SPQR 2e ed - Thema 6 - Caesar oefentoetsen & antwoorden

1visvires (nom.mv)kracht, geweldles 362instare+dativusachterna zittenles 363impedirebelemmeren, verhinderenles 364traheretrekkenles 365impetus1het aanstormenles 362aanval6iacereiaciowerpenles 367universus-a, -umgezamenlijkles 368dexter-tra, -trumrechter-, rechtsles 369gensgentes1volk, stamles 372geslacht10munusmunera1taakles 372geschenk11saevus-a, -umwild, woestles 3712usque ad+accusativustot aanles 3713colorcoloreskleurles 3714tamzoles 3715quoniamaangezienles 3716properarezich haastenles 3817patēreopenstaanles 3818posterus-a, -umvolgendles 3819singuli-ae, -astuk voor stuk! Let op: van dit woord bestaan alleen maar meervoudsvormen.les 3820proponere1voorleggenles 38propositus2voorstellen21vixmet moeite, nauwelijksles 3822virgovirginesmeisje, maagdles 3923metuerevrezenles 3923luxuria(zucht naar) weelde! Dat betekent dat je alleen maar mooie spullen wilt hebben.les 3924inimicus-a, -um (bnw)1vijandigles 39-i (znw)2vijand25inanis-e!Let op: dit woord is van de fortis-groepleeg, zinloosles 3926sibidativus(aan/voor) zichzelfles 4027isteista, istuddie, datles 4028regnarekoning zijnles 4029iuvareiuvihelpenles 40 onzijdigonzijdigvrouwelijknom evhocistudillagen evhuiusistiusilliusdat evhuicistiilliacc evhocistudillamabl evhocistoillanom mvhaecistaillaegen mvhorumistorumillarumdat mvhisistisillisacc mvhaecistaillasabl mvhisistisillis metusspesvisnom evmetusspesvisgen evmetusspei-dat evmetuispei-acc evmetumspemvimabl evmetuspevinom mvmetusspesviresgen mvmetuumsperumvirumdat mvmetibusspebusviribusacc mvmetusspesviresabl mvmetibusspebusviribus a)Toen Caesar in Egypte aankwam, gebeurde er iets verschrikkelijks. Noteer hoe het bezoek van Caesar aan Egypte begon.Egyptenaren hebben Pompeius opgewacht en vermoord toen die in Egypte aankwam. Aan Caesar werd het afgehakte hoofd van Pompeius getoond bij zijn aankomst in Egypte.b)In r. 1 staat Rex Aegypti. In de cultuurtekst stond zijn naam. Hoe heette deze rex?Ptolemaeusc)Caesar wachtte op troepen uit zijn eigen legers. Wie moest Caesar precies overwinnen om in Egypte de macht te grijpen.Dezelfde Ptolemaeus wilde  alleen koning zijn en werkte zelfs zijn zus Cleopatra tegen.d)Leg uit wie Caesarion was en wat er aan zijn 'komst' vooraf was gegaan.Caesarion is het (buitenechtelijke) kind van Caesar en Cleopatra; vermoedelijk werd hij verwekt tijdens een lange bootreis over de Nijl.e)Waar gaat de beroemde zin "Veni, vidi, vici" precies over?Die zin gaat over de veldslag in Pontus (noord-Turkije) die maar vier uur heeft geduurd. Caesar kwam met zijn troepen aan en hoefde naauwelijks te vechten. arem publicam(illa, illius, illam, illa)illam rem publicamacc.ev.vrlbprincipum(isti, istorum, istis, istos)istorum principumgen.mv.mnlcgradui(hic, huius, huic, hoc)huic graduidat.ev.mnldimperium(id, eius, ei, eo)id imperiumnom.ev.onzefacies(eaedem, eorundem, eisdem (dat.),  eisdem(abl.)) eaedem faciesnom.mv.vrl aAlesia est oppidum in Gallia.Alesia = nom.ev.vrl => eabAlesiani multas gentes auxilio vocaverant.multas gentes = acc.mv.vrl => eascVercingetorix captus est in proelio.proelio = abl.ev.onz => eodRomam latus, Vercingetorix necatus est.Romam = acc.ev.vrl => eameGallia tota victa est a Romanis.Romanis = abl.mv.mnl => eis aCaesar, Romam rediturus cum duabus legionibus, Rubiconem transiit.Caesar is de Rubicon overgestoken, voordat hij op het punt stond om met twee legioenen naar Rome terug te keren.bFilia regis Aegypti, nomine Cleopatra appellata, quoque