Disco 2 (groen) - Hoofdstuk 22+23 - Rhea Silvia ontmoet Mars / Romulus en Remus oefentoetsen & antwoorden

a) (22) maestus: bedroefd b) (22) quia: omdat c) (22) solus: alleen d) (22) gerere: dragen, voeren e) (22) quamquam: hoewel f) (22) ignotus: onbekend g) (22) territus: verschrikt, geschrokken h) (22) pulcher: mooi i) (22) longus: lang j) (23) vexare: kwellen k) (23) interficere: doden l) (23) ita: zo m) (23) iratus: woedend n) (23) parvus: klein o) (23) puer: jongen p) (23) quomodo: hoe, op welke manier q) (23) servus: slaaf r) (23) regnum (2x!): 1. (konink)rijk 2. macht, heerschappij s) (23) postea: later   a) pellere: verdrijven / pepuli b) mittere: zenden / misi c) deponere: neerzetten, afleggen / deposui d) scire: weten / scivi e) parere: voortbrengen, baren / peperi   a) virgo: meisje, maagd / virgines (gaat als rex) b) sedes: zetel / sedes (gaat als rex) c) vox: stem / voces (gaat als rex) d) pastor: herder / pastores (gaat als rex) e) flumen: rivier / flumina (gaat als nomen) f) potestas: macht / potestates (gaat als rex)   a) bonus: bonus boni bono bonum bono - boni bonorum bonis bonos bonis   b) bona: bona bonae bonae bonam bona - bonae bonarum bonis bonas bonis   a) mater mea: mijn moeder b) itaque: dus c) mater eius (2x!): 1. zijn moeder 2. haar moeder d) pater tuus: jouw vader e) matres earum: hun moeders f) autem: echter g) bellum vestrum: jullie oorlog   a) Hij koos voor het geld en liet de macht aan zijn broer Numitor, maar hij greep de macht later alsnog (met behulp van het geld). b) Hij vermoordt de zoon van zijn broer en maakt de dochter van Numitor een Vestaalse maagd, waardoor ze geen kinderen kan krijgen. Zo komt er geen nageslacht dat zich op Amulius kan wreken. c) De god Mars bevrucht Rhea op goddelijke wijze, waardoor er toch wettelijk nageslacht komt. Later zal dat nageslacht, Romulus en Remus, zich toch op Amulius wreken. d) Livius schreef deze verhalen op in opdracht van keizer Augustus. a) virginis: bonae (virgo is gen. ev. vrl.; het gaat als rex) b) Martem: bonum (Martem is acc. ev. mnl.; het gaat als rex) c) puer: bonus (puer is nom. ev. mnl.; het gaat als dominus) d) fluminibus: bonis (fluminibus is dat./abl. mv. onz; het gaat als nomen) e) ripam: bonam (ripam is acc. ev. vrl.; het gaat als rosa) f) pastores: boni/bonos (pastores is nom./acc. mv. mnl.; het gaat als rex) g) voce: bona (voce is abl. ev. vrl.; het gaat als rex) h) servus: bonus (servus is nom. ev. mnl.; het gaat als dominus)   Amulius, de zoon van de koning, had zijn broer Numitor uit de stad verdreven. Vervolgens had hij de zoon van zijn broer gedood en zijn dochter benoemd tot Vestaalse maagd. Het meisje Rhea lag bedroefd in bed en dacht: “Nu ben ik een Vestaalse maagd. Ik mag geen kinderen krijgen. Angstige zorgen kwellen mij.” Met luide (grote) stem smeekte zij bij de sterren: “Goden op de Olympus, help mij!” Kort daarna kwam een onbekende man haar slaapkamer binnen en zei:  “Lief meisje, je bent niet alleen. Ik ben de god Mars en ik zal je mooie kinderen geven.” Na negen maanden baarde Rhea twee zonen en ze wist: Mars is hun vader. Ze zei tegen de kleine zonen: “Ik wil een moeder voor jullie zijn, maar ik kan het/dat niet. Ik kan jullie echter beschermen, als ik jullie in de rivier neerzet. Jullie vader zal jullie altijd beschermen en hij zal een moeder voor jullie vinden.” Eerst vond een wolvin de kinderen en ze voedde ze op. Later hebben een herder en zijn vrouw de jongens geadopteerd (als hun zoons). Ten slotte zijn de jongens, Romulus en Remus, naar de stad teruggegaan en hebben ze hun oudoom, de misdadige Amulius, verdreven.   Toelichting van één lastige zin, zin 2:  Deinde filium fratris necaverat et filiam virginem Vestalem fecerat. Vestalem: Vestaalse | facere/io (perf. feci): maken/benoemen tot (+ 2x acc.) Bij de persoonsvormen necaverat en fecerat moet je het onderwerp uit de vorige zin aanvullen: Amulius → hij. filium is het lijdend voorwerp bij necaverat; daar staat nog de genitivus fratris bij. filiam is het lijdend voorwerp bij fecerat; virginem Vestalem is de tweede accusativus, dat is dus ‘wat’ de dochter gemaakt is. Het scheelt slechts één letter, maar filius = zoon en filia = dochter. Houd in het verhaal goed in de gaten om wiens zoon of dochter het gaat, want je moet in het Nederlands zelf ‘zijn’ of ‘haar’ of ‘jouw’ of ‘mijn’ etc. aanvullen.   TIPS: Begin bij het vertalen van een zin bij de persoonsvorm (die vrijwel altijd achteraan staat). Kijk goed naar de uitgang en bepaal welke persoonsvorm het precies is. Let goed op de tijd! Bepaal of bij die persoonsvorm alleen een onderwerp moet komen of ook een lijdend voorwerp en misschien ook een meewerkend voorwerp. Soms moet de persoonsvorm aangevuld worden met een infinitivus (heel werkwoord). Dat kunnen ook meerdere infinitivi zijn. Zoek de nominativus die het onderwerp moet zijn. Als er geen nominativus in de zin staat, neem dan het onderwerp van de vorige zin en vul ’hij’, ‘zij’ of ‘het’ aan. Neem de accusativus als lijdend voorwerp. Een accusativus kan ook géén lijdend voorwerp zijn. In dat geval staat de accusativus achter een voorzetsel waarbij ‘+ acc.’ bij de woordjes staat. Neem de dativus als meewerkend voorwerp. Een dativus kan ook een aanvulling zijn bij een werkwoord dat je ‘+ dat.’ geleerd hebt. Een ablativus is meestal een aanvulling bij een voorzetsel of een werkwoord dat je ‘+ abl.’ geleerd hebt. Blijft er een ‘losse’ ablativus in de zin over, voeg dan ‘met’ of ‘door’ in de vertaling toe (of een ander voorzetsel dat beter past). Woorden in de genitivus vertaal je als bijvoeglijke bepaling bij het zelfstandig naamwoord waar de genitivus (doorgaans) achter staat. Bepaal van bijvoeglijk naamwoorden goed bij welk zelfstandig naamwoord ze horen. Ze moeten congrueren = in hetzelfde getal, geslacht en naamval staan.