Nectar 5e ed/ FLEX - Hoofdstuk 4 - Waarnemen en reageren oefentoetsen & antwoorden

Sara loopt naar buiten en de zon schijnt fel in haar ogen. Ze knijpt haar ogen dicht om ze te beschermen. Deze prikkel noemen wij een uitwendige prikkel Haar ogen is het enige zintuig wat reageert op deze lichtprikkel, haar neus bijvoorbeeld niet! Licht noem je dan ook wel een adequate prikkel voor je ogen. Ze besluit gedurende haar wandeling langs de bakker te lopen, ze heeft namelijk honger. Deze prikkel noemen wij een inwendige prikkel. Deze prikkel komt pas tot stand wanneer de prikkel sterk genoeg is, dit noem je de drempelwaarde van een prikkel.  Wanneer de prikkel te lang aanhoudt reageert je zintuig niet meer, dit proces noem je gewenning. Toelichting: Uitwendige prikkels komen van buiten je lichaam, zoals licht. Je ogen nemen het licht waar en sturen de prikkel door naar je hersenen. Inwendige prikkels vanuit binnen, zoals honger. Je maag is leeg en stuurt deze prikkel naar je hersenen. Een adequate prikkel van je ogen is licht, die van je neus is geur en die van je ogen is geluid. Dit zijn prikkels waar maar één zintuig op reageert. De drempelwaarde geeft de sterkte aan die de prikkel moet hebben als jouw zintuig reageert. Anders zou je overal op reageren en word je knettergek. Gewenning is het proces wat optreedt als een prikkel te lang aanhoudt, de zintuigen geven de prikkel dan niet meer door aan de hersenen. Zintuig 🡪 gevoelszenuwcel 🡪 schakelzenuwcel 🡪 hersenen 🡪 schakelzenuwcel 🡪 bewegingszenuwcel 🡪 spier  N= IrisO= LensP= Hoornvlies Q = harde oogvlies R = vaatvlies S = netvlies T= glasachtig lichaam  harde oogvlies, bescherming van het oog. netvlies, het beeld wat de lens scherp maakt komt op het netvlies. Hier liggen veel zintuigcellen die de prikkels omzetten in impulsen. traanklieren, maakt traanvocht wat het oog beschermt. de lens, zorgt dat het beeld scherp op het netvlies komt door het licht te breken.kegeltjes, zorgen ervoor dat je kleur kan zien. Zitten erg veel in de gele vlek.staafjes, zorgen dat je zwart wit kunt zien. oogzenuw, verstuurt de impulsen door naar de hersenen. Geel zijn de juiste antwoorden:Het is donker je pupil wordt groter/ kleiner en de lengtespiertjes/kringspiertjes in je iris trekken samen. Daarna schijnt iemand met een zaklamp in jouw oog en wordt je pupil groter/kleiner en trekken de lengtespiertjes/ kringspiertjes samen.  Geluid komt binnen via de oorschelp en gaat door naar de gehoorgang. Hier gaat het trommelvlies trillen en de gehoorbeentjes trillen. Deze trilling wordt doorgegeven aan het vocht in het slakkenhuis.  In het slakkenhuis liggen veel zintuigcellen die de prikkel omzetten in een impuls en doorgeven aan de gehoorzenuw die de impuls naar de hersenen stuurt.  P = tastknopje  Q = talgklier R = warmtezintuig  S = zweetklier  Ruggenmerg Hersenen Zenuwen Toelichting: je ruggenmerg en hersenen heten samen je centrale zenuwstelsel. Gevoelszenuwcel. Tip: deze herken je altijd aan het cellichaam met celkern die uitsteekt in het midden. Geleiden impulsen van zintuigen naar ruggenmerg of hersenen.  Een reflex gaat niet langs de hersenen. De reflexen van je armen, benen en romp gaan via het ruggenmerg. De reflexen van je nek en hoofd gaan via de hersenstam.Voorbeelden zijn: de pupilreflex, de kniereflex, de terugrekreflex, niesreflex en hoestreflex.  Hormoonklieren geven hun producten direct af via het bloed. Andere klieren zoals bijvoorbeeld de speekselklier geven hun stoffen af via een afvoerbuis.  