Nova NaSk1 MAX 2021 deel A - Hoofdstuk 4 - Stoffen oefentoetsen & antwoorden

Een mengsel is een stof waarin moleculen van verschillende stoffen aanwezig zijn en een zuivere stof is een stof waarin alleen moleculen van één stof aanwezig zijn. Voorbeelden van mengsels zijn sinaasappelsap, cola, lucht, verf, shampoo en tandpasta. Voorbeelden van zuivere stoffen zijn water, zuurstof, zilver, goud, platina, stikstof en koolstofdioxide. De vijf verschillende stofeigenschappen zijn: GeurKleurSmaakBrandbaarheidDichtheidDe drie verschillende toestandsaanduidingen zijn:Vast (s)Vloeibaar (l)Gas (g) Het kookpunt van water is een belangrijke stofeigenschap van water. Het kookpunt van water is 100o C.Het smeltpunt van ijs is een belangrijke stofeigenschap van ijs. Wanneer ijs smelt, wordt het water. Het smeltpunt van ijs is 0 oC.  De ontvlambaarheid is een eigenschap van een stof om gemakkelijk in brand te kunnen vliegen. Klein chemisch afval is huishoudelijk afval dat bestaat uit gevaarlijke stoffen en daarom apart van het overig afval wordt ingezameld en verwerkt. Bij een ontledingsreactie wordt één stof afgebroken en ontstaan altijd twee of meer nieuwe stoffen. Voor de pijl in het reactieschema staat dus maar één stof. Bijvoorbeeld: waterstofperoxide (l) --> water (l) + zuurstof (g). Bij een verbrandingsreactie reageert een (brand)stof met zuurstof, waarbij verbrandingsproducten ontstaan. Daar komt warmte en vaak licht/vuur bij vrij. Bijvoorbeeld: suiker (s) + zuurstof (g) --> koolstofdioxide (g) + water (l) Filtreren is een scheidingsmethode waarbij je een filter gebruikt om een vloeistof en een vaste stof van elkaar te scheiden. Hieronder worden A t/m D benoemd met daarachter het juiste begrip. filtreerpapierresidureageerbuisfiltraatToelichting: je hebt een filtreerpapiertje (A) nodig om ervoor te zorgen dat de vaste stof in het filter achterblijft. De vloeibare stof zal door de filter heen komen. De vaste stof die in het filter achterblijft wordt het residu (B) genoemd. De vloeibare stof komt in de reageerbuis (C) terecht. De vloeibare stof dat door de filter heen komt wordt het filtraat (D) genoemd. In een oplossing zal de vaste stof volledig gemengd zijn in de vloeibare stof. Wanneer een oplossing wordt gefiltreerd, zal deze volledig door het filter heen gaan, waardoor er geen scheiding plaats kan vinden. Bij een suspensie kan dat wel. Bij een suspensie is de vaste stof niet goed opgelost in de vloeibare stof. De vaste stof (het residu) zal achterblijven in het filter en de vloeibare stof (het filtraat) zal door het filter heen gaan.  Hieronder worden de stoffen genoemd met daarachter het juiste begrip. Deodorant: mengselAzijn: zuivere stofZeep: mengsel Koper: zuivere stof Toelichting: In deodorant zijn verschillende stoffen aanwezig, bijvoorbeeld alcohol. Azijn is een zuivere stof, want in azijn zijn alleen maar azijnmoleculen aanwezig. Zeep is een mengsel, want in zeep zijn verschillende oliën, oplosmiddelen en schuimstoffen aanwezig. Koper is een zuivere stof, want in koper zijn alleen maar kopermoleculen aanwezig. Het juiste antwoord is antwoord C. Plastic schalen kunnen niet gebruikt worden om in de oven verwarmd te worden, omdat plastic zal smelten in de oven. Door de hoge temperaturen van de oven zal het smeltpunt van plastic worden bereikt. Hieronder worden de stoffen genoemd met daarachter de juiste toestandsaanduiding.Benzine: vloeibaarWaterdamp: gasZuurstof: gasAlcohol: vloeibaarMagnesium: vastToelichting: Benzine is een vloeibare stof. Wanneer benzine wordt verwarmd, verandert de fase van benzine en wordt het benzinedamp. Benzinedamp is wel een gasvormige stof. Dit geldt net zoals bij de stof water. Water is een vloeibare stof, maar waterdamp is een gasvormige stof. Zuurstof is een gas dat wij inademen. Alcohol is een vloeibare stof, alcoholdamp is dan weer wel een gasvormige stof. Magnesium is een voorbeeld van een metaal. Alle metalen zijn vaste stoffen. Hieronder worden de gevraagde pictogrammen weergegeven met de juiste betekenis.  