Disco 1 (groen) - Les 8+9 - Niobe, dochter van Tantalus / Niobe gestraft oefentoetsen & antwoorden

a) (8) cur: waarom b) (8) fortuna: (het) lot c) (8) nocere: schaden d) (8) sacrum: offer e) (8) tantum: slechts f) (8) ideo: daarom g) (8) numquam: nooit h) (8) liberi: kinderen i) (8) avus: grootvader j) (8) suadere: aanraden k) (9) telum: pijl, werpspies l) (9) rogare: vragen m) (9) frustra: tevergeefs n) (9) iam: al, reeds o) (9) etiam: zelfs, ook p) (9) desinere: ophouden q) (9) necare: doden r) (9) mittere: zenden s) (9) patria: vaderland   a) (8) genus: genera b) (8) coniunx: coniuges c) (8) gens: gentes   a) parcere: + dativus b) relinquere: + accusativus c) nocere: + dativus d) parere: + dativus e) mittere: + accusativus f) necare: + accusativus g) praeferre: (+ accusativus) + dativus (je verkiest de accusativus boven de dativus) h) suadere: + dativus   a) dominus: domino b) rosa: rosae c) bellum: bello   a) dominus: dominis b) rosa: rosis c) bellum: bellis   a) tu: tibi b) nos: nobis c) eae: eis d) ego: mihi e) is: ei   a) Hij schotelde hen zijn eigen zoon Pelops in stukjes als maaltijd voor om te testen of de goden inderdaad alwetend waren. Ze hadden hem inderdaad door en walgden van zijn daad. b) De goden straften Tantalus zelf, maar ze spraken ook een vloek uit over zijn nageslacht. Daardoor moest zijn dochter Niobe dus ook wel een ongelukkig leven krijgen. c) Niobe was zo arrogant om de godin Latona uit te dagen. Ze deed heel stoer over het feit dat zij meer kinderen had dan Latona en zij vond dat zijzelf daarom als godin vereerd moest worden in plaats van Latona. d) Niobe huilt voortdurend. Ze verandert uiteindelijk in een rots en haar tranen worden een bron. a) fortuna: fortunae (fortuna gaat als rosa) b) feminae: feminis (femina gaat als rosa, feminae is meervoud) c) liberi: liberis (liberi gaat als het meervoud van dominus) d) avus: avo (avus gaat als dominus) e) sacrum: sacro (sacrum gaat als bellum) f) tela: telis (telum gaat als bellum; tela is meervoud)   a) De dativus avo ontbreekt, want Liberi is het onderwerp en parere gaat met de dativus. > De kinderen gehoorzamen hun grootvader. b) De accusativus tela ontbreekt, want Apollo en Diana zijn het onderwerp. > Apollo en Diana zenden/schieten pijlen. c) De dativus mihi ontbreekt, want coniunx is het onderwerp bij est; > Aan mij is geen echtgenoot > Ik heb geen echtgenoot. d) De dativus tibi ontbreekt, want Genus is het onderwerp en nocere gaat met de dativus. > De/Je afkomst schaadt jou. e) De dativus filiis ontbreekt, want Feminae is het onderwerp en parcere gaat met de dativus. > De vrouwen sparen hun zonen. Niobe is een trotse/arrogante vrouw. Zij is de koningin van Thebe. Zij heeft zeven zonen en zeven dochters. (Aan haar zijn zeven zonen...) Daarom verlangt Latona als (een) godin vereerd te worden. Ze zegt aan/tegen de vrouwen van Thebe: “Jullie verkiezen Latona boven mij, maar Iupiter is mijn grootvader. Bovendien heeft Latona slechts twee kinderen. (zijn aan Latona…) Ik heb echter veertien kinderen. (Aan mij zijn echter…) Vereer(t) mij als godin!” De vrouwen gehoorzamen de koningin, maar Latona is woedend. Zij zendt haar zoon en dochter naar de aarde: Apollo en Diana kunnen Niobe straffen. Apollo en Diana doden alle kinderen van Niobe. Nu heeft de koningin geen kinderen meer, noch zonen, noch dochters. (Nu zijn aan de koningin…) Niobe huilt altijd/de hele tijd totdat Iupiter haar in een rots verandert. De tranen van Niobe zijn nu een bron.   Toelichting van één lastige zin, zin 8:  Filium et filiam in terram mittit: Apollo et Diana Nioben punire possunt. Nioben: acc. v. Niobe | punire: straffen In het eerste deel, bij de persoonsvorm mittit, staat geen onderwerp in de nominativus. Je hebt dus het onderwerp uit de vorige zin nodig (Latona) en je moet ‘zij’ toevoegen. Filium en filiam zijn accusativus, dus lijdend voorwerp: ‘Zij zendt haar zoon en dochter. Je houdt de bijwoordelijke bepaling in terram over: ‘Zij zendt haar zoon en dochter naar de aarde:’ In het tweede deel van de zin zijn Apollo en Diana het onderwerp bij de persoonsvorm possunt. Bij possunt moet geen lijdend voorwerp aangevuld worden, maar een infinitivus, een heel werkwoord (wát kunnen ze?); die infinitivus is punire (straffen): ‘Apollo en Diana kunnen straffen…’ Bij die infinitivus punire hoort wel een lijdend voorwerp, de accusativus Nioben: ‘Apollo en Diana kunnen Niobe straffen.’   TIPS: Begin bij het vertalen van een zin bij de persoonsvorm (die vrijwel altijd achteraan staat). Kijk goed naar de uitgang en bepaal welke persoonsvorm het precies is. Bepaal of bij die persoonsvorm alleen een onderwerp moet komen of ook een lijdend voorwerp en misschien ook een meewerkend voorwerp. Soms moet de persoonsvorm aangevuld worden met een infinitivus (heel werkwoord). Zoek de nominativus die het onderwerp moet zijn. Als er geen nominativus in de zin staat, neem dan het onderwerp van de vorige zin en vul ’hij’, ‘zij’ of ‘het’ aan. Neem de accusativus als lijdend voorwerp. Een accusativus kan ook géén lijdend voorwerp zijn. In dat geval staat de accusativus achter een voorzetsel waarbij ‘+ acc.’ bij de woordjes staat. Neem de dativus als meewerkend voorwerp. Een dativus kan ook een aanvulling zijn bij een werkwoord dat je ‘+ dat.’ geleerd hebt.