Forum - Hoofdstuk E2 deel 1 - Verlichting: theorie & praktijk deel I oefentoetsen & antwoorden

Een stroming die gelooft dat bewijsvoering op basis van waarnemingen moet zijn gebaseerd.Het goddelijk recht om te regeren.Het idee dat het volk de hoogste macht moet hebben. Werkwijze:Dit lijkt erg ingewikkeld, maar het is een kennisvraag. Ga gestructureerd te werk door bijvoorbeeld eerst een stuk van de vraag te herhalen. Geef eerst aan welke filosoof je kiest om vervolgens zijn/haar idee te beschrijven. Geef als laatste aan waarom het typisch bij de verlichting past.Antwoord:Bij het onderdeel ‘’Verlichting en Economie’’ ligt Adam Smith voor de hand als filosoof. Door rationeel naar de geldende regels te kijken kwam hij tot de conclusie dat er te veel regels waren die de groei van de handel en economie tegenhouden. Als mensen worden vrijgelaten, vertrouwt Smith erop dat zij rationeel genoeg waren om hun eigen belangen na te streven. Dit vertrouwen op rationaliteit is typerend voor verlichte denkers. Bij het onderdeel ‘’Verlichting en Religie’’ ligt Spinoza voor de hand. Hij was van mening dat godsdienstige overtuigingen vaak rationeel gezien niet konden worden uitgelegd. Dit schreef hij al in de 17e eeuw, maar veel mensen durfden het niet aan om de godsdienstige overtuigingen los te laten.  Werkwijze:Bij een wat langere vraag zoals deze is het verstandig om de vraag even op te delen in kleinere stukjes. Wat moet je nou eigenlijk doen? Door eerst op deze wijze naar de vraag te kijken kan je structuur aanbrengen in je antwoord.  Je moet eerst de drie onderdelen van Montesquieu zijn trias politica benoemen. Daarna moet je uitleggen waarom Frankrijk niet de machten op deze manier had verdeeld. Antwoord:Montesquieu wilde de machten in drie onderdelen verdelen. Hij wilde de wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht. Zo, dacht hij, kon er voorkomen worden dat één persoon met alle macht aan de macht kon komen.In Frankrijk was deze verdeling er niet toen Montesquieu dit schreef. Er was namelijk een absolute vorst aan de macht, die alle drie de machten bezat. Montesquieu zag dat deze vorst niet aan het volk dacht maar vooral aan zichzelf en wilde de bevolking beschermen tegen dit soort vorsten door de machten te scheiden. Werkwijze:Bij deze vraag moet je eerst het kapitalistische economische belang uitleggen.Daarna moet je dit belang koppelen aan de ideeën van Adam Smith. Als je dat hebt gedaan moet je het belang en de ideeën van Smith toetsen aan de manier waarop slavernij plaatsvindt.Antwoord:In de 19e eeuw was het voornaamste economische belang het maken van winst.Adam Smith schrijft in zijn werk hoe een vrije economie een voordeel zou zijn voor de samenleving. Hij beschrijft verschillende manieren waarop mensen gemotiveerd kunnen raken om deel te nemen aan het economische proces. Hij benoemt ook redenen waardoor mensen minder hard gaan werken, wat leidt tot een slechter economisch proces. Een van de redenen waar hij de meeste waarde aan hecht is dat mensen het hardste werken als ze daarvoor beloond worden, door bijvoorbeeld betaald te krijgen. Werken onder dwang zou averechts werken. Vandaar dat Adam Smith tegen slavernij was, een systeem gebaseerd op dwang en onderdrukking. Werkwijze:Deze vraag kan je het beste indelen in drie stappen. Leg uit wat een raadgevend referendum isLeg uit wat een bindend referendum isLeg Rousseau zijn visie uit en beargumenteer dan welk type referendum daarbij het beste past.Antwoord:Bij een raadgevend referendum mag de bevolking stemmen, maar hoeven de leiders van een land de uitslag niet op te volgen. Bij een bindend referendum is dit wel het geval. Rousseau was een groot voorstander van volkssoevereiniteit. Hij geloofde erin dat het volk altijd voor algemeen belang zou kiezen. Vandaar dat de volkswil boven alles werd geplaatst door Rousseau. Rousseau zou dus waarschijnlijk een groot voorstander van bindende referenda zijn. Werkwijze: Het eerste deel van deze vraag lijkt lastig, maar het is eigenlijk een kennisvraag. In de geschiedenis is er eens gesproken over een sociaal contract. Wie heeft dit geschreven en wat werd er mee bedoeld? Het tweede deel van dit antwoord is belangrijk. Je moet eerst goed uitleggen wat het sociale contract inhoudt, anders kan je nooit goed beargumenteren waarom vernieuwing als noodzakelijk wordt gezien door deze partij.Antwoord:De verwijzing