Pincode 7e ed/FLEX Katern 7 Goede tijden, slechte tijden - Hoofdstuk 1 - Schommelingen in de economie oefentoetsen & antwoorden

De inzet van de productiefactoren bij de productie worden bepaald door:Ontwikkeling van de grootte van de beroepsbevolking.Scholing van de beroepsbevolking.Introductie van nieuwe productietechnieken en producten.Hoogte van de arbeidskosten.Beschikbaarheid van grondstoffen.De trendlijn geeft de gemiddelde groei van de productie op langere termijn weer en de conjunctuurgolf geeft de feitelijke gerealiseerde productie weer.Je spreekt van een recessie als het bbp twee opeenvolgende kwartalen krimpt (kleiner wordt).Een depressie is een recessie met deflatie. Voorbeelden van een juiste uitleg zijn:In laagconjunctuur loopt de werkloosheid op. Een werknemer die ontslagen wordt heeft alsnog kans op werk als zelfstandige.In laagconjunctuur loopt de werkloosheid op. Een werknemer die ontslagen is / wordt, zal als zelfstandige mogelijk meer kunnen verdienen dan het bedrag van de werkloosheidsuitkering.Een voordeel voor bedrijven is dat in drukke tijden flexwerkers worden aangetrokken en zzp’ers worden ingehuurd om al het werk aan te kunnen, terwijl in rustige tijden geen beroep op deze arbeidskrachten wordt gedaan en er ook geen kosten gemaakt worden.In vergelijking met mensen met een vast contract kunnen flexwerkers en zzp’ers geen beroep doen op sociale verzekeringen bij werkloosheid of arbeidsongeschiktheid. Voor pensioenopbouw, scholing en het verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid zijn ze zelf verantwoordelijk. Tijdens een laagconjunctuur daalt de economische groei. Door dalende afzet en productie zien bedrijven zich genoodzaakt na verloop van tijd mensen te ontslaan en loopt de werkloosheid op.Opmerking: door wettelijke regelingen kunnen werknemers niet zomaar ontslagen worden. Pas als het na een langere periode economisch slecht gaat met een bedrijf kunnen mensen worden ontslagen.Toenemende werkloosheid kan de laagconjunctuur versterken, omdat toenemende werkloosheid gepaard gaat met een afname van de koopkracht, zodat de vraag naar producten daalt en daardoor de productie van de bedrijven daalt. Andere kenmerken van een fase van hoogconjunctuur zijn:Hoge bestedingenHoge productieBezettingsgraad neemt toeHoge bestedingsinflatieVraag naar leningen neemt toeHet overheidstekort neemt af en kan zelfs omslaan in een overschotConsumentenvertrouwen is een conjunctuurindicator, omdat afhankelijk van het consumentenvertrouwen huishoudens hun consumptie bijstelt. Als gevolg hiervan kan de productie (conjunctuur) veranderen.Consumentenvertrouwen kan ook een gevolg van een recessie zijn. Een recessie kan leiden tot het verlies van werk / inkomen zodat consumenten voorzichtiger worden met het doen van uitgaven. Inflatie betekent niet dat het geld minder waard wordt. Inflatie is de stijging van het gemiddelde prijspeil. Een gevolg van de stijging van het gemiddeld prijspeil is dat geld minder waard wordt.Als het bruto-inkomen met een bepaald percentage toeneemt en de inflatie met hetzelfde percentage stijgt, zal het reële inkomen afnemen. Dit komt doordat de overheid over het bruto-inkomen belasting heft, waardoor het netto inkomen met een kleiner percentage stijgt dan het bruto-inkomen. De inflatie zal dus meer stijgen dan het netto-inkomen waardoor de koopkracht afneemt. Om te voorkomen dat de koopkracht afneemt zal de overheid de belastingtarieven aanpassen (in de praktijk worden de belastingschijven verlengd en/of de heffingskortingen verhoogd). Andere bestedingscategorieën zijn investeringen, consumptie en import.De ontwikkeling van het consumentenvertrouwen heeft de groei van de totale bestedingen afgeremd. Het consumentenvertrouwen is gedaald (het indexcijfer van het consumentenvertrouwen is lager dan 100) waardoor de consumptieve bestedingen kunnen afnemen.Door de groei van de totale bestedingen kan de productiecapaciteit tekortschieten (de vraag is groter dan het aanbod) waardoor er bestedingsinflatie ontstaat.Of:Door de groei van de werkgelegenheid is de arbeidsmarkt is verkrapt (vraag naar arbeid is hoger dan het aanbod van arbeid) hetgeen tot hogere loonstijgingen leidt waardoor er (kosten)inflatie ontstaat. De indicator “failissementen” en de indicator “werkloosheid” worden in de conjunctuurklok “gespiegeld” weergegeven, omdat een daling van het aantal faillissementen en een daling van de werkloosheid gunstig is voor de economie en wordt daarom vertaald in een toename van de in de