Forum Geschiedenis - Hoofdstuk Historische context E2 deel 2 - Democratie en dictatuur in Duitsland deel II oefentoetsen & antwoorden

Noord-Atlantische verdragsorganisatie. Europese Gemeenschap van Kolen en StaalDe benaming voor de ontspanning tussen Oost en West, waarbij de Verenigde Staten en de Sovjet- Unie dichter naar elkaar toe kwamen door onderhandelingen. Economische hervormingen waarbij er meer ruimte komt voor particuliere initiatieven. Economisch samenwerkingsverband tussen communistische landen. Werkwijze:Je moet hier de gebeurtenissen op een logische volgorde plaatsen. De gebeurtenissen zijn eigenlijk niet te koppelen aan een jaartal. Je zult moeten nadenken over oorzaak-gevolg. Welke stap leidt tot welke vervolgstap? Het is handig om te beginnen met degene waarvan je zeker weet dat ze bij elkaar horen. Of dat je begint met de gebeurtenis die aan het begin of aan het einde hoort. Vaak kan je nog wel punten verdienen als je er één fout hebt. Vandaar dat je moet beginnen met degene die je wel weet. Antwoord:B (1949)D (1953)A (1989) C (1990)D (1991) Werkwijze:Probeer eerst goed na te denken over de periode waarover de vraag gaat. Welke gevolgen waren er in Duitsland die te maken hebben met de Tweede Wereldoorlog? Ga vervolgens stapsgewijs te werk. Geef eerst duidelijk een eerste reden en vervolgens een tweede. Er staan meerdere redenen in het boek, namelijk drie, maar beperk je tot de twee redenen die jij het beste kan uitleggen.Vergeet niet een deel van de vraag te herhalen in jouw antwoord.Antwoord:Een eerste reden waarom het opbouwen van een democratie in West-Duitsland lastig bleek was doordat het land totaal verwoest was door de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Een tweede moeilijkheid was de enorme toestroom van miljoenen Duitsers uit het oosten. Deze moesten ergens een plek krijgen in het verwoeste gebied. Werkwijze:Er staat in deze vraag heel duidelijk aangegeven dat je twee vragen moet beantwoorden. Bedenk eerst eens goed waarom Berlijn niet meer de hoofdstad kan zijn. Weet je nog wat er met Berlijn was gebeurd na de Tweede Wereldoorlog? Wellicht herinner je je ook nog vanuit een ander onderwerp dat er problemen waren in Berlijn en dus de spanningen erg hoog waren. Bedenk vervolgens wat er in 1991 was gebeurd en hoe dat kan leiden tot een verplaatsing van de hoofdstad van Duitsland. Wees kort en bondig in je antwoord. Antwoord:Berlijn was vanaf 1949 niet meer de hoofdstad van West-Duitsland, omdat Berlijn is onderverdeeld in vier regio’s, waar de Britten, Fransen, Amerikanen en de Sovjets de baas werden. Ook lag Berlijn in Oost-Duitsland, waardoor het gek zou zijn als de hoofdstad van West-Duitsland in Oost-Duitsland lag. In 1991 wordt de hoofdstad terug verplaatst van Bonn naar Berlijn, aangezien Duitsland weer herenigd wordt na de val van de Berlijnse Muur en de val van de Sovjet-Unie.  Werkwijze:Als je deze vraag gaat beantwoorden, bedenk dat eerst welke spelers het belangrijkste waren ten tijde van de Koude Oorlog. Als je een casus wilt beargumenteren waarbij er een mogelijk vervolg van de Koude Oorlog ter sprake komt, dan moeten er duidelijke overeenkomsten zijn. Bedenk dus goed wat de hoofdlijnen zijn, bijvoorbeeld: Atoomdreiging, Rusland en de Verenigde Staten.Antwoord:Ja, er kan een kanttekening bij worden geplaatst. Allereerst is er sinds de Russische inval in Oekraïne sprake van een atoomdreiging. Putin heeft meermaals aangekondigd dat hij niet bang is om atoomwapens in te zetten, mocht het westen zich te veel bemoeien met deze oorlog. Aangezien Rusland een voormalig land van de Sovjet-Unie aanvalt, kun je spreken van vergelijkingen tussen de Koude Oorlog en nu. Of er sprake is van een doorlopende lijn is lastig, aangezien er wel bijna dertig jaar relatieve ’rust’ is geweest. Werkwijze:Dit is een typische tweepunts vraag in een toets of eindexamen. Het eerste antwoord ligt namelijk voor de hand. Als de landen innig samenwerken, is de kans op oorlog (zoals in de 50 jaar daarvoor tweemaal is voorgevallen) kleiner.Daarmee lijkt je antwoord volledig, maar je moet ook nog uitleggen waarom juist kolen en staal aan elkaar verbonden werden in de EGKS. Schrik niet als je het antwoord niet meteen weet. Probeer rustig na te denken over welke industrie veel kolen en staal nodig had. Kijk ook nog eens terug naar het eerste deel van je antwoord en dan kan je het aan elkaar koppelen.  