Nectar FLEX 4.1 - Hoofdstuk 3 - Wetenschappelijk onderzoek oefentoetsen & antwoorden

In een controle-experiment zijn de omstandigheden net als bij de experimentele groep, alleen ontbreekt hier de te onderzoeken variabele factor.In een beschrijvend onderzoek gaat het om het registreren van waarnemingen.De onafhankelijke variabele is de variabele waarvan de onderzoekers denken dat deze invloed heeft op het onderzoeksobject en die door de onderzoekers wordt veranderd en/of gemeten. De standaarddeviatie of standaardafwijking is een maat voor de spreiding van de waarden rond een gemiddelde. De herhaalbaarheid van een experiment geeft aan in welke mate het experiment te herhalen is met dezelfde resultaten. Darwin wilde weten of de top invloed heeft op de waarneming dat planten richting het licht groeien. Dit is te zien aan de plaatsing van de lichtbron aan één kant en de behandeling van planten 1 t/m 5. Een voorbeeld onderzoeksvraag is: is de top verantwoordelijk voor de groeirichting van jonge planten?Dit deed Darwin als controle-experiment ten opzichte van het niet doorschijnende hoesje ernaast. Zo wilde Darwin ervoor zorgen dat alleen de invloed van de variabele licht op het topje, op de groeirichting van de plant wordt onderzocht.De onafhankelijke variabele in het eerste experiment is belichting van het topje, omdat hiermee wordt gevarieerd. De afhankelijke variabele is de groeirichting, de is namelijk afhankelijk van de belichting van het topje.Uit het onderzoek van Darwin valt te concluderen dat belichting van het topje de groeirichting van de plant naar het licht bepaalt.Hieruit valt te concluderen dat bepaalde stoffen in het topje worden getransporteerd naar de stengel die verantwoordelijk zijn voor de groeirichting. Het gaat hier om een beschrijvend onderzoek omdat er slechts een waarneming wordt gedaan. Dit noem je dus geen experimenteel onderzoek.Noem twee van de volgende elementen: titelvergrotingschaalaanduiding Joost kan het best een staafdiagram gebruiken waarbij er twee staven zichtbaar zijn. Op de x-as komt jongen en meisje te staan. Op de y-as het aantal keer toiletbezoek. Bij dit onderzoek krijgt Lotte te maken met de ethische grens die niet overschreden mag worden. Het is natuurlijk niet acceptabel om door middel van experimenten bij baby’s te testen in hoeverre zij het hoofdje kunnen kantelen totdat schade aan het zenuwstelsel ontstaat. De controlegroep bestaat uit spinnen mannetjes waarvan het katapultmechanisme is geblokkeerd. Dit zijn dus wel mannetjes die weg kunnen springen onder normale omstandigheden. Ze verschillen verder dus niet van de mannetjes die wel weg kunnen springen.In de alinea Katapult wordt het beschrijvende onderzoek weergegeven. Hierin wordt tot in detail beschreven hoe de spin zichzelf katapulteert.  Uit dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat mannetjes, die na de daad niet in staat zijn weg te springen en weer terugkeren, worden opgegeten en dat hun sperma niet wordt geaccepteerd door het vrouwtje. Ze geeft de voorkeur aan het sperma van mannetjes die meerdere keren in staat zijn weg te springen en terug te keren.  Bij het tekenen van een grafiek is het belangrijk eerst te bepalen welke waarde op de x-as komt en welke op de y-as. De afhankelijke variabele komt (bijna altijd) op de y-as, dat is het CO2-verbruik. De onafhankelijke variabel, de temperatuur in graden Celcius, komt op dus op de x-as.Maak een inschatting van de schaalverdeling. Een temperatuur van 0-35 en een CO2-verbruik van 0-5 is hier prima.Zet de grootheid op de juiste manier bij de assen (zie voorbeeld hieronder).Trek tussen de punten een vloeiende lijn. Het gaat hier namelijk om een verband zichtbaar te maken.  In een correct antwoord zijn een paar dingen belangrijk: Bij dit experimentele onderzoek moet toeval worden uitgesloten dus er moeten meerdere schildpadden worden getest.Om erachter te komen of de schildpadden naar een bepaalde temperatuur zwemmen moeten de schildpadden de keuze krijgen tussen tenminste 2 richtingen waarbij de temperatuur van het water verschillend is. Dit kan door een koudtebron/warmtebron aan te brengen in het waterbad.Ook moet er aan experimenteel onderzoek altijd een controlegroep worden toegevoegd. In dit geval kan de warmtebron worden uitgezet zodat de temperatuur overal in het waterbad constant is. Zo kan worden gekeken of mogelijk een andere factor dan de temperatuur de zwemrichting bepaalt. Als blijkt dat de schildpadden uit de controlegroep willekeurig een richting op zwemmen en de schildpadden uit de andere groep een kant op met een andere watertemperatuur, dan heeft de temperatuur invloed op de zwemrichting van jonge zeeschildpadden.Bewering 2. Hieronder worden alle beweringen bekeken:Bewering 1: in de beschrijving van het experiment wordt niets gezegd over het variëren van de sterkte van de golfslag. De resultaten zeggen hier ook niets over dus deze bewering is niet juist.Bewering 2: in de grafiek is af te lezen dat bij golfslag uit verschillende hoeken verschillend wordt gereageerd door de schildpadden; bij een golfslag van achteren houden ze hun achterpoten veel langer recht dan wanneer een golf het lichaam onder een schuine hoek raakt. Deze bewering is dus juist.Bewering 3: schildpadden laten zich drijven als de voorpoten ook niet meer meebewegen. Daar wordt niks over gezegd in de resultaten, het gaat hier alleen over de beweging van de achterpoten. Deze bewering is dus niet juist.Bewering 4: in het experiment wordt de jonge schildpad slechts voor enkele minuten blootgesteld aan golfslag onder verschillende invalshoeken. Dit is te kort om al te spreken van een leerproces. Deze bewering klopt dus ook niet.Tip! Zo’n type vraag waarbij een experiment moet worden uitgedacht komt weleens voor in een examen. Oefen hier vooral de regels die belangrijk zijn bij correct wetenschappelijk onderzoek (zie §3.1 en §3.4). Dit onderzoek is niet valide omdat het verkeerde en te weinig bananen worden gemeten. De onderzoeksvraag gaat over de kromming, terwijl de lengte wordt gemeten. Een onderzoek is pas betrouwbaar als er meerdere metingen per onderzoeksgroep zijn. Ook is de onderzoeksvraag niet specifiek.Dit onderzoek wordt verbeterd als in plaats van de lengte de diameter (of straal) van de kromming van de bananen wordt gemeten. Verder moeten er meer bananen worden gemeten, bijvoorbeeld alle volgroeide bananen uit beide bomen.