regnare voluit.De dochter van de koning van Egypte, genoemd met de naam Cleopatra, wilde ook koning zijn.cServum Cleopatram portantem in stromatodesmo rex arcessivit.De koning heeft de slaaf, die Cleopatra droeg in een beddengoedzak, laten komen.dSimulavit Appolodorus se strata lavata ferre.Apollodorus heeft voorgewend dat hij gewassen lakens aan het brengen was.eCaesari accenso amore Cleopatra osculum dedit.Aan Caesar, die aangestoken werd door liefde, heeft Cleopatra een kus gegeven.ad zin c) stromatodesmus = beddengoedzakad zin d) stratum = lakenad zin e) osculum = kus, zoen a)In regel 3 staat: "..., sed frater solus regnare voluit." Leg uit waarom dat een probleem vormt.Cleopatra wilde óók alleen regeren.b)Leg uit waarom het hier gepast is om de frater "iste" te noemen in regel 4?Het aanwijzende voornaamwoord 'iste' heeft vaak een negatieve betekenis en wordt gebruikt om te zeggen dat iemand slecht is in de ogen van de schrijver. De schrijver is een tegenstander van de broer Ptolemaeus, dus is het gepast.c)In regel 9 staat het woord ei. Over wie of wat gaat dit woord? Noteer het woord waar dit aanwijzend voornaamwoord naar terugverwijst.Dat gaat over Apollodorus. De vertaling is: "Zij heeft tegen hem gezegd."d)In het vervolg staat hoe Cleopatra van plan is om Caesar te overwinnen. Noteer het Latijnse tekstelement dat weergeeft wat Cleopatra in zal gaan zetten.Zij wil hem verleiden met venustate muliebri (vrouwelijke charme). r. 10. Beide woorden moeten worden genoemd. Postquam Caesar multa bella confecit, Nadat Caesar vele oorlogen heeft voltooid, triumphavit quinquiens. heeft hij vijfmaal een triomtocht gehouden Primum excellentissimum triumphum egit: Ten eerste heeft hij een zeer uitstekende triomf gehouden Galicum, sequentem Alexandrinum, deinde Ponticum, een Gallische, de volgende die in Alexandrië, daarna die in Pontus huic proximum Africanum, de  eerste na deze de Africaanse, novissimum Hispaniensem.de allerlaatste de Spaanse. Gallici triumphi die Op de dag van de Gallische triomftocht Velabrum praetervehens terwijl hij voorbij reed aan de Velabrum Caesar paene curru excussus est. is Caesar bijna uit zijn triomfwagen geworpen. Axis currus diffractus est.De as van zijn wagen is gebroken. Tamen ascendit Capitolium ad lumina quadraginta Toch is hij het Capitool beklommen bij veertig lichten cum elephantis, gerentibus lychnuchos.samen met olifanten, die kandelaars droegen. Pontico triumpho inter fercula pompae tulit titulum:Tijdens de Pontische triomftocht droeg hij tussen de draagbaren van de optocht een houten bord:  "VENI, VIDI, VICI" "IK KWAM, IK ZAG, IK OVERWON" non acta belli significantem sicut ceteris, dat niet de oorlogsdaden betekende zoals op de anderen sed tempus confectionis belli.maar de tijd van de voltooiing van de oorlog. conficio, confeci voltooienprimum ten eersteexcellens uitstekendtriumphum agere, egi een triomftocht houdenquinquiens vijfmaalGallicus, -a, -um Gallischsequens, -ntis volgendeAlexandrinus, -a, -um in AlexandriëPonticus Pontischeproximus, -a, -um; +dativus de eerste na..novus hier: jongVelabrum, -i Velabrum (naam van een wijk)praeterveho +acc. voorbij rijden aancurrus, -us (triomf)wagenexcutio, cussi, cussus +abl. uitwerpen (uit...)axis, -is asdiffrangere, frango, fregi, fractus brekenquadraginta veertigelephantus,-i olifantlychnuchus, -i kandelaarferculum, -i draagbaarpompa, -ae optochttitulus, -i houten bordactum, -i daadsignificare, -co betekenenconfectio, -onis de beëindiging