Pincode 7e ed/FLEX - Hoofdstuk 5 - Hoe werkt de overheid? oefentoetsen & antwoorden

a) Er zijn drie soorten economieën:PlaneconomieVrijemarkteconomieSociale markteconomieb) Stap 1: Bedenk wat deze drie adviesinstellingen doen:CBS: verzamelt informatie, zoals werkloosheidscijfers en arbeidsparticipatie.CPB: Onderzoekt wat de gevolgen zijn van economische maatregelen.SER: Adviseert de regering over sociaal economische onderwerpen, zoals werkgelegenheid, lonen en uitkeringen.Stap 2: Bepaal welke instelling van toepassing is hier: De overheid wil advies over de gevolgen van een maatregel, namelijk de AOW leeftijd verhogen, dus vraagt ze advies bij het CPB.c) Een directe belasting is een belasting die je direct aan de overheid betaalt, zoals inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting.d) Er is sprake van een verzorgingsstaat als er een bestaansminimum is voor iedere inwoner. Daarnaast is er voor iedereen gezondheidszorg, huisvesting en onderwijs mogelijk.e) B Participatiewet. Deze wet is bedoeld om meer mensen aan het werk te krijgen door hun loon bijvoorbeeld gedeeltelijk te subsidiëren. De wet maatschappelijke ondersteuning is voor hulp in het huis.De werkloosheidswet is de wet die bepaalt dat je een uitkering krijgt voor een bepaalde periode als je ontslagen bent.f) Stap 1: Leg eerst het begrip in de vraag uit:Het solidariteitsbeginsel betekent dat iedereen met een inkomen een deel daarvan afstaat voor mensen zonder inkomen of met een laag inkomen.Stap 2: geef antwoord op de vraag:Huurtoeslag is voor mensen met een laag inkomen of geen inkomen die huren onder een bepaalde huurgrens. Deze huurtoeslag wordt betaald uit belastingopbrengsten die komen van mensen met meer inkomen.g) De belangrijkste volksverzekeringen: (noem er twee)AOW: Algemene ouderdomswet, voor mensen die de AOW gerechtigde leeftijd hebben bereikt. Dat is nu 67 jaar, maar wordt ieder aangepast aan de gemiddelde levensverwachting.ANW: Algemene Nabestaandenwet, voor mensen met kinderen die hun partner hebben verloren.WLZ: Wet Langdurige zorg, voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben.h) Formule voor het berekenen van een begrotingstekort:begrotingstekort = inkomsten overheid - uitgaven overheidi) Als de economische groei twee kwartalen lager is dan in de voorgaande periode en lager is dan gemiddeld. Als een recessie langere tijd duurt over zelf krimpt, dan is er sprake van een economische crisis. a) Een voordeel kan zijn dat de particuliere sector het vaak efficiënter en dus goedkoper kan, waardoor de prijs van het product daalt.Een nadeel kan zijn dat de overheid er niet zoveel invloed meer op heeft en dat de kwaliteit van het product kan afnemen.b)  Stap 1: Leg eerst de begrippen uit in de vraag:Planeconomie: De overheid bepaald vaak voor een aantal jaren wat, hoeveel en door wie er geproduceerd wordt.Markteconomie: De productie wordt bepaald door vraag en aanbod.Stap 2: Geef antwoord op de vraag:De kans op tekorten is het grootst in een planeconomie, omdat van te voren wordt bepaald wat er geproduceerd wordt. Er wordt niet gekeken naar de behoeften. Als de vraag dus groot blijkt te zijn, zal de productie niet aangepast worden. Bij een vrijemarkteconomie wordt juist gekeken naar de behoeften. Als de vraag toeneemt, zal de productie waar mogelijk is ook toenemen.c) Stap 1: Leg eerst de begrippen in de vraag uit:Een begrotingstekort is als de uitgaven groter zijn dan de inkomsten en een begrotingsoverschot is als de inkomsten groter zijn dan de uitgaven.stap 2: Geef antwoord op de vraag:De inkomsten zijn 334,1 mld en uitgaven zijn 353,0 mld. De uitgaven zijn groter dan de inkomsten, dus er is een begrotingstekort.d) Een sociale verzekering wordt betaald uit premies die de overheid ontvangt en een sociale voorziening wordt betaald uit belastingopbrengsten van de overheid.e) 1: Is onjuist, alleen werkgevers betalen premie voor werknemersverzekeringen.    