Tijd voor Geschiedenis - Hoofdstuk 2 - Tussen koning en keizer (parlementaire geschiedenis en staatsinrichting) oefentoetsen & antwoorden

a) Algemeen kiesrecht = Het recht dat iedereen een stem mag uitbrengen bij parlementsverkiezingen.b) Coalitiepartijen = de partijen die deelnemen aan een regeringc) Constitutionele monarchie = koninkrijk met een grondwetd) Recht van amendement = het recht om een wetsvoorstel te veranderene) Recht van initiatief = het recht om een wetsvoorstel in te dienen.f) Staten-Generaal = ander woord voor volksvertegenwoordiging / de Eerste en Tweede Kamer.Tip: Om begrippen te leren bestaan er verschillende online tools die je kunt gebruiken, bijvoorbeeld om flipkaartjes te maken. Alleen helpt het je bij geschiedenis niet zoveel verder als je begrippen uit je hoofd op kunt zeggen. Als je bijvoorbeeld de betekenis van ontzuiling weet, maar niet kan uitleggen waarom de toegenomen welvaart in de jaren zestig daaraan bijdroeg, heb je weinig aan die kennis. Daarom is een woordweb bij geschiedenis vaak beter. Dan leer je de samenhang tussen begrippen zien. Alleen de woordjes die je maar niet in je hoofd krijgt, kun je met een flipkaartje oefenen. De juiste combinaties zijn: a-3 / b-4 / c-1 / d-5.  Je houdt 2 over. a) Pieter Jelles Troelstra = (1860 - 1930) advocaat en politicus. Voorman van de SDAP in de tijd van de Pacificatie. Riep in 1918 op tot een revolutie, maar zijn oproep vond geen gehoor. Deze gebeurtenis staat bekend als ‘de vergissing van Troelstra.’b) Herman Schaepman = (1844 - 1903) Eerste priester in de Tweede Kamer. Zette zich in voor de emancipatie van het katholieke volksdeel in de 19e eeuw in Nederland.c) Abraham Kuyper = (1837 - 1920) journalist en politicus. Richtte de eerste politieke partij van Nederland op (ARP). Hij richtte ook een protestantse krant op (De Standaard) en een eigen universiteit (VU te Amsterdam). Hij vormde de eerste zuil in Nederland. De juiste volgorde is: 4-2-5-6-1-3Tip: 1) zet op een kladblaadje de cijfers 1 t/m 6 en vul daarachter de jaartallen in die je kent Tip: 2) probeer oorzaak-gevolg-relaties te ontdekken Puntsgewijs:In 1813 leed Napoleon een grote nederlaag, waardoor de Fransen uit Nederland vertrokken. De Engelsen en Duitsers wilden een sterk land naast Frankrijk, zodat het niet opnieuw veroveringen kon plegen.Het nieuwe land dat Frankrijk in bedwang moest houden, had een sterke leider nodig. Daarvoor was een koning het meest geschikt. Tip: De eindexamens geschiedenis hebben geen vraag 5a) en vraag 5b), enz. In plaats daarvan werken ze met bulletpunten (zwarte bolletjes). Laat je antwoord er ook zo uitzien: gebruik de twee bulletpunten uit de vraag ook in je antwoord. Het zinnetje betekent:De koning is onschendbaar = de koning is niet meer politiek verantwoordelijk / zijn wil is niet langer wet.De minister is verantwoordelijk = de minister moet aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer zijn beleid (manier van besturen) uitleggen en die hebben het recht erop te reageren.Dit is een verandering, omdat voor 1848 de koning de Eerste Kamer en ministers benoemde en deze als zijn hulpjes zag die moesten doen wat hij zei. In de nieuwe situatie heeft een gekozen volksvertegenwoordiging de meeste macht.Tip: Stap niet in de valkuil om in één zin uit te leggen wat koninklijke onschendbaarheid en ministeriële verantwoordelijkheid is. Daarvoor zijn die begrippen te groot. Leg ze dus na elkaar uit en doe dat in woorden die je zelf goed begrijpt. Je ziet ze hier dikgedrukt staan.Daarnaast is het woordje verandering dik, omdat je dit onderdeel niet moet vergeten. De eerste opvatting verdwijnt, omdat het kiesrecht zich in de periode 1848 - 1919 uitbreidt tot Algemeen Mannen- en Vrouwenkiesrecht. Het kiesrecht is niet langer aan vermogen of opleiding gebonden.De tweede opvatting verdwijnt, omdat er politieke partijen ontstaan die voor hun achterban opkomen: de ARP, de RKSP, de Liberale Unie en de SDAP.Tip: Dit hoofdstuk gaat over Tijdvak 8 Burgers en Stoommachines. Twee van de Kenmerkende Aspecten die hierbij horen geven een goed overzicht over de grote ontwikkelingen die spelen: de voortschrijdende democratisering, met deelname van meer mannen en vrouwen aan het politieke proces.De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme. Als je deze grote lijn weet, herken je de voorbeelden erbij in de leerstof beter.  