Praktische Economie MAX 2022 M7 Economische groei - Hoofdstuk 5 - Ongelijkheid oefentoetsen & antwoorden

Het primaire inkomen is het inkomen dat wordt verdiend met het ter beschikking stellen van productiefactoren. Het secundaire inkomen is het primaire inkomen – belastingen en premies volks- en werknemersverzekeringen + sociale uitkeringen + toeslagen.Vlaktaks is loonbelasting waarbij het belastingpercentage niet afhangt van de hoogte van het loon.Vlaktaks in combinatie met een belastingvrije voet werkt nivellerend. Mensen met een lager inkomen zullen procentueel / relatief / in verhouding minder belasting gaan betalen ten opzichte van mensen met een hoger inkomen. Let op: mensen met een lager inkomen betalen minder belasting dan mensen met een hoger inkomen is fout, omdat dat zo is bij vlaktaks zonder belastingvrije voet. Daar blijven de inkomensverschillen na belasting even hoog als voor belasting.Voorbeelden van inkomensafhankelijke toeslagen zijn zorgtoeslag , huurtoeslag en kinderopvangtoeslag. De netto-inkomens zijn genivelleerd ten opzichte van de bruto-inkomens. De inkomensverhouding tussen de laagste en hoogste tien procent groepen bij het netto-inkomen ( 24 : 3 = 8) is kleiner dan bij het bruto-inkomen (29 : 2 = 14,5). Over de eerste 1.000 euro 10% belasting =         € 100Over de tweede 1.000 euro 30% belasting =       € 300Over de rest (€ 2.500 - € 2.000) 50% belasting = € 250Totaal                                                                          € 650Bij een belastingvrije voet van € 1.000 moet over € 2.500 - € 1.000 = € 1.500 belasting worden betaald.Over de volgende 1.000 euro 35% belasting =    € 350Over de rest (€ 1.500 - € 1.000) 55% belasting = € 275Totaal                                                                          € 625Het gemiddelde belastingtarief is € 650 / € 2.500 x 100% = 26%. Het marginale belastingtarief is 50% (dit is het hoogste tarief waarover Frits belasting betaalt).Het gemiddelde belastingtarief is € 625 / € 2.500 x 100% = 25%. Het marginale belastingtarief is 55% (dit is het hoogste tarief waarover Frits belasting betaalt).De progressie in belasting is bij de figuur rechts sterker, omdat er sprake is van een belastingvrije voet en hogere belastingtarieven. A = 33 1/3B = 26 (36 – 10)C = 33 1/3D = 64 (100 – 36)Het gemiddelde inkomen per persoon in groep 1 is 10% x €360 miljard / 33 1/3% x 4,8 miljoen = € 36 miljard / 1,6 miljoen = € 22.500.Met progressie in de inkomstenbelasting wordt bedoeld dat mensen met een hoger inkomen procentueel / relatief / in verhouding meer belasting betalen dan mensen met een lager inkomen.Let op: mensen met een hoger inkomen betalen meer belasting dan mensen met een lager inkomen is fout, omdat dat ook zo is bij een proportionele heffing.Het percentage dat iemand gemiddeld aan sociale premies moet betalen over een inkomen van € 80.000 is 20% x €70.000 / € 80.000 = 17,5%.De genoemde maatregel werkt nivellerend, omdat mensen met een inkomen vanaf € 70.000 meer premie gaan betalen, terwijl er voor de mensen tot € 70.000 niets verandert.Let op: “nivellerend” noemen en een algemene uitleg geven is onvoldoende. Er moet een uitleg worden gegeven binnen de gegeven context. Een ongelijke inkomensverdeling kan leiden tot een grotere ongelijke vermogensverdeling, omdat mensen met een hoog inkomen gemakkelijker een (groot) deel van hun inkomen kunnen gebruiken om vermogen te vormen dan mensen met een laag inkomen.De vermogensverdeling was in 2012 in de VS ongelijker, omdat in 2012 10% van de inwoners 50% van het totale inkomen heeft en 10% van de inwoners 77% van het totale vermogen.De rijkste 10% van de inwoners heeft 77% van het vermogen: 77 / 10 = 7,7.De overige 90% van de  inwoners heeft 23% van het vermogen: 23 / 90 = 0,256.7,7 is 30 maal zoveel als 0,256.Opmerking: een berekening met een andere afronding is ook goed.Een maatregel om de primaire inkomens te nivelleren is het instellen/verhogen van een minimumloon / het instellen/verlagen van een maximumbeloning waardoor de primaire inkomensverschillen kleiner worden. Een maatregel om de secundaire inkomens te nivelleren is een progressiever belastingsysteem / het instellen/verhogen van heffingskortingen / het invoeren/verhogen van toeslagen voor mensen met lagere inkomens waardoor de secundaire inkomens verschillen kleiner worden. Het belastbaar inkomen is het bruto-inkomen – aftrekposten (hypotheekrente) = € 76.000 - € 4.000 = € 72.000.De algemene heffingskorting is € 3.070 – 6,095% x (€ 72.000 - € 22.660) = € 62,73.Belasting schijf 1: 36,93% x 72.000 =             € 26.589,60Algemene heffingskorting €        62,73Arbeidskorting                 € 7.545,92 +Totale heffingskorting                                      €   7.608,65 -Te betalen belasting                                         € 18.980,95Het gemiddelde belastingtarief is de belasting / bruto-inkomen x 100% is€ 18.980,95 / € 76.000 x 100% = 25% (afgerond).Het marginale belastingtarief is 36,93% (dit is de hoogste schijf waarover Kees belasting betaalt).