Praktische Economie MAX 2020 M2 Vraag en aanbod - Hoofdstuk 3 - Het marktmechanisme oefentoetsen & antwoorden

 De prijzen stijgen van vliegtickets, daardoor is er minder vraag. Er vindt een verschuiving naar boven langs de vraaglijn plaats.Ongeacht de prijs willen minder mensen nog vliegen. Bij iedere prijs is de vraag naar vliegtickets kleiner. De vraagcurve verschuift naar links.Door het stijgen van de inkomens zullen bij dezelfde prijs meer mensen willen vliegen. De vraagcurve verschuift naar rechts.Reizen met de trein is een substitueerbaar product voor reizen met het vliegtuig. Bij dezelfde prijs voor een vliegticket kiezen meer mensen voor de trein. De vraaglijn van vliegtickets verschuift naar links.De prijzen dalen van alle vliegtickets, daardoor is er meer vraag. Er vindt een verschuiving naar beneden langs de vraaglijn plaats.Reizen met de trein is een substitueerbaar product voor reizen met het vliegtuig. Bij dezelfde prijs voor een vliegticket kiezen meer mensen voor de trein. De vraaglijn van vliegtickets verschuift naar links.Figuur B. De aanbodlijn verschuift naar links: bij iedere prijs is er minder aanbod van prei door het slechte weer. De vraaglijn verschuift naar links: bij iedere prijs is er minder vraag naar prei door de verandering van de behoefte van de consument. Bij het bereken van de evenwichtsprijs moet  qa gelijk worden gesteld aan qvqa = qv  (mag ook andersom)p - 25 = -p + 175p + p = 175 + 252p = 200p = 200 / 2p = 100 eurocentBij het berekenen van de evenwichtshoeveelheid moet de evenwichtsprijs worden ingevuld in de vraagvergelijking of de aanbodvergelijking. Mag ook allebei, maar de uitkomst is hetzelfde.De vraagvergelijking:    qv = -p + 175qv = -100 + 175 qv = 75 (x 1 miljoen liter)De aanbodvergelijking:qa =  p – 25qa = 100 – 25qa = 75 (x 1 miljoen liter)b.             Toelichting: Bij het tekenen van een lijn zijn maar twee punten nodig. De evenwichtsprijs en hoeveelheid zijn al uitgerekend als antwoord op de vorige vraag. Dit is een punt op beide lijnen (vraag- en aanbodlijn). Het andere punt op de vraaglijn kan het punt op de verticale as zijn. Bij dit punt is de qv in de vraagfunctie 0. Dus:0 = -p + 175p = 175Het tweede punt op de aanbodlijn kan ook het punt op de verticale as zijn. Bij Bij dit punt is de qa in de aanbodfunctie 0. Dus:       0 = p – 25 -p = - 25p = 25Wij hebben nu van beide lijnen twee punten.Het consumentensurplus is 0,5 x (175 – 100) x 75 = € 28.125.000Het producentensurplus is 0,5 x (100 – 25) x 75 = € 28.125.000Het totale surplus is € 28.125.000 + € 28.125.000 = € 56.250.000Opmerking: de prijs is in centen en de hoeveelheid in miljoenen liters. Bij het bereken van de evenwichtsprijs moet  qa gelijk worden gesteld aan qvqa = qv  (mag ook andersom)15p - 9 = -10p + 1615p + 10p = 16 + 925p = 25p = 25 / 25p = 1Bij het berekenen van de evenwichtshoeveelheid moet de evenwichtsprijs worden ingevuld in de vraagvergelijking of de aanbodvergelijking. Mag ook allebei, maar de uitkomst is hetzelfde.De vraagvergelijking: qv = -10p + 16qv = -10 x 1 + 16qv = -10 + 16qv = 6 (x 1 miljoen pakken)De aanbodvergelijking: qa =  15p – 9qa = 15 x 1 – 9qa = 15  – 9qa = 6 (x 1 miljoen pakken)Toelichting: bij het tekenen van een lijn zijn maar twee punten nodig. De evenwichtsprijs en hoeveelheid zijn al uitgerekend als antwoord op de vorige vraag. Dit is een punt op beide lijnen (vraag- en aanbodlijn). Het andere punt op de vraaglijn kan het punt