Het bevordert de democratie, omdat veel groepen in het parlement vertegenwoordigd zijn / veel verschillende groepen mensen invloed op het bestuur hebben.Het bedreigt de democratie, omdat het met zoveel partijen erg moeilijk is om een meerderheid voor een wetsvoorstel te krijgen en er zodoende te weinig besluiten worden genomen (waardoor mensen hun vertrouwen in de politiek verliezen). Tip: Deze vraag bestaat heel duidelijk uit twee onderdelen. Laat die dus ook in je antwoord zien door ze te markeren. Hier staan ze dikgedrukt, op je toets kun je ze met een markeerstift markeren of onderstrepen. Daarnaast zie je een stukje tussen haakjes staan. Dat hoef je niet in je antwoord te noemen, maar dient als uitleg. Het parlement bestaat uit de Eerste en Tweede Kamer. De leden van de Tweede Kamer worden in 1814 door bestuurders uit de provincie gekozen. De leden van de Eerste Kamer door de koning. Hij benoemt slechts leden die het met hem eens zijn. Zij kunnen steeds plannen van de Tweede Kamer tegenhouden.In de regering zitten ministers. De koning heeft de bevoegdheid deze te ontslaan. Daarom ziet Willem I de ministers als zijn hulpjes die moeten uitvoeren wat hij wil. Tip: Deze vraag is ingewikkeld gesteld. Het gaat om waarde van de grondwet en dat moet je koppelen aan het parlement en de regering. Lastig. Grijp dan terug op wat je geleerd hebt: je weet wat het parlement is en je weet welke rol de koning had. Dat geldt ook voor de regering. In het antwoord zijn deze begrippen dikgedrukt: het ordent je gedachten als je gewoon begint op te schrijven wat de begrippen die in de vraag staan betekenen. De verandering die Thorbecke wil doorvoeren is dat het volk meer invloed op het bestuur krijgt (door vertegenwoordiging in het bestuur van het land, de provincie en de gemeente). Voorbeelden uit de grondwet die dat laten zien, zijn (twee van de volgende):De leden van de Tweede Kamer worden rechtstreeks gekozen door mannen vanaf 23 jaar met een bepaald vermogen.De Tweede Kamer krijgt wetgevende macht / bepaalt welke regels en wetten er wel en niet kwamenLeden van de Tweede kamer mogen zelf wetsvoorstellen indienen (recht van initiatief) of wetsvoorstellen van ministers wijzigen (recht van amendement)De ministers zijn verantwoordelijk voor de uitvoer van het beleid, niet langer de koning (koninklijke onschendbaarheid / ministeriële verantwoordelijkheid). Tip: In deze paragraaf komen zowel gebeurtenissen als technische termen (bijvoorbeeld recht van initiatief of recht van amendement) voor. Om het verband tussen die gebeurtenissen en moeilijk ebgrippen te zien, kun je van deze paragraaf het beste een samenvatting maken met aan de bovenkant van je blad een tijdbalk en daaronder netwerkjes van begrippen. Bijvoorbeeld bij 1848 in de tijdbalk: Nieuwe Grondwet Thorbecke en dan daaronder de wijzigingen die hij doorvoert (zie tekst par 2.3.3). De politieke onderwerpen zijn: schoolstrijd, sociale kwestie en strijd om de uitbreiding van het kiesrecht.De politieke stromingen zijn: protestanten, katholieken, liberalen, socialisten.Coronel schrijft over de sociale kwestie. Dat onderwerp gaat over de armoede onder de arbeiders en wat de overheid daar aan moet doen. In deze bron heeft Coronel het over de slechte arbeidsomstandigheden waaronder kinderen moeten werken / kinderarbeid.Coronel zal het meeste bijval van socialisten krijgen, omdat zij opkomen voor de belangen van de arbeiders / vinden dat de overheid wetten moet maken die de arbeiders beschermen tegen slechte werkomstandigheden. Tip: Om de politieke stromingen en de gebeurtenissen uit de periode 1848 - 1919 goed te overzien, kun je het beste een schema maken met in de linkerkolom verticaal de politieke stromingen en horizontaal achtereenvolgens de schoolstrijd, sociale kwestie en strijd om het kiesrecht. Als je dat schema invult heb je een goed overzicht.