Antwoord:Frankrijk had belang bij dit verdrag omdat zij niet in een nieuwe oorlog verzeild wilde raken met Duitsland. Er is juist gekozen om de industrieën van kolen en staal aan elkaar te koppelen aangezien deze industrieën ontzettend belangrijk zijn bij de oorlogsindustrie. Zodra Duitsland, Frankrijk of een ander lid ineens de industrie begon op te schroeven om bijvoorbeeld het leger uit te breiden, dan hadden de andere lidstaten hier zo al gauw weet van. Werkwijze:Ga overzichtelijk te werk. Leg eerst uit wie Adenauer is om vervolgens te vertellen wat hij heeft gedaan. Nadat je dit hebt uitgelegd kun je gaan bespreken welke positieve en negatieve aspecten er aan zijn beleid vast zaten. Zorg ervoor dat je overzichtelijk te werk gaat. Benoem (overdreven) wanneer je een argument voor en tegen gaat bespreken.Antwoord. Adenauer was de eerste regeringsleider van de Bondsrepubliek West-Duitsland (BRD). Hij zorgde met zijn buitenlandse politiek voor een snel economisch herstel, waarna West-Duitsland uitgroeide tot een stabiele democratie. Hiervoor prees men zijn beleid. Toch is er ook kritiek. Door zijn nadruk op stabiliteit en wederopbouw verschoof de kritische confrontatie met het nationaalsocialistische verleden al snel naar de achtergrond. Veel nationaalsocialisten kwamen al snel weer terug op verscheidene topposities. Er was onvrede over deze oppervlakkige denazificatie. Werkwijze:Kijk allereerst goed naar de afbeeldingen. Welke dingen vallen er meteen op? Vaak geeft de tekst je al een tip over welke gebeurtenis het gaat. In dit geval zie je Stalin met een geweer, een bord waar Berlijn op staat en veel vogels die overvliegen met goederen. Beschrijf stapsgewijs wat je ziet en hoe dat jouw antwoord ondersteunt. Gebruik eventueel nummers of streepjes, zodat je geen delen van het antwoord vergeet.Antwoord:De gebeurtenis die je hier ziet, is de blokkade van Berlijn in 1948.Dit kun je zien doordat er allereerst een bord met ‘Berlijn’ op de spotprent staat.De overvliegende vogels weerspiegelen de luchtbrug van de westelijke geallieerden.  Een derde punt is dat Stalin in een verdedigende positie zit, waarin hij omringd is door een muur. Dat verwijst naar de handelingen van de Sovjet-Unie rond het afsluiten van Berlijn: proberen de westelijke bezetters weg te krijgen. Er zijn een aantal belangrijke stappen. Allereerst valt het op dat de man ergens overheen springt. Zoals in de vraag te lezen is, is dit de Berlijnse muur. Dan moet je je vervolgens afvragen: zou iemand van Oost naar West springen of van West naar Oost. Wat zou meer indruk maken? Vervolgens moet je bedenken dat er meerdere ontsnappingen zijn geweest, wat maakt deze zo speciaal? Kijk eens goed naar de kleding van de man, wat voor beroep zou die hebben gehad?Als je dat allemaal aan elkaar koppelt, kun je beargumenteren waarom deze foto zo bekend is geworden.Antwoord:Het eerste wat opvalt, is dat de man over prikkeldraad, waarschijnlijk de grens tussen Oost- en West-Berlijn, overspringt. Aangezien de meeste mensen wilden vluchten van Oost naar West denk ik dat de man in kwestie een inwoner van Oost-Berlijn is die probeert te vluchten.Er zijn meerdere ontsnappingspogingen geweest, maar het valt op dat deze man een soldatenuniform aan heeft. Dus waarschijnlijk werkte hij als wachter bij de Berlijnse muur. Het is dan uitzonderlijk dat iemand die in principe voor de Oost-Duitse staat werkt, alles achterlaat en de grens overspringt. Verder is deze foto misschien zo bekend geworden, omdat de timing ervan uniek is. Er wordt iemand midden in een ontsnappingspoging gefotografeerd en dat gebeurt maar zelden. Werkwijze:Probeer stapsgewijs je denkproces weer te geven. Begin met het beschrijven wat je ziet. Eerst ga je de afbeelding goed bestuderen. Dit is een prettige eerste stap, want de details zijn vaak het belangrijkste. Beschrijf kort en bondig zoveel mogelijk op. Als je dat hebt gedaan kun je gaan uitleggen waarom je denkt wat je ziet. Wees hier ook overdreven duidelijk, zodat de docent jouw denkproces kan volgen. Antwoord:Op de foto houden mensen hun kinderen omhoog. Ze willen blijkbaar mensen aan de andere kant van de muur hun kinderen laten zien. Het tweede wat ik dus zie, is een muur met daarbij prikkeldraad. Doordat de mensen hun kinderen omhoog houden heb ik het idee dat ze geen andere mogelijkheid hebben tot bezoek. Aangezien er een muur is, lijkt mij dit de Berlijnse muur. Dit past ook bij de andere aspecten van de afbeelding: families die in één keer van elkaar zijn gescheiden en (bijna) geen mogelijkheid hebben om elkaar te bezoeken. Dit zal dus vlak na de bouw van de Berlijnse Muur zijn in 1961.