2: Is onjuist, Je ontvangt alleen pensioen als je gewerkt hebt, want dan heb je ook pensioen opgebouwd.f) Drie manieren waarop gemeenten aan hun inkomsten komen:Uit het gemeentefonds van het RijkUit gemeentelijke belastingen en heffingenUit legers, zoals vergunningeng) Stap 1: Leg eerst het begrip in de vraag uit:Netto salaris is het salaris na aftrek van premies en belasting.Stap 2: Geef vervolgens antwoord op de vraag:Als de economie groeit, nemen de overheidsinkomsten toe (inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting en btw) en nemen de uitgaven van de overheid (uitkeringen en toeslagen) af. Hierdoor kunnen de belastingen en premies omlaag, waardoor werkenden meer overhouden netto.h) Stap 1: Leg eerst het begrip in de vraag uit: Marktwerking is dat de prijs tot stand komt door vraag en aanbod.Stap 2: Geef antwoord op de vraag: Als energie aanbieders met met elkaar moeten concurreren, doordat de prijs tot stand komt door vraag en aanbod, zullen de prijzen voor energie dalen.i) Accijns is ook bedoeld om het gedrag van burgers te veranderen, zoals gezonder leven, minder vervuilen en minder energie verbruiken. a) Stap 1: Bereken de verkoopprijs incl. accijns:€1,40 : 100 x 143=  €2,002    (rond tussentijds niet af!)Stap 2: Bereken de consumentenprijs:€  2,002  : 100 x 121= €2,42242Stap 3: Rond af op 2 decimalen:Het gaat om geld, dus 2 decimalen na de komma. Kijk naar het derde getal achter de komma: €2,42242. Het derde getal is een 2, dus het tweede getal na de komma blijft gelijk. Het antwoord is €2,42.b) Stap 1: Bereken hoeveel liter benzine Daphne per maand nodig heeft:Haar auto rijdt 1:12. Dat betekent dat ze met 1 liter benzine 12 km kan rijden. Ze rijdt per maand 840 km. 840: 12= 70 liter benzine per maand nodig.Stap 2: Bereken hoeveel liter ze per jaar nodig heeft:12 maanden x 70= 840 liter per jaar.Stap 3: Bereken haar jaarlijkse benzinekosten:Eén liter kost €2,42 (antwoord a) .840 liter x 2,42= €2032,80 benzinekosten per jaar.c)Stap 1: Bereken hoeveel liter benzine Daphne per maand nodig heeft:Haar auto rijdt 1:20. Dat betekent dat ze met 1 liter benzine nu 20 km kan rijden. Ze rijdt 840 km per jaar.820: 20 = 42 liter benzine per maand nodig.Stap 2: Bereken hoeveel liter ze per jaar nodig heeft:12 maanden x 42 liter= 504 liter per jaar.Stap 3: Bereken haar jaarlijkse benzinekosten:Eén liter kost €2,42 (antwoord a) .504 liter x 2,42= €1219,68 benzinekosten per jaar.Stap 4: Bereken hoeveel benzinekosten de nieuwe auto jaarlijks bespaart:€2032,80 - €1219,68= €813,12 per jaarStap 5: Bereken hoeveel jaar Daphne de nieuwe auto heeft terugverdiend door lagere benzinekosten:De nieuwe auto kost €6.000.