op de verticale as zijn. Bij dit punt is de qv in de vraagfunctie 0. Dus:0 = -10p + 1610p = 16p = 1,6Het tweede punt op de aanbodlijn kan ook het punt op de verticale as zijn. Bij Bij dit punt is de qa in de aanbodfunctie 0. Dus:0 = 15p – 9 -15p = - 9p = 0,6Wij hebben nu van beide lijnen twee punten.Bij deze prijs ontstaat er een aanbodoverschot. Uit de grafiek is af te lezen: qa = 12 en qv = 2; qa is groter dan qv. Dus aanbodoverschot.Een deel van het aanbod wordt bij de huidige prijs niet verkocht, want vragers vinden de prijs te hoog. De vraag naar frisdrank zal dalen. Door de lagere vraag zal de prijs dalen, waardoor de aanbieder, bij die lagere prijs, minder zal aanbieden. Dit effect zal duren totdat de aangeboden hoeveelheid gelijk is aan de gevraagde hoeveelheid. De prijs  in de eerste week:-100.000p + 750.000 = 400.000-100.000p -400.000 = -750.000-500.000p = -750.000 p = € 3,50De prijs in de tweede week = 0,7 × € 3,50 = € 2,45Of:De prijs in de tweede week = € 3,50 – (30% van € 3,50) = € 2,45Omzet in de tweede week is hoeveelheid x prijs: (-100.000 × € 2,45 + 750.000) × € 2,45 = € 1.237.250 Een hogere omzet. Omzet bij interventie: (-100.000 × € 2,10 + 750.000) × € 2,10 = € 1.134.000Omzet zonder interventie: (-100.000 × € 2,- + 750.000) × € 2,- = € 1.100.000 De grafiek is een vereenvoudigde weergave van de Nederlandse arbeidsmarkt, omdat er in de grafiek maar is maar één loon, terwijl er in werkelijkheid verschillende loonhoogtes voor verschillende beroepen zijn. De aanbodlijn geeft de werknemers weer. De werknemers bieden hun arbeid aan.Het verticale deel van de aanbodlijn heeft te maken met het feit dat de grootte van de bevolking en de wetgeving een maximum stellen aan het aantal mensen dat zich kan aanbieden op de arbeidsmarkt.Bij € 2.200 is de vraag naar arbeid kleiner dan het aanbod. Het verschil is de werkloze beroepsbevolking. Bij het bereken van de evenwichtsprijs moet  qa gelijk worden gesteld aan qvqa = qv  (mag ook andersom)75p = -15p + 18075p + 15p = 18090p = 180p = 180 / 90p = 2Bij het berekenen van de evenwichtshoeveelheid moet de evenwichtsprijs worden ingevuld in de vraagvergelijking of in de aanbodvergelijking. Mag ook allebei, maar de uitkomst is hetzelfde.De vraagvergelijking: qv = -15p + 180qv = -15 x 2 + 180qv = -30 + 180qv = 150 (x 1 miljard liter)De aanbodvergelijking: qa =  75pqa = 75 x 2qa = 150 (x 1 miljard liter)b.  Bij het herschrijven van de vergelijkingen voor de vraag- en aanbodlijn met p als functie van q, draaien wij de p en de q in de vergelijkingen om.Eerst de vraagvergelijking:qv = -15p + 18015p = -qv + 180p = -1/15qv + 12Dan de aanbodvergelijking:qa =  75p-75p = - qap = 1/75 qaHet consumentensurplus is 0,5 x (€ 12 – € 2) x 150 miljard liter = € 750 miljard.Het producentensurplus is 0,5 x € 2 x 150 miljard liter = € 150 miljard. De milieuheffing verhoogt de kosten voor de aanbieder. Bij een verhoging van de kosten zal bij iedere prijs het aanbod dalen. De aanbodlijn verschuift naar links.Bij het berekenen van de nieuwe evenwichtsprijs moet de nieuwe qa gelijk worden gesteld aan qvqa = qv  (mag ook andersom)75p -90= -15p + 18075p + 15p = 180 + 9090p = 270p = 270 / 90p = 3q = -15 x 3 + 180 = 135 (x 1 miljard liter)Of:q = 75 x 3 - 90 = 135 (x 1 miljard liter)Het nieuwe consumentensurplus is 0,5 x (€ 12 – € 3) x 135 miljard liter = € 607,5 miljard.Het nieuwe producentensurplus is 0,5 x (€ 3 - € 1,20) x 135 miljard liter = € 121,5 miljard.