BuiteNLand 4e ed - Hoofdstuk 1 - Wereldeconomie: winnaars en verliezers oefentoetsen & antwoorden

WTO (World Trade Organisation / Wereldhandelsorganisatie) Een groot bedrijf dat in meerdere landen vestigingen heeft.Voorbeelden zijn: Philips, Shell, Unilever, Coca-Cola, McDonalds, Zara, H&M, Tesla, enzovoort.Toelichting: Een multinational is een multinationale onderneming. Wat betekent dit dan precies? - - Multi = meerdere. Nationaal = landelijk schaalniveau. Onderneming = (groot) bedrijf. Het is dus een groot bedrijf dat in meerdere landen gevestigd is. BRICS staat voor Brazilië, Rusland, India, China, Zuid-Afrika (South-Africa).  1500-1800 🡪 Handelskolonialisme1800-1945/1950 🡪 Industrieel kolonialismeToelichting: Bij handelskolonialisme draaide het puur om de handel, oftewel het halen van handelsgoederen uit de koloniën om in het moederland te gebruiken of verkopen. Bij industrieel kolonialisme waren de koloniën essentieel geworden omdat hun grondstoffen nodig waren voor de industrie in het moederland. Daarnaast is de kolonie een afzetmarkt geworden voor de gemaakte industrieproducten. Een interne oorzaak, want corruptie (vriendjespolitiek) is een (mogelijk) gevolg van het politieke systeem dat in een land gekozen wordt.  Brainport Eindhoven.Toelichting:Een brainport is een gebied dat hoort tot de kenniseconomie met een hoge dichtheid aan hightechbedrijven, universiteiten en onderzoeksinstituten. Rond 1980 richtte zowel de Westerse landen als de communistische landen zich vooral op handel binnen het eigen machtsblok. Tegenwoordig gaat de handel wereldwijd tussen alle landen (veel meer ook tussen het westen en bijvoorbeeld China/Azië).Toelichting:Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-unie is de macht van het communistische blok flink afgenomen. Er werd toenadering gezocht tussen het Westen en het voormalig communistische machtsblok. De focus ligt nu niet meer op de verschillen in ideologie, maar op vrijhandel, globalisering en het vergemakkelijken van handel. (Hoewel dit de laatste 5 jaar echter weer afneemt, vanwege protectionistische maatregelen (importtarieven) tussen bijvoorbeeld de VS en China). Een exploitatiekolonie werd gebruikt als wingewest, dus om grondstoffen, landbouwproducten en laagwaardige industriegoederen te leveren naar het moederland. Ondanks dat ze nu geen kolonie meer zijn, hebben armere landen (met een laag welvaartsniveau) deze rol nog steeds: het leveren van laagwaardige goederen en grondstoffen (die economisch minder opleveren dan de export van hoogwaardige goederen en diensten). Toelichting:Het koloniale verleden is een externe oorzaak van de lage welvaart in arme landen.  Vooral arbeidsintensieve bedrijven, die bijvoorbeeld textiel, kleding en schoenen maken.Toelichting: Dit zijn bedrijven waar voor het maken van het product veel arbeid nodig is. Arbeid is duur in centrumlanden (hoge lonen), dus verplaatsen ze de arbeid naar lagelonenlanden, waar de lonen laag zijn (in de periferie). De globaliseringsindex.Toelichting: Dit is een cijfer tussen 0 en 100 dat de mondiale verbondenheid, dus de verwevenheid met de rest van de wereld, uitdrukt. Zuidoost-Azië. Dit komt door de Global shift. Toelichting: Global shift is de verschuiving op aarde van het economisch kerngebied, oftewel waar de meeste handel wordt gedreven. Dit gebeurt meer en meer in Azië, omdat daar nog groeiende economieën zijn, met een groot arbeidspotentieel, nog lage lonen en veel ontwikkelingsmogelijkheden. Omdat de economie en het werk verschuift naar Azië, zal daar ook de werkgelegenheid toenemen. Dit is tegenwoordig veel makkelijker, omdat (2 van onderstaande 3 redenen noemen):De productieketen is opgedeeld. Elk onderdeel wordt