied gezien werd voor Amerikaanse producten. Het Marshallplan had tot doel de economie in (West-)Europa weer op gang te brengen en de armoede te verminderen, waardoor het communisme minder kans kreeg zich uit te breiden.Toelichting: Het communisme is voor mensen die in armoede leven een systeem dat hen aanspreekt omdat in het communistisch systeem alle gelijkmatig worden verdeeld en niemand meer in armoede hoef te leven (in theorie). In een kapitalistisch systeem zijn er weliswaar kansen voor iedereen en vrije meningsuiting maar men is zelf verantwoordelijk voor je eigen geluk/welvaart. AToelichting: Door de uitvinding van het internet zijn er geen grenzen meer, men kan virtueel overal heen en er zijn geen beperkingen. Contact maken en internationaal zakendoen is voor iedereen bereikbaar. D CToelichting: Het oosten van Berlijn was onder invloedssfeer van het communisme en deze namen hulp aan van de VS omdat ze bang waren dat ze dan kapitalistisch zouden worden. DToelichting: Het bewust beperken van het aanbod van olie in 1973 en 1979 en de olieprijs- explosies leidden tot een wereldwijde oliecrisis. Deze leidden tot hoge werkloosheidscijfers in de jaren tachtig. Bij 1 hoort b (= BRD). Bij 2 hoort e (= IJzeren Gordijn). Bij 3 hoort c (= DDR). Bij 4 hoort a (= Berlijnse Muur). CToelichting: Door de invoering van glasnost (en perestrojka) zou het systeem van het communisme onhoudbaar worden en viel de SU uit elkaar. 1 + 4 C Uit het antwoord moet blijken dat het gaat om een verwijzing naar de Tweede Wereldoorlog/de Duitse bezetting van Nederland.Voorbeeld van een juist antwoord is: militair bondgenootschap: NAVO  economische organisatie: EGKS / (E)EG  Voorbeeld van een juist antwoord is: economische reden om dezelfde tijd te hebben (eén van de volgende): 1) Het is beter voor de handel.  Het veroorzaakt minder verkeersproblemen / communicatieproblemen. / Het vergemakkelijkt het reizen. politieke reden om de lidstaten zelf te laten beslissen (één van de volgende): 1) Dit past bij het streven naar meer invloed van het volk (bijvoorbeeld door middel van een referendum) / naar meer betrokkenheid van mensen bij de politiek / meer draagvlak voor een (politiek) besluit/voor de EU.  Er is kritiek dat ‘Brussel’ (al) te veel regelt. / Het valt onder de soevereiniteit van de afzonderlijke lidstaten.  De (mogelijke) inschatting dat de afzonderlijke landen er (toch) niet samen uitkomen en een supranationale aanpak nodig is.