naar het ‘’oude’’ sociale contract is een verwijzing naar de theorieën van Locke en Rousseau. Men staat een deel van de macht af aan de overheid en in ruil daarvoor moet de overheid hun leven, bezit en vrijheid beschermen en bij conflicten als neutrale rechter optreden. De nieuwe politieke partij zal waarschijnlijk vinden dat de overheid haar taken niet goed meer uitvoert, wat terug te zien is in het vertrouwen van de bevolking in de overheid. Het vertrouwen in de Nederlandse overheid is al jaren erg laag, dus waarschijnlijk wilt deze partij proberen dat vertrouwen te herstellen, vandaar het ‘’nieuwe’’ sociale contract. Werkwijze:Bedenk eerst waarom Lodewijk zichzelf de Zonnekoning noemde. Als je daar niet uitkomt kun je wellicht bedenken hoeveel macht deze vorst had. Hij had namelijk alle macht. Mocht je hier niet uitkomen, dan kan je ook eerst andersom redeneren.Welke wetenschappelijke ontdekking is in deze tijd gedaan over de zon? Hopelijk kom je er op uit dat werd ontdekt dat de aarde om de zon draait en de zon niet om de aarde. Waarom zou Lodewijk zich dan willen vergelijken met de zon?Antwoord:In de wetenschappelijke revolutie werd ontdekt dat de zon niet om de aarde draait, maar dat de aarde om de zon draait. Alles draait dus vrij letterlijk om de zon.Lodewijk vond zichzelf de belangrijkste persoon van heel Frankrijk. Dit merk je doordat hij zichzelf de zonnekoning noemt. Zoals in het heelal alles om de zon draait, draait in Frankrijk alles om hem.Doordat Lodewijk zichzelf naar de zon vernoemde, en vind dat hij het stralende middelpunt is, komt duidelijk naar voren dat zijn bijnaam een verband heeft met de Wetenschappelijke Revolutie. Werkwijze: De eerste stap in het gedachtegoed moet zijn welke revolutionaire ideeën er eind 18e en begin 19e eeuw waren. Je moet dan tot de conclusie komen dat het te maken heeft met de verregaande democratische veranderingen en de kleinere rol die vorsten spelen binnen de staat. Als je dat weet dan kun je veel gerichter naar de bron kijken en twee argumenten zoeken die hij tegen het democratiserende proces heeft. Zorg er ook voor dat je overzichtelijk antwoord geeft. Ofwel gebruik een opsomming om de twee argumenten weer te geven. Lees de vraag ook goed.Je hoeft hier geen citaat uit de bron te halen, doe dat dan ook niet!Antwoord: Een eerste argument dat Da Costa aanhaalt is dat de vorst door God is aangesteld en dat de bevolking aan hen, aan de door de vorst geschreven grondwet, trouw moet zijn. Terwijl verlichters juist aangeven dat er geen vorm van absolutisme aanwezig zou moeten zijn. Een tweede argument is dat Da Costa niks moet hebben van de contracttheorieën, zoals verlichte denkers deze hadden opgesteld, want dat druist in tegen de macht van God. Werkwijze: Bedenk eerst welke verlichtingsideeën je nog weet. Als het goed is zal je terechtkomen bij trias politica, volkssoevereiniteit en een aantal natuurlijke rechten die elk mens zou moeten bezitten. Je kan bij de bron er eventueel twee uithalen. Antwoord: Een eerste mogelijkheid is volkssoevereiniteit. De pagina begint met: ‘’We the people of the United States’’, wat duidt op het feit dat de gewone burgers de hoogste macht hebben, of dat mensen uit hun naam regeren. Een tweede mogelijkheid zijn de natuurlijke rechten van de mensen. Daar wordt in dit stuk duidelijk op gedoeld met een aantal basiszaken waar de overheid voor moet zorgen, zoals: ‘’General Welfare’’ en ‘’Blessing of liberty’’. Werkwijze:Bij het eerste deel van de vraag kan je kort en bondig zijn. Er is namelijk een term die wordt gegeven aan dit soort vorsten. Het tweede deel B is wat ingewikkelder, maar als je systematisch te werk gaat kun je daar ook je antwoord goed onderbouwen. De term die wordt gebruikt om de vorst te beschrijven heeft namelijk twee delen. Je moet elk deel uitleggen en koppelen aan de bron.Antwoord:Een verlicht despoot. Als je kijkt naar de bron dan zie je dat Frederik II van Pruisen de boerenbevolking nog steeds zaken kan opdragen (ofwel bevelen). Dit past typisch bij zijn functie als despoot/monarch. Toch is de despoot verlicht. Bij de verlichting kwam het idee op dat de koning voor het volk moest zorgen en Frederik deed dat hier door men te dwingen aardappels te verbouwen. Hij doet dit niet voor eigen gewin, maar om de bevolking te behoeden van een hongersnood. Hij zorgde dus voor zijn volk en kwam dicht bij het volk.