Nieuw Nederlands 6e ed/FLEX - Hoofdstuk 7 - Formuleren oefentoetsen & antwoorden

Tip: op Youtube staat veel uitleg over formuleren. Kijk maar eens naar de filmpjes van bijvoorbeeld Arnoud Kuijpers. Uitwerking:Onjuiste herhaling: Als een vast voorzetsel ten onrechte twee keer wordt gebruikt, is dat een onjuiste herhaling. Tautologie: Als hetzelfde twee keer wordt gezegd, meestal met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen), heet dat tautologie. Pleonasme: Bij een pleonasme wordt een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een andere woordsoort. Contaminatie: Als twee woorden of uitdrukkingen worden verward en ten onrechte worden vermengd, heet dat een contaminatie. Dubbele ontkenning: In zinnen met een werkwoord dat al een ontkennend karakter heeft (voorkómen, misbruiken, verbieden, weerhouden, nalaten) wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning toegevoegd.Het getal (enkelvoud / meervoud) van de persoonsvorm moet gelijk zijn (congrueren) aan het getal van het onderwerp. Je verbetert de dat/als-constructie door de bijzin die met als begint, achteraan de zin te plaatsen. Fout: Voetbalkenners beweren dat als de KNVB het profvoetbal niet anders opzet, Nederland nooit meer internationaal zal meetellen. Verbetering: Voetbalkenners beweren dat Nederland nooit meer internationaal zal meetellen, als de KNVB het profvoetbal niet anders opzet.De vier voorwaarden om zinsdelen bij een samentrekking te mogen weglaten, zijn:De betekenis van de weggelaten woorden is hetzelfde.De vorm (bijvoorbeeld enkelvoud of meervoud) van de weggelaten woorden is hetzelfde.De grammaticale functie (onderwerp, lijdend voorwerp enzovoort) van de weggelaten woorden is hetzelfde.De plaats van de weggelaten woorden ten opzichte van de persoonsvorm is hetzelfde.Inversie komt voor wanneer het onderwerp achter de persoonsvorm staat. Soms wordt in nevengeschikte hoofdzinnen ten onrechte inversie toegepast: het onderwerp en de persoonsvorm worden dan van plaats verwisseld, terwijl dit niet zou moeten. Bijvoorbeeld: ik heb haar geschreven, maar heeft ze nog niet gereageerd. Er zijn drie soorten fouten in de symmetrie:fouten in getal (enkelvoud/meervoud)Onjuist is: In plaats van de aanhang (a) van de president gaan nu zijn politieke tegenstanders (b) de straat op om feest te vieren.Juist is: In plaats van de aanhang (a) van de president gaat nu de oppositie (b) de straat op om feest te vieren. OF: In plaats van de aanhangers (a) van de president gaan nu zijn politieke tegenstanders (b) de straat op om feest te vieren.fouten in voornaamwoordelijke aanduidingOnjuist is: Wij raden u (a) aan om uw (a) kaarten op tijd te reserveren, want als je (b) wacht tot de dag van het optreden, vis je (b) waarschijnlijk achter het net.Juist is: Wij raden u (a) aan om uw (a) kaarten op tijd te reserveren, want als u (b) wacht tot de dag van het optreden, vist u (b) waarschijnlijk achter het net. OF: Wij raden je (a) aan om je (a) kaarten op tijd te reserveren, want als je (b) wacht tot de dag van het optreden, vis je (b) waarschijnlijk achter het net.fouten in grammaticale constructieOnjuist is: De boeren in Centraal-Afrika konden niet oogsten als gevolg van aanhoudende droogte (a) en doordat de guerrillabeweging hun velden in brand stak (b).Juist is: De boeren in Centraal-Afrika konden niet oogsten doordat de droogte steeds maar aanhield (a) en doordat de guerrillabeweging hun velden in brand stak (b).Wanneer je in een vergelijking het verbindingswoord weglaat, blijven alleen beeld en object over. Je spreekt dan van een asyndetische vergelijking. De jongen die daar loopt, gedraagt zich als een angstige haas is een vergelijking. De jongen die daar loopt is een angstige haas is een asyndetische vergelijking. Bij een pleonasme wordt een deel van de betekenis van een woord of een woordgroep nog eens door een ander woord uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een andere woordsoort, bijvoorbeeld minderjarige kinderen. Als hetzelfde twee keer wordt gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen), heet dat tautologie, bijvoorbeeld maar en echter in dezelfde zin gebruiken.  