Nectar 5e ed/FLEX deel B - Hoofdstuk 11 - Erfelijkheid oefentoetsen & antwoorden

Hoe een eigenschap tot uiting komt.Wanneer iemand voor een erfelijke eigenschap twee dezelfde genen heeft.Een lange keten van DNA dat te vinden is in de celkern.Een erfelijke eigenschap die alleen tot uiting komt als iemand heterozygoot is.Het proces dat zorgt voor celdeling, waarbij het aantal chromosomen gelijk blijft. 5-2-1-6-4-3Bij meiose vindt er reductiedeling plaats, wat inhoudt dat de oorspronkelijke 46 chromosomen in een cel verdeeld worden over cellen met nog maar 23 chromosomen. Het goede antwoord is: C.Toelichting: het genotype is onveranderlijk en staat vast in het DNA. Het fenotype is hoe de genen tot uiting komen. Omdat de rups verandert in een vlinder, en er anders uitziet, verandert het fenotype. De tweeling zijn jongetjes. In de afbeelding is een aantal chromosomen te zien. De laatste twee chromosomen zijn anders van lengte/vorm, wat er op wijst dat dit gaat om een X en een Y chromosoom. Dit betekent dat het jongetjes moeten zijn.Bij nature gaat het om invloeden van erfelijke eigenschappen en bij nurture gaat het om invloeden uit de omgeving. Bij de oorlellen van een baby gaat het dus om nature, omdat dit gaat om erfelijke (aangeboren) eigenschappen.Uitspraak 1 is juist, want het fenotype gaat om het uiterlijk. Bij het nemen van een tatoeage verandert deze.Uitspraak 2 is onjuist, want het genotype gaat over de erfelijke informatie in het DNA in een cel. Dit verandert niet na het nemen van een tatoeage. De vrouw heeft als genotype Aa en de man heeft als genotype aa. Toelichting: Welke letters je kiest maakt niet uit. Hier is de letter A gekozen, omdat de hoofdletter en kleine letter goed uit elkaar te houden zijn.In het verhaaltje wordt duidelijk dat het gen voor krullen dominant is. De vrouw heeft krullen, maar is wel heterozygoot, wat betekent dat zij een dominant en recessief gen heeft, dus Aa. De man is homozygoot maar heeft stijl haar. Als krullen dominant is, dan is stijl recessief, en heeft de man dus aa als genotypeStel een kruisingsschema op:          Vrouw ManFenotype         Krullen StijlGenotype  Kk kkGeslachtscellen A of a aAaaAaaaaAaaaDe kans dat het kind krullen heeft is 50%Toelichting: Het gen voor krullen is dominant, dus als er een dominant gen in zit heeft het kind krullen. Uit het kruisingsschema wordt duidelijk dat dit in 2 van de 4 gevallen is. 2/4*100% = 50% De kans op een niet-levensvatbare muis is 25% of ¼Tip: Maak een kruisingsschema.Toelichting: Een heterozygote muis heeft van beide genvarianten een exemplaar in zijn DNA zitten. Het genotype is dan Aa. Uitwerken in een kruisingsschema:AaAAAAaaAaaaIn het verhaaltje staat dat een homozygoot dominante combinatie niet-levensvatbaar is. In de tabel zie je dat de kans op AA 25% of ¼ is.8 muizen hebben een gele vacht en 4 muizen hebben een zwart/gele vacht.Toelichting: Uit het kruisingsschema kun je afleiden dat de verhouding muizen die geboren worden met een gele en zwart/gele vacht 2:1 is. De combinatie Aa (geel) komt 2x voor en de combinatie aa (zwart/geel) komt 1x voor. Van AA weten we dat deze niet voor kan komen, omdat deze niet-levensvatbaar is. In totaal worden er 12 muizen geboren, waarvan geel en zwart/geel voorkomen in de verhouding 2:1. Dat betekent dat er 8 gele en 4 zwart/gele muizen zijn. Mannen hebben een grotere kans om kleurenblind te zijn, omdat zij maar één X-chromosoom hebben en vrouwen hebben er twee. Een man hoeft maar één keer het genvariant te krijgen om al kleurenblind te zijn.Toelichting: Kleurenblindheid is een eigenschap dat zich bevind op het X-chromosoom en recessief overgedragen wordt. In het normale geval moet je op beiden chromosomen een recessieve variant hebben, anders komt die niet tot uiting. Dit is bij vrouwen zo, omdat die twee X-chromosomen hebben. Mannen hebben echter maar één X-chromosoom (en een Y-chromosoom). Dit betekent dat een recessieve variant altijd tot uiting komt.De zoon is kleurenblind, want de moeder is kleurenblind.Toelichting: Een moeder geeft altijd haar X-chromosoom door. In dit geval is ze kleurenblind, dus geeft ze deze genvariant door aan haar zoon. Omdat een zoon/jongen één X-chromosoom heeft is hij dus ook kleurenblind.De dochter is niet kleurenblind, want de vader is niet kleurenblind.Toelichting: De moeder geeft het gen voor kleurenblindheid door aan haar dochter, maar de vader is niet kleurenblind. Het X-chromosoom wat hij doorgeeft bevat niet het recessieve allel. De dochter is hierdoor niet kleurenblind.Ja, dat kan, want ze is drager van de eigenschap. Eén van haar X-chromosomen bevat een recessieve variant en kan dit dus doorgeven aan haar kinderen.