Disco 1 (groen) - Les 19+20 - De dood van Dido / Aeneas en Dido in de onderwereld oefentoetsen & antwoorden

a) (19) neglegere: verwaarlozen b) (19) nihil: niets c) (19) clam: heimelijk d) (19) manere: te wachten staan e) (19) lux: (dag)licht, dag f) (19) iurare: zweren g) (19) ira: woede h) (19) anima: ziel i) (19) poena: straf j) (19) sic: zo k) (19) quod: omdat l) (19) postremo: ten slotte m) (20) tunc: toen, op dat moment n) (20) ut (2x!): 1. zoals 2. zodra o) (20) memoria: herinnering p) (20) coepi: ik begin, ik begon q) (20) consistere: blijven staan r) (20) nomen: naam s) (20) tenere: (vast)hebben, -houden   a) ponere: verwaarlozen / posui b) deserere: in de steek laten, verlaten/ deserui c) fallere: bedriegen, misleiden / fefelli d) perficere: voltooien, afmaken / perfeci e) vivere: leven / vixi f) avertere: afwenden / averti g) excipere: opvangen, ontvangen / excepi   a) vestis: kleding(stuk) / vestes (gaat als rex) b) munus: taak / munera (gaat als nomen) c) sidus: ster / sidera (gaat als nomen) d) nepos: kleinzoon, nakomeling / nepotes (gaat als rex) e) dolor: verdriet, pijn / dolores (gaat als rex) f) pectus: borst / pectora (gaat als nomen)   a) rex: rex regis regi regem rege - reges regum regibus reges regibus   b) nomen: nomen nominis nomini nomen nomine - nomina nominum nominibus nomina nominibus   a) alii...alii: sommigen … anderen b) si: als c) dum (2x): 1. terwijl 2. totdat d) nec...nec: noch … noch, niet … en ook niet e) aut...aut: of … of f) cum: toen, terwijl d) priusquam: voordat   a) Dido dreigt zijn schepen te verbranden, zodat hij niet weg kan. Als hij er toch al vandoor is, pleegt ze zelfmoord. b) Hij krijgt de toekomstige koningen en de glorie te zien van het volk dat hij van de goden moet stichten. c) Hij moet daar nog een heftige strijd met de lokale bevolking voeren en hij trouwt uiteindelijk met een inheemse prinses. d) Hij wordt onder de goden opgenomen, omdat hij zijn plicht boven zijn eigen belang stelde (en omdat zijn moeder Venus daarvoor kon zorgen). a) nepos: (bij nepos leer je een mv. op -es, dus het gaat als rex) nepos nepotis nepoti nepotem nepote - nepotes nepotum nepotibus nepotes nepotibus   b) pectus: (bij pectus leer je een mv. op een -a, dus het gaat als nomen) pectus pectoris pectori pectus pectore - pectora pectorum pectoribus pectora pectoribus   a) [Dum Dido dormit], (Aeneas urbem relinquit.) b) (Alii munera neglegunt,) (alii munera perficiunt.) c) [Postquam Aeneas Didonem deseruit,] (nomen eius numquam dixit.) d) (Aeneas Carthaginem relinquit,) [si munus neglegere non vult.] Let op! De bijzinnen beginnen allemaal met een (onderschikkend) voegwoord. Die zijn hierboven ook dikgedrukt. In zin b) staan twee hoofdzinnen achter elkaar, gescheiden door een komma. Aeneas had de schepen klaargemaakt en was weggevlucht voor Dido. Hij hield van de koningin, maar het was noodzakelijk de stad te verlaten. Nu vaart hij naar Italië, maar in de verte ziet hij rook en hij zegt: “Als die rook van de brandstapel van Dido omhoog kringelt, zweer ik bij de sterren: “Ik heb haar niet bedrogen, ik heb altijd van haar gehouden!”” Dido had echter besloten: omdat Aeneas mij heeft verlaten en Africa ontvlucht is, is er geen enkele hoop voor mij over. Toen was zij begonnen de herinnering aan hem te wissen, maar het verdriet was te groot. Zonder Aeneas kon ze niet leven en ze besloot zich te doden. Dido en Aeneas hebben elkaar voor de laatste keer in de Tartarus gezien, maar ze hebben niets gezegd. Aeneas zag in de Tartarus ook zijn vader en raadpleegde hem. Zijn vader liet hem de koningen van het toekomstige Rome zien en zei: “Het zijn de nakomelingen van jou, als je een nieuwe stad in Italië sticht. Schiet op!” Aeneas trouwde meteen daarna met een plaatselijke vrouw en stichtte een nieuw volk. Zo is de aanvoerder van de Trojanen de vader van het volk van de Romeinen geworden.   Uitgebreide toelichting bij één lastige zin, zin 6:  Tunc memoriam eius delere coeperat, sed dolor maior erat. delere: vernietigen → uitwissen | maior: te groot coepi bestaat alleen in het perfectum (en het plusquamperfectum). Als je coepi mag vertalen als ‘ik begin’ én ‘ik begon’, dan kun je het plusquamperfectum coeperat het beste vertalen als ‘ik was begonnen’. De infinitivus delere is de noodzakelijke aanvulling bij coeperat. Bij het lijdend voorwerp memoriam staat een genitivus eius; normaal gesproken vertaal je die met ‘van’ ervoor; ‘de herinnering van Aeneas’ slaat nergens op, dus het moet een genitivus objectivus zijn: ‘de herinnering aan Aeneas’. sed verdeelt de zin in twee hoofdzinnen. Tunc is een bijwoord, geen voegwoord. Je moet dus vertalen ´Toen was zij begonnen…´en niet ´Toen zij was begonnen…´. Als het woord ´toen´een bijwoord is, moet je het kunnen vervangen door ´op dat moment´.   TIPS: Begin bij het vertalen van een zin bij de persoonsvorm (die vrijwel altijd achteraan staat). Kijk goed naar de uitgang en bepaal welke persoonsvorm het precies is. Let goed op de tijd! Bepaal of bij die persoonsvorm alleen een onderwerp moet komen of ook een lijdend voorwerp en misschien ook een meewerkend voorwerp. Soms moet de persoonsvorm aangevuld worden met een infinitivus (heel werkwoord). Dat kunnen ook meerdere infinitivi zijn. Zoek de nominativus die het onderwerp moet zijn. Als er geen nominativus in de zin staat, neem dan het onderwerp van de vorige zin en vul ’hij’, ‘zij’ of ‘het’ aan. Neem de accusativus als lijdend voorwerp. Een accusativus kan ook géén lijdend voorwerp zijn. In dat geval staat de accusativus achter een voorzetsel waarbij ‘+ acc.’ bij de woordjes staat. Neem de dativus als meewerkend voorwerp. Een dativus kan ook een aanvulling zijn bij een werkwoord dat je ‘+ dat.’ geleerd hebt. Een ablativus is meestal een aanvulling bij een voorzetsel of een werkwoord dat je ‘+ abl.’ geleerd hebt. Blijft er een ‘losse’ ablativus in de zin over, voeg dan ‘met’ of ‘door’ in de vertaling toe (of een ander voorzetsel dat beter past). Woorden in de genitivus vertaal je als bijvoeglijke bepaling bij het zelfstandig naamwoord waar de genitivus (doorgaans) achter staat.