Nieuw Nederlands 6e ed/FLEX - Hoofdstuk 2 - Lezen oefentoetsen & antwoorden

TekstdoelTekstsoortenopiniërendiscussiestuk, beschouwing,  column (soms),  recensie (soms)amuserencolumn (soms), gedicht,  mop, roman, strip,  verhaalinformerenachtergrondartikel, bijsluiter,  column (soms), familiebericht,  folder, gebruiksaanwijzing,  handleiding, instructie,  nieuwsbericht, notulen, rapport, recensie,  recept, studieboek,  uiteenzetting, verslagovertuigeningezonden brief, betoog, column (soms), recensie (soms), redactioneel commentaaractiverenadvertentie, affiche/poster, betoog (soms), brochure, column (soms), direct mail,  flyer, recensie (soms), reclamefolder De dikgedrukte woorden zijn de gaten in de tekst; de onderstreepte woorden zijn de fouten in de tekst. Uiteenzetting, betoog en beschouwingDe belangrijkste tekstsoorten zijn de uiteenzetting, het betoog en de beschouwing.UiteenzettingEen uiteenzetting is bedoeld om de lezer te informeren: een bepaald onderwerp wordt objectief uitgewerkt. De auteur legt bijvoorbeeld iets uit, hij beantwoordt een vraag, hij draagt oplossingen aan voor een probleem of hij geeft een historisch overzicht van iets. In een uiteenzetting staan meestal veel feiten en toelichtingen of voorbeelden. De hoofdgedachte van een uiteenzetting is vaak een constatering (= de vaststelling van een feit of een verschijnsel), bijvoorbeeld: ‘Technische studies zijn hun nerd-achtige imago kwijtgeraakt.’BetoogEen betoog is bedoeld om te overtuigen: de schrijver wil dat de lezers zijn mening (standpunt) over een bepaalde kwestie overnemen. Die mening is ook de hoofdgedachte van de tekst, bijvoorbeeld: ‘Tweede Kamerleden die uit hun fractie stappen, moeten hun Kamerzetel afstaan.’ De auteur geeft argumenten voor zijn standpunt en soms weerlegt hij argumenten die de lezers tegen zijn standpunt kunnen inbrengen: hij toont aan dat die minder zwaar wegen dan zijn eigen (vóór)argumenten.BeschouwingEen beschouwing is bedoeld om te opiniëren: de auteur wil zijn lezers zelf over iets laten nadenken, zodat ze zich er een mening over kunnen vormen. Hij geeft bijvoorbeeld de voor- en nadelen van een verschijnsel, verschillende meningen van deskundigen over een kwestie, de oorzaken en gevolgen van een probleem, verschillende oplossingen en de voor- en nadelen van die oplossingen. De hoofdgedachte van een beschouwing is dan ook vaak een formulering als ‘Hoewel de geleerden het erover eens zijn dat er iets moet gebeuren om de wereldbevolking van voedsel te voorzien, zijn de meningen verdeeld over wat dat dan precies moet zijn.’ Het onderwerp van de tekst is de rol van humor in liefdesrelaties.  Alinea 5. De inleiding bestaat in deze tekst uit meerdere alinea’s. De eerste alinea is enkel een voorbeeldzin om de aandacht te trekken. In alinea 2 wordt nog een voorbeeld gegeven. Alinea 1 en 2 hebben dus een soort opsommend verband. In alinea 3 worden deze voorbeelden toegelicht: er wordt een koppeling gemaakt, dus de voorbeelden en de eigenlijke inhoud van de tekst. In alinea 4 wordt het onderwerp ingeleid door vragen te stellen die (waarschijnlijk) in de tekst beantwoord gaan worden. Het middenstuk begint dus pas bij alinea 5. Alinea 9. Tot en met alinea 8 gaat het over het onderzoek dat keek naar de nuance in humor bij mannen en vrouwen. Bij alinea 9 begint duidelijk een nieuw deelonderwerp. Let erop hoe alinea 5 t/m 8 bij elkaar aansluiten. Alinea 9 begint met een kernzin, die het nieuwe deelonderwerp aangeeft. Daarnaast kun je het zien aan de laatste zin van alinea 9: deze vraag leidt een nieuw deelonderwerp in. Vervolgens gaan alinea 10 en 11 over een experiment (en vervolgexperiment) dat aansluit bij de informatie uit alinea 9. Alinea 12. Deze alinea start met een tegenstellend signaalwoord: dit geeft dus aan dat er een andere kant (dus een ander onderwerp) belicht wordt. Ook zie je in deze alinea weer dat er vragen worden gesteld. Dit is dus een manier van de schrijver om een nieuw (deel-)onderwerp aan te kondigen. Alinea 13 en 14 gaan dieper in op de humor van een vrouw voordat ze een relatie heeft.Alinea 15. Bij alinea 15 gaat het over de humor van een vrouw tijdens een relatie. Hieraan zie je dat er dus weer een nieuw deelonderwerp aangesneden wordt.  Een zin uit alinea 7 en een zinsgedeelte uit alinea 8: ‘Vrouwen daarentegen kozen significant vaker voor mannen die een grappige omschrijving van zichzelf hadden gegeven.’ (laatste zin alinea 7)‘en vrouwen vroegen om iemand met wie ze konden lachen.’ (laatste zin alinea 8)  B. Nee, want uit onderzoek is gebleken dat er geen verschil in humor is tussen de seksen.  Dit is de kernzin van de alinea. De rest van de alinea geeft meer uitleg bij deze zin. Er is dus sprake van een uitleggevend verband.  C. Rond de eisprong blijken vrouwen meer aangetrokken te worden door mannen met gevoel voor humor dan tijdens de rest van hun cyclus.  MVlachen om problemen uit de weg gaanXlachen om verbondenheid tot stand te brengenXlachen ten koste van iemand andersXlachen ten koste van jezelfXom eigen grappen lachenXwoordgrappen maken over problemenX Deze zin betekent dat in ruzies en stressvolle tijden de verschillen in gevoel voor humor extremer worden.  ‘Hoe grappiger de mannen doen, hoe geagiteerder de vrouwen worden.’  (1) humor gebruiken in tijden van stress en in onderlinge conflicten; (2) humor gebruiken die niet gericht is op macht / die niet ten koste van de ander gaat. De tekst eindigt met een beknopte beschrijving van de rol van humor in een (langdurige) relatie. A. informeren, want de auteur wil kennis overbrengen op de lezer over de veranderende rol van humor in relaties.  C. uiteenzetting, Bij de vorige vraag heb je aangegeven dat het doel van de tekst informeren is. Een uiteenzetting is een informerende tekst: de schrijver geeft informatie over de veranderende rol van humor in relaties.  B. Humor speelt een belangrijke rol in relaties, alleen verandert die rol naarmate relaties vorderen.  Aan het taalgebruik: de zinnen zijn redelijk lang en de auteur gebruikt woorden die niet iedereen kent, zoals ‘arsenaal’, ‘significant’, ‘affiliatief’, ‘geagiteerd’ enz. Ook kun je naar de bron kijken om te bepalen voor welk publiek een tekst is geschreven, in dit geval Psychologie Magazine.