Let op: dit zijn voorbeelden!Ik wil graag de nieuwste telefoon, maar deze kost erg duur.kost duur is een contaminatie: het kost veel of het is duur. De verkoper zei dat als we vandaag een abonnement aanschaffen, we er gratis een tablet bij zouden krijgen. De voegwoorden dat en als moeten bij de juiste bijzin blijven staan, dus: …dat we er gratis een tablet bij zouden krijgen, als we vandaag een abonnement aanschaffen. Al fietsend werd de kikker geplet. Het onderwerp van de hoofdzin is de kikker. Als dit ook het onderwerp van de bijzin zou zijn, zit de kikker op de fiets.Vorige week was hij afwezig en zijn we dus nog niet met de opdracht begonnen. Het onderwerp en de persoonsvorm van het tweede gedeelte van de zin staat niet op de juiste plaats. … en we zijn dus nog niet met de opdracht begonnen is de verbetering. Men wil graag zien dat jongeren zich perfect gedragen, maar ze stellen zelf geen goed voorbeeld. In het eerste gedeelte van de zin is het onderwerp men enkelvoud, dus dit zou in het tweede gedeelte ook enkelvoud moeten zijn. Goed is dus: … maar men stelt zelf geen goed voorbeeld.  Metafoor: het beeld een angstige haas wordt vergeleken met een object (een persoon) die niet in de zin genoemd wordt; bij een metafoor wordt enkel het beeld genoemd en moet je uit de context opmaken wie of wat het object is. Bij een asyndetische vergelijking staan zowel beeld als object in de zin.  Metonymia: Beeld en object worden met elkaar in verband gebracht, omdat de betekenis van het een aan het ander grenst, niet omdat ze op elkaar lijken, zoals bij een metafoor. In dit geval wordt er de inhoud van het glas bedoeld en niet letterlijk het glas zelf: er is dus een verband tussen beeld en object, maar beeld en object zijn niet hetzelfde. Synesthesie: koude kleuren: bij een synesthesie gaat het om waarnemingen uit verschillende zintuiglijke gebieden die met elkaar worden gecombineerd. Bij een personificatie krijgt een levenloos object een menselijke eigenschap; in deze zin staat geen personificatie, omdat het gaat over een persoon (en dus geen levenloos object) dat rillingen krijgt.   Understatement: als je een 2 voor een proefwerk haalt, heb je waarschijnlijk veel fouten gemaakt. De schrijver verzacht de situatie op een spottende manier. Litotes: bij een litotes wordt iets ontkend of verkleind met het doel datgene wat je bedoelt meer uit te laten komen. Geen verkeerd plan is een ontkennende vorm van een goed plan. Paradox: er worden hier twee tegenstellingen weggaan en blijven met elkaar vergeleken. Repetitio: dezelfde woorden/woordgroepen worden herhaald. Antithese: dik en dun is een echte tegenstelling, dus geen paradox (schijnbare tegenstelling of oxymoron (tegengestelde begrippen met elkaar combineren). Oxymoron: georganiseerde chaos zijn twee tegengestelde begrippen die met elkaar worden gecombineerd.  De zoute zee slaakt een diepe zilte zucht (personificatie)Boven het vlakke land trilt stil de warme lucht (personificatie)Iemand slaat soms onverwacht maar zeker (oxymoron)Op de vluchtAlarmfase Twee is hier nauwelijks nog beruchtMaar men weet het nietEn zwijgt van wat men hoort en ziet (tegenstelling)Hier aan de kust, de Zeeuwse kust (repetitio) Tip: Bij een opdracht waarbij alle fouten door elkaar staan, kun je als volgt te werk gaan. Ga allereerst op zoek naar een van de volgende punten: ontkennende werkwoorden (dubbele ontkenning) bijvoeglijke naamwoorden (pleonasme of tautologie)uitdrukkingen (contaminatie)voorzetsels en werkwoorden met een vast voorzetsels (onjuiste herhaling)de woorden dat en als -of woorden die gelijk staan aan dat en als- (dat/als-constructie)Als je de fout niet kunt vinden, ontleed de zin vervolgens. Ga op zoek naar onderwerp en persoonsvorm en let op het getal van deze zinsdelen (incongruentie). of - bij samengestelde zinnen - de onderwerpen en persoonsvormen van beide delen van de zin (foutieve samentrekking, foutief beknopte bijzin). Hierna kun je naar het lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp kijken (verwijswoorden hun/hen of foutieve samentrekkingen)Heb je de fout nog niet gevonden, dan heb je zeer waarschijnlijk te maken met een losstaand zinsgedeelte of zinnen die ten onrechte zijn samengevoegd. Let hiervoor op het plaatsen van