€6000 : 813,12=7,37 jaar.Stap 6: Rond af op hele jaren: Je moet afronden op helen, dus je kijkt naar één decimaal na de komma: 7,37. De 3 zorgt ervoor dat de 7 gelijk blijft. Het antwoord is 7 jaar. a) Door een toenemend begrotingstekort zal de staatsschuld verder toenemen. Als de staatsschuld verder toeneemt, nemen ook de rentelasten op de staatsschuld verder toe. Dus de rentelasten.b) Stap 1: Wat is de formule voor het berekenen van het begrotingstekort:Begrotingstekort= inkomsten overheid - uitgaven overheidStap 2: Bereken het begrotingstekort:248,4 - 163,5= -15,1 miljard euro. Het begrotingstekort is dus 15,1 miljard euro.Stap 3: Bereken het begrotingstekort in procenten van het BBP:15.100.000.000 : 620.000.000.000 x 100% = 2,44 %c) Stap 1: Bereken hoeveel procent de rentelasten zijn van de staatsschuld:De rentelasten zijn 9,2 miljard euro en de staatsschuld 471,5 miljard euro.  9.200.000.000 : 471.500.000.000 x 100% = 1,95121951Stap 2: Rond af op hele procenten:Als je moet afronden op helen, dan kijk je naar het eerste getal achter de komma: 1,95121951. De 9 zorgt ervoor dat het getal ervoor naar boven wordt afgerond. Het antwoord is 2% rente.d) 471,5 = 115 %. Wat is dan 100%?      471,5: 115 x 100= 410 miljard e) Als de overheid meer investeert door bijvoorbeeld meer huizen te bouwen, wegen aan te leggen, etc, dan zorgt de overheid voor meer werkgelegenheid. Meer werkgelegenheid leidt tot minder werkloosheid en dus minder overheidsuitgaven, zoals uitkeringen. Als er meer mensen werk hebben, zullen in de overheidsinkomsten toenemen, want er komt meer inkomstenbelasting binnen en ook meer Btw, want mensen hebben meer te besteden dan toen ze een uitkering hadden. a) Stap 1: Zoek op in de tabel wat hun gemiddeld energieverbruik is:Kijk bij 2 personen en appartement:Stroom: 3150 kWh en gas: 1300 m3Stap 2: Bereken hun jaarlijkse energiekosten:Stroom: 3150 x € 0,07889= 248,5035Gas:       1300 x € 0,35066 = 455, 858 +                          €704,3615Stap 3: Rond het antwoord af op 2 decimalen achter de komma:Je kijkt één getal verder, dus naar het derde getal achter de komma:  €704,3615. Dat is een 1, dus de 6 blijft gelijk. Het antwoord is €704,36 energiekosten per jaar.b) Stap 1: Bereken wat er jaarlijks naar de overheid gaat:52% van de stroomkosten gaat naar de overheid en 40% van de gaskosten.52% van €248, 5035= 248,5035 : 100 x 52= €129,2218240% van €455,858 = 455,858 : 100 x 40 =     €182,3432   +                      €311,56502Stap 2: Rond het bedrag af op 2 decimalen na de komma:Je kijkt naar het derde getal achter de komma: €311,56502.Dit is een 5, dus de 6 ervoor wordt naar boven afgerond naar een 7. Het antwoord is: €311, 57.c) Ze kunnen de volgende maatregelen nemen:dak- en vloerisolatieledverlichtingwarmtepomp aanschaffenverwarming niet te hoog zettenkort douchend) De overheid subsidieert de aanschaf van zonnepanelen, omdat ze wil stimuleren dat mensen de zonnepanelen aanschaffen. Zonnepanelen zorgen ervoor dat mensen op een milieuvriendelijke manier zelf energie opwekken. a) Stap 1: bereken om hoeveel km dijk het gaat:15.000.000.000 : 9.000.000= 1666,66667 kilometers dijkStap 2: Rond af op hele kilometers:Je rondt af op helen, dus kijk naar het eerste getal achter de komma: 1666,66667. Het is een 6, dus de 6 ervoor wordt naar boven afgerond naar een 7. Het antwoord is 1667 km dijk.b) De dijken behoren tot collectieve sector, omdat ze het hele land beschermen. Het is voor iedereen belangrijk dat dijken er zijn anders stroomt het land onder water. Goederen die van belang zijn voor iedereen levert de overheid.Voorbeelden van producten uit de collectieve sector:Straatverlichting, kosten kunnen niet hoofdelijk omgeslagen worden.Paspoort, is te fraudegevoelig om door particulier bedrijf te laten doen.Het leger, beschermt ons allemaal.Toegang tot de bibliotheek, omdat het belangrijk is dat iedereen boeken kan lezen om zich te ontwikkelen.