Het verbranden van kaarsvet is een chemische reactie. Bij het verbranden van kaarsvet ontstaan verbrandingsproducten. Na het verbranden blijft er geen kaarsvet meer over. Het smelten van ijs is geen chemische reactie. Wanneer water zich in de vaste fase zich bevindt, dan noemen we dat ijs. Wanneer ijs smelt, wordt het weer de vloeibare stof water. Smelten noemen we dan een faseverandering en geen chemische reactie. Het roesten van een fiets is een chemische reactie. Het metaal reageert met zuurstof (een vergelijkbare verbrandingsreactie) waarbij er roest ontstaat.Het ontstaan van kalk is een chemische reactie. Kalkaanslag is het gevolg wanneer calcium met water reageert. Een ontledingsreactie is een chemische reactie waarbij er één stof voor de pijl staat en dat er meerdere stoffen na de pijl staan. Reactieschema I en III stellen ontledingsreacties voor.Bij een volledige verbrandingsreactie ontstaat altijd de stof koolstofdioxide. Reactieschema II stelt dus een volledige verbrandingsreactie voor. Bij een onvolledige verbrandingsreactie ontstaat altijd de stof koolstofmonoxide. Reactieschema IV stelt dus een onvolledige verbrandingsreactie voor. Voorbeelden van een juist antwoord voor een materiaaleigenschap:   - vervormdbaardheid               - (hoog) smeltpunt              - lage dichtheid / licht metaal              - niet brandbaar Aluminium is een zuivere stof, want het metaal aluminium bestaat uit maar één  soort moleculen, namelijk aluminiummoleculen. De functie van deze laag lucht is dat de luchtlaag een goede warmte-isolator is. Hierdoor kan de warmte beter bij elkaar blijven en zal de warmte niet gemakkelijk kunnen ‘ontsnappen’. Gebruik het kader aan het begin van deze toets om deze vraag te beantwoorden.Gegevens: p = 0,8 g/cm3V = 32 cm3Gevraagd:m = ? Formule:$p = \frac{m}{v}$ → omschrijven naar m = p · VBerekening: m = 0,8 · 32 = 25,6 gram Conclusie:De massa van het kaarsje is 25,6 gram. Bij het verdampen gaat een stof over van de vloeibaar fase in de gasvormige fase. Deze faseovergang is een chemische reactie/natuurkundig proces. Het juiste antwoord is antwoord C. Toelichting: de inhoud (het volume) van beide verfsoorten zijn gelijk. De massa van het A-merk is groter dan de massa van het huismerk. Stoffen met de grootste massa hebben dan ook de grootste dichtheid. Het A-merk heeft dan ook de grootste dichtheid. De dichtheid van het huiswerk is kleiner dan die van het A-merk.Gebruik het kader aan het begin van deze toets om deze vraag te beantwoorden. Gegevens: m = 885 gV = 0,75 dm3 = 750 cm3Gevraagd:p = ? Formule:$p =\frac{m}{v}$ Berekening: $p = \frac{885}{750} = 1,18$ g/cm3 Conclusie:De dichtheid van het huismerk verf is 1,18 g/cm3.Hieronder wordt de tabel met verschillende gevarenpictogrammen weergegeven.Het reactieschema voor de thermolyse (ontledingsreactie) van terpentine wordt hieronder weergegeven.Terpentine (l) --> koolstof (s) + waterstof (g) Let bij het opstellen van dit reactieschema op de volgende punten: Bij een ontledingsreactie heb je één beginstof en meerdere reactieproducten. In de opgave staat bij de verschillende stoffen in welke fase ze zich bevinden. Terpentine is een vloeibare stof, koolstof een vaste stof en waterstof een gasvormige stof.