punten, komma’s of juist het ontbreken hiervan. Het maakt voor mij geen enkel verschil uit of ik veel studeer of weinig; ik haal toch wel voldoendes. Contaminatie: combinatie van de uitdrukkingen het maakt geen verschil en het maakt mij niet uit.Het maakt mij niet uit of…. / Het maakt voor mij geen verschil of….De man waarover ik net vertelde, werkte vroeger bij ons op kantoor.Onjuiste verwijzing: bij verwijzingen naar personen gebruiken we voorzetsel +wie. De man over wie …Roos komt nooit uit met haar salaris en dus telkens bij mij geld lenen. Foutieve samentrekking: in het eerste gedeelte is de persoonsvorm onderdeel van het werkwoord uitkomen. In het tweede gedeelte heeft de persoonsvorm een andere betekenis. … en ze komt dus telkens bij mij geld lenen.De examenkandidaten deden veel moeite om te voorkomen dat er in hun profielwerkstuk geen spelfouten zouden staan. Dubbele ontkenning: het werkwoord voorkomen heeft een ontkennend karakter. Hier hoeft dus geen ontkennend woord zoals geen aan toegevoegd te worden. … om te voorkomen dat er in hun profielwerkstuk spelfouten zouden staan.Het is misschien een klein detail, maar ik wil dat je er rekening mee houdt. Pleonasme: een eigenschap van een detail is dat het altijd om een klein punt gaat.Het is misschien een detail,...Als je meer wilt verdienen, moet je wel bereid zijn om over te willen werken. Tautologie: bereid zijn en willen heeft dezelfde betekenis en hoeft dus niet beide gebruikt te worden.  … moet je bereid zijn om over te werken / … moet je willen overwerken.Voor de burgemeester, die momenteel in een moeilijke positie verkeert, was de ruzie tussen zijn tegenstanders een geschenk bij helder hemel. Contaminatie: een geschenk bij heldere hemel is een combinatie van de uitdrukkingen: een geschenk uit de hemel (positief gevolg) en een donderslag bij heldere hemel (negatief gevolg en past qua betekenis dus niet in deze zin)… was de ruzie tussen zijn tegenstanders een geschenk uit de hemel. Dromend van zijn vriendinnetje bereikte de trein Utrecht veel sneller dan gewoonlijk. Foutief beknopte bijzin: het onderwerp van de hoofdzin is de trein. Als we dit onderwerp in de bijzin plaatsen, staat er dat de trein droomde.Terwijl hij droomde van zijn vriendinnetje, bereikte de trein ….De moordenaar maakte eerst zijn slachtoffer af en zich daarna uit de voeten. Foutieve samentrekking: de betekenis van de persoonsvorm maakte is verschillend in beide delen van de zin. In het eerste deel gaat het om afmaken: doden. In het tweede deel gaat het om zich uit de voeten maken: snel weggaan.… en maakte zich daarna uit de voeten.Je moet je door die macho niet met een kluitje uit het veld laten sturen, omdat hij er zo afschrikwekkend uitziet.Contaminatie: met een kluitje uit het veld laten sturen is een combinatie van de uitdrukkingen met een kluitje het riet in laten sturen / uit het veld laten slaan Je moet je door die macho niet met een kluitje het riet in laten sturen… / Je moet je door die macho niet uit het veld laten slaan…De media heeft de affaire van het Nederlands elftal en de stripteasedanseres enorm opgeblazen. Incongruentie: het onderwerp van de zin, de media, is meervoud (enkelvoud is medium - denk aan museum/musea). De persoonsvorm heeft staat in het enkelvoud.De media hebben de affaire…Je moet een probleem natuurlijk eerst erkennen, voordat je kunt beginnen met het oplossen ervan.Correct Verbeterpunten: Woordkeus: herhaling van de jongen. Zinsbouw: geen variatie in zinsbouw, weinig afwisseling tussen enkelvoudige en samengestelde zinnen, geen verbanden tussen zinnen aangegeven. De jongen was verliefd op het populairste meisje van de klas, maar hij was ook erg verlegen. Als deze jongeman naar school fietste, nam hij altijd een omweg, zodat hij geen klasgenoten tegen zou komen.  Verbeterpunt: woordvolgorde: begrippen die bij elkaar horen, moeten naast elkaar geplaatst worden: niet iedereen durfde van die hoge rots af te springen. Verbeterpunt: woordkeuze: kies voor de Nederlandse variant van woorden: frontpagina = voorpagina, shoppingmall = winkelcentrum, in the picture = in de aandacht. Een betere Nederlandse zin zou zijn Op de voorpagina kreeg het nieuwe winkelcentrum veel aandacht.