Benoem 5 van de volgende:Hormoonklier Functie Hypofyse Groeihormoon afgeven die aanmaak van nieuwe cellen regelt. Hormoon afgeven dat de schildklier aan het werk zet en hormoon afgeven wat ervoor zorgt dat de eierstokken en de zaadballen hormonen gaan produceren. Schildklier Schildklierhormoon regelt de snelheid waarmee verbranding plaatsvindt in je lichaam. Eierstokken Maakt oestrogeen wat de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken regelt en zorgt voor het rijpen van eicellen. Eilandjes van langerhans Liggen in de alvleesklier en maken glucagon en insuline die er samen voor zorgen dat de goede hoeveelheid glucose in je bloed zit. Bijnieren Maken adrenaline wat in spannende situaties leidt tot meer glucose in je bloed en dus meer energie. Zaadballen Maken testosteron wat zorgt voor secundaire geslachtskenmerken bij de mannen en zorgt voor het rijpen van zaadcellen.  Oren – geluid van de sirene Ogen  - waarnemen zwaailichten en rode stoplicht Huid – koude zintuig – het is koud buiten Tast- je voelt het zadel / stuur / jas enzovoort. Neus- je ruikt de buitenlucht.  De lens heeft ervoor gezorgd dat het beeld op jouw netvlies is gekomen. Daar liggen veel zintuigcellen die weer verbonden zijn met je oogzenuw. De zintuigcellen zetten de prikkel licht om in een impuls en geven deze door aan je oogzenuw. Je oogzenuw verstuurt als het ware de impuls naar je hersenen en deze verwerken de impuls, je herkent je telefoon!  De lucht gaat trillen – lucht in je gehoorgang trilt – trommelvlies gaat trillen – hamer beweegt – aambeeld beweegt – stijgbeugel beweegt – vocht in slakkenhuis gaat trillen – gehoorzenuw zet prikkel om in impuls – impuls gaat naar hersenen – je wordt je bewust van het lied.  Tip: leer de onderdelen goed van links naar rechts, dus van buiten je oor naar binnen, dan weet je automatisch de weg die het geluid aflegt in de goede volgorde.  Je pakt met je blote handen een ijsklontje: koudezintuig Je haalt je vinger open aan een stukje papier: pijnzintuig Je voelt dat de wind over jouw blote armen waait: tastzintuig Je gaat in een warm bad zitten: warmtezintuig  Het antwoord is C. Het is geen reflex dus de impuls volgt de ‘normale’ weg. Deze is via je zenuwen, naar het ruggenmerg en zo door naar je hersenen.  Gemengde zenuw (de waarnemen is niet specifiek een gevoel/reflex/beweging) vandaar dat dit via een gemengde zenuw gaat. De impuls moet tot beweging aanzetten en daarom is dit een bewegingszenuw.  Het antwoord is B. In je kleine hersenen wordt de motoriek geregeld oftewel de coördinatie van je beweging.  Hormonen, de secundaire geslachtskenmerken worden veroorzaakt door de afgifte van hormonen. Impulsen, dit gaat via de bewegingszenuw zodat hij tegen de bal kan trappen. Hormonen, de schildklier is hiervoor verantwoordelijk. Impulsen, zelfs via een reflex. Wat net weer wat anders werkt. Het dient als bescherming voor je oog.  Het antwoord is B. Doordat de lengtespieren samentrekken trekken ze als het ware de pupil groter.  Het oog kan niet meer bol worden. Wanneer je voorwerpen van dichtbij wilt zien moet je lens boller worden. Wanneer je voorwerpen van een grotere afstand wilt zien moet je lens juist platter worden. Wanneer oudere moeite hebben met lezen (dichtbij zien) komt dit doordat het oog niet bol genoeg meer wordt.  Onderdeel S. Dit is namelijk je gehoorzenuw. Hier worden de impulsen naar je hersenen gestuurd. In je slakkenhuis liggen veel zintuigcellen die de prikkel (geluid) omzetten in impulsen.  Het is antwoord C. De hoornlaag en kiemlaag heten ook wel samen de opperhuid. De lederhuid is het gedeelte waar alle zintuigen, zweetkliertjes, haarzakjes enzovoort liggen. Daaronder ligt nog de bindweefsellaag (die wordt aangetast bij een 3e graads brandwond). Het juiste antwoord is C. Het moet van zenuw naar zenuw, hier heb je schakelcellen voor nodig. Vervolgens moet het beweging veroorzaken in de huidbloedvaten (wijder maken) waar de bewegingszenuwcellen voor nodig zijn.  Het antwoord is deel S. Q zijn namelijk je grote hersenen, R je kleine hersenen en T is je ruggenmerg. Het antwoord is B. Kijk nog eens goed naar de tabel die je eerder in deze toets hebt gezien, waarin de hormoonklier met zijn functie staat weergegeven. Hierin zie je dat de hypofyse ook verantwoordelijk is voor hormonen die invloed uitoefenen op de geslachtscellen.