KERN Nederlands 2e ed - Hoofdstuk Grammatica deel 2 - Grammatica F t/m J oefentoetsen & antwoorden

Stap 1: Neem de kern van het gezegde over. is gegaan = de kernStap 2: Is de kern een werkwoord? Dan vul je het aan met dat doet/ doen… Is gegaan, dat doet Annemarie.→ Annemarie = onderwerp Als het werkwoordelijk gezegde maar één voorwerp heeft, heet dat het lijdend voorwerp. Toelichting: Josef koopt een nieuwe fiets. Het is iets kopen.Dat iets is een nieuwe fiets.  Je = onderwerp.Het onderwerp doet iets (namelijk het abonnement opzeggen).De docent = onderwerp. Het onderwerp is iets (namelijk boos lijken).Jullie = onderwerp.Het onderwerp doet iets (namelijk uitslag van de test krijgen). Ik = Onderwerp. Het onderwerp is iets (namelijk erg vrolijk zijn). De kersen op de taart = Onderwerp. Het onderwerp is iets (namelijk niet meer zo lekker).  Die rapper draagt graag een duur horloge.Een zwembad in de tuin is een groot genoegen.Mijn nieuwe camera werd tijdens het etentje uit mijn tas gestolen.In het onderzoek beschrijft men de opwarming van de Middellandse zee.Deze struik valt in de wintermaanden op door haar felgekleurde bladeren. Toelichting: Als je de zin in een andere tijd zet verandert er maar één woord.. Het woord dat verandert is de persoonsvorm.  Bijvoorbeeld: die rapper droeg graag een duur horloge hebben doorgenomen = Werkwoordelijk gezegdeHet gaat in deze zin om iets doen, namelijk: we hebben (de stelling nogmaals) doorgenomen. is de beste basketballer van het team= Naamwoordelijk gezegdeHet gaat in deze zin om iets zijn, namelijk de beste voetballer van het team. Het naamwoord zegt hier iets over het onderwerp (Frank) → de beste basketballer.De beste basketballer wordt aangevuld met van het team. had gefraudeerd = Werkwoordelijk gezegdebleek helemaal niet zo goed in rekenen te zijn = Naamwoordelijk gezegderegistreren = Werkwoordelijk gezegdewil met de deur in huis vallen = Werkwoordelijk gezegde Carola verheugde zich erg op haar vakantie naar Mexico.Op haar vakantie naar Mexico: voorzetselvoorwerp.Het werkwoord verheugen heeft het vaste voorzetsel op. Waar verheugt Carola zich op? → op haar vakantie naar Mexico.De jongen gaf zijn tegenstander een flinke karatetrap. Zijn tegenstander: meewerkend voorwerp.Het werkwoord geeft heeft in deze zin twee voorwerpen, namelijk de jongen en zijn tegenstander. Als je bij één van die voorwerpen aan kunt denken, dan is dat het meewerkend voorwerp. Ik heb mijn arm net flink tegen de deurpost gestoten. Mijn arm: lijdend voorwerp.Mijn arm is het voorwerp dat de actie ondergaat. Wat stoot ik? → mijn arm. Dus is mijn arm het lijdend voorwerp. Mag ik één cappuccino van u met suiker graag?Persoonsvorm: Mag Onderwerp: ikWerkwoordelijk gezegde: magDe data op die website staat verkeerd.   Persoonsvorm: staatOnderwerp: de dataWerkwoordelijk gezegde: staatIk moet die leerling nodig aan de tand voelen over het vermoedelijke spieken.Persoonsvorm: moetOnderwerp: ikWerkwoordelijk gezegde: moet aan de tand voelenPetra heeft die jongen een blauwtje laten lopen.  Persoonsvorm: heeftOnderwerp: PetraWerkwoordelijk gezegde: heeft een blauwtje laten lopenToelichting: Een vaste uitdrukking met een werkwoord (een werkwoordelijke uitdrukking), is in zijn geheel het werkwoordelijk gezegde. Ik moet die leerling nodig aan de tand voelen over het vermoedelijke spieken.Onderwerp: ik. Werkwoordelijk gezegde: moet aan de tand voelen.  Let op: er zijn verschillende goede antwoorden te geven. Het goede antwoord moet echter een versie zijn op de antwoorden hieronder. In het donkere bos scheen hij met een zaklamp. scheen = werkwoordelijk gezegdeHet gaat hier om iets doen. (namelijk met een zaklamp schijnen).Mijn kat lijkt niet erg gezond. lijkt niet erg gezond = naamwoordelijk gezegde.Het gaat hier om iets zijn. (namelijk niet erg gezond).Hoeveel appels koopt je moeder op de markt?koopt = werkwoordelijk gezegdeHet gaat hier om iets doen. (namelijk appels kopen).Ziek? Ik word nooit ziek!word nooit ziek = naamwoordelijk gezegde.Het gaat hier om iets zijn. (namelijk nooit ziek). Hij heeft gisteren een hele vervelende ervaring meegemaakt. voorwerp: een hele vervelende ervaringBedenk bij de vraag wat het voorwerp is altijd: zelfstandig werkwoord  + iemand of iets Iets meegemaakt → een hele vervelende ervaringEr staat iedere dag een ellenlange file op de A12. voorwerp: een ellenlange fileWaarom heeft hij dat niet eerder gezegd?voorwerp: datLeenwoorden kunnen soms voor verwarring zorgen. voorwerp: leenwoorden Omdat ik de rekening af wil lossen, heb ik de energiemaatschappij het geld zo snel mogelijk beloofd.Aan wie heb ik het geld zo snel mogelijk beloofd?Die toerist geeft die zwerver iedere dag een broodje kroket.Aan wie geeft die toerist iedere dag een broodje kroket? Mark heeft zijn vriendin gouden bergen beloofd. Aan wie heeft Mark gouden bergen beloofd? Toelichting: Bij alledrie de zinnen kan je er “aan wie” voor kan denken Tijdens Oud en Nieuw in Nederland wordt er veel exceptioneel vuurwerk afgestoken. Mijn neef heeft de marinier die vorige week een lintje van de koning kreeg een keer tijdens zijn vakantie ontmoet. De sneeuw ontregelt de dienstregeling van de treinen ’s winters vaak. Na het weekend kreeg hij ontslag vanwege nalatenschap.Toelichting: Het lijdend voorwerp ondergaat de werking van het gezegde.Het lijdend voorwerp kan één woord zijn en begint nooit met een voorzetsel.