klok.De uitvoer en de investeringen liggen onder de trend en zullen waarschijnlijk leiden tot een afname van de groei van het bbp, waardoor de arbeidsvraag afneemt en de werkloosheid toeneemt. De inflatie van 2021 is de toename van de CPI van 2020 naar 2021.Dus (CPI 2021 – CPI 2020) / CPI 2020 x 100% is (107,2 - 102,6) / 102,6 x 100 = 4,48%.Nadelen van inflatie:Door inflatie daalt de koopkracht van het inkomen. De koopkracht van consumenten wordt aangetast als hun inkomensstijging achterblijft bij de prijsstijging.Aantasting van de besparingen. De koopkracht van spaargeld wordt aangetast waardoor de mensen minder kunnen gaan sparen.Aantasting van de internationale concurrentiepositie. De export kan worden aangetast doordat Nederlandse producten voor het buitenland duurder wordenUit de zin: Sommigen schreven dat vooral toe aan de forse verlaging van de inkomstenbelasting per 1 januari 2021.Door de verhoging van de milieuheffing op aardgas en elektriciteit, stijgen de kosten van producenten. De heffingen die door producenten worden betaald worden vaak doorberekend in de prijs. Er is dan sprake van kosteninflatie.Bij een waardevaste uitkering, stijgt de uitkering mee met de inflatie en zou Kevin vanaf 1 januari 2021 moeten ontvangen € 1.020 x 1,072 = € 1.093,44 per maand (of: € 1.020 x 1,026 x 1,0448 = € 1.093,44 per maand).Let op: de consumentenprijsindex is ten opzichte van het jaar 2019 en niet ten opzichte van het jaar daarvoor. Dus € 1.020 x 1,026 x 1,072 is fout. De inflatie van het jaar 2020 wordt in die berekening twee keer meegeteld.Indexcijfer reële stijging van de gemiddelde cao-lonen in 2021 is:indexcijfer nominale cao-lonen / CPI 2021 x 100 is(100 x 1,05 x 1,055) / 107,2 x 100 = 103,3.De gemiddelde cao-lonen zijn in 2021 reëel gestegen met 103,3 – 100 = 3,3%.De waardevaste uitkering van Kevin is niet welvaartsvast. Bij een welvaartsvaste uitkering zou Kevin € 1.020 x 1,05 x 1,055 = € 1.129,91 per maand ontvangen hebben en niet € 1.093,44 per maand. In tekst B wordt een voorspelling gedaan over de ontwikkeling van de vraag naar arbeid, omdat dat de groei van het aantal banen (werkgelegenheid) ontstaat door de vraag van werkgevers.De oplossing van Edith kan er toe leiden dat meer personen actief worden / blijven op de arbeidsmarkt, maar dat de totale hoeveelheid gewerkte uren niet groter wordt, waardoor de verkrapping (gemeten in hoeveelheid werk dat gevraagd is) niet wordt verminderd.Pijl C: Een verhoging van de pensioenleeftijd zal de uittreding uit het arbeidsproces (tijdelijk) verminderenPijl E: Een verhoging van de pensioenleeftijd in zware beroepen kan leiden tot meer arbeidsongeschiktheid onder oudere werknemers. De werkloosheid die ontstaat als gevolg van afnemende mobiliteit op de arbeidsmarkt is (kwalitatieve) structurele werkloosheid. De werkloosheid wordt veroorzaakt door de regionale verschillen van de productiefactor arbeid en dat is een structurele oorzaak (en heeft niets met de bestedingen te maken).Het subsidiëren van de kinderopvang kan tot vermindering van de frictiewerkloosheid leiden, omdat hierdoor werkzoekenden met (jonge) kinderen beter in staat zijn snel in te spelen op vacatures, omdat kinderopvang betaalbaar / ruim beschikbaar is, hetgeen de flexibiliteit op de arbeidsmarkt vergroot en de  frictiewerkloosheid vermindert.Bij de stijging van de werkloosheid in Duitsland in de periode 2000-2005 ging het volgens de Duitse economen om conjuncturele werkloosheid. Door de daling van het consumentenvertrouwen zullen de bestedingen van de consument afnemen.Hier is sprake van seizoenswerkloosheid, omdat Bart in een bepaald seizoen (de wintermaanden) geen werk heeft.Volgens de vakbeweging is hier sprake van (kwalitatieve) structurele werkloosheid, omdat de maatregelen die de vakbeweging voorstelde, bedoeld zijn om vraag naar en aanbod van arbeid beter op elkaar te laten aansluiten (en niet om de bestedingen te stimuleren).Uit de tekst blijkt dat er ook sprake kan zijn van frictiewerkloosheid, omdat het vinden van een baan enige tijd kost zodat een deel van de werklozen na verloop van tijd op de bestaande vacatures kan worden ingezet.Of:Uit de tekst blijkt dat er ook sprake kan zijn van frictiewerkloosheid, omdat het vinden van een werknemer enige tijd kost zodat een deel van de vacatures na verloop van tijd door werklozen kan worden bezet.Hier is sprake van conjuncturele werkloosheid, omdat het land te maken kan krijgen met onderbesteding en er minder wordt besteed dan het land zou kunnen produceren.