geproduceerd waar dat het goedkoopste kan. Transport van goederen is sneller en goedkoper geworden. Grote schepen of vliegtuigen verplaatsen nu het hele jaar door containers vol goederen van de ene kant van de wereld naar de andere kant van de wereld. Door het snelle vervoer en moderne communicatietechnologieën is afstand geen probleem meer.Handelsgrenzen steeds meer verdwijnen. Er komen meer open grenzen en open handel (vrijhandel). Zo is de WTO opgericht en heeft China vanaf 1990 hun grenzen geopend voor internationale (wereldwijde) handel. Twee van de volgende voordelen:Nigeria (of welk laaginkomenland dan ook) kan zonder problemen producten exporteren. Ze verdienen veel geld aan exportproducten (zoals aardolie, of handelsgewassen zoals cacao, palmolie en rubber, die in Nigeria speciaal voor de export worden verbouwd)Nigeria (of welk laaginkomenland dan ook) kan goedkoop producten uit het buitenland importeren (zoals machines, graan en kleding).Twee van de volgende nadelen:De prijzen op de wereldmarkt schommelen erg; als er veel vraag is naar olie is de olieprijs hoog en krijgt Nigeria (een olieproducerend land) veel inkomsten, maar als er weinig vraag is, is de prijs lager. dan lopen ze veel inkomsten mis.Concurrentie: als een ander land zijn of haar producten goedkoper aanbiedt, verkoopt Nigeria minder en dus minder inkomsten.Verdringen van eigen voedselproductie (mensen kopen niet meer in het eigen land, maar in het buitenland) omdat het daar soms goedkoper is.Ook gaat Nigeria dan zelf minder voedsel produceren omdat het vaker uit andere landen (goedkoper) wordt gehaald. Toelichting:Nigeria wordt niet in je boek genoemd, maar je kan zelf de link leggen dat dit een laaginkomenland is, of een land uit de periferie. Daarvoor gelden wat betreft handelsstromen en vrijhandel dezelfde regels als andere periferie-landen. Als je dat in gedachten neemt, kan je bovenstaande antwoorden bedenken. Ook is in de vraag weggegeven dat Nigeria een groot olie-producerend land is, dus ook dat kan je meenemen in je antwoord.  Vanuit de politieke dimensie gezien is de toenemende invloed van mno’s een negatief gevolg, want de macht van de overheid neemt af en de macht van multinationals toeneemt. Zij krijgen soms privileges/voordelen van een overheid, en hebben daarmee dus eigenlijk meer te zeggen binnen een land dan de gewone burger of een klein bedrijf. Dit kan als oneerlijk gezien worden. Vier van de volgende redenen:De gunstige ligging van Nederland aan de rand van een rijk continent (Europa)De goede bereikbaarheid van Nederland (zowel over water met de mainport Rotterdam als door de lucht met de mainport Schiphol als over (spoor)wegen.Nederland is een veilig en betrouwbaar land (geen oorlog of conflicten)Nederland is lid van de EUNederlandse handel is altijd al gericht geweest op het buitenland, dus heeft daar ervaring mee en is er daardoor goed in.Een hoogopgeleide bevolking die vaak ook meerdere talen spreekt. Hierdoor kunnen bedrijven/multinationals genoeg goed opgeleid personeel vinden voor hun bedrijf.Relatief lage belastingen in Nederland voor buitenlandse bedrijven. Hierdoor is het voor een bedrijf aantrekkelijker om zich in Nederland te gaan vestigen in plaats van bijvoorbeeld Spanje. Het (kapitalistische) westen (Noord-Amerika en Europa)Azië (China, Zuid-Korea en Taiwan zijn de grootste groeiers)Global ShiftToelichting:Global shift is de verschuiving van het economisch zwaartepunt in de wereld. Waar dat in in 1965 nog in Europa en Amerika lag, is dat in de loop der tijd (2015) meer en meer verschoven naar de Aziatische landen (China/Taiwan/Zuid-Korea) en in de toekomst ook meer een meer naar opkomende landen daar zoals India, Indonesië, Thailand.