Plein M 4e ed. deel 1A+1B - Hoofdstuk 1 - Arm en rijk oefentoetsen & antwoorden

Rondtrekkend persoon, zonder vaste woonplaats. Zelf zorgen voor alles wat nodig is om te leven.De manier waarop mensen leven: taal, geloof, gebruiksvoorwerpen en gewoonten.Geloof waarbij natuurverschijnselen worden vereerd. Grote verandering in de geschiedenis van de mensen. Alles wat aan voeding, kleding, onderdak, gezondheidszorg en onderwijs nodig is om te kunnen leven. Deel van de economie waarin mensen geen vaste baan hebben en hun geld verdienen door los-vaste baantjes. Verschillen in welvaart tussen mensenVerschillen tussen rijke en arme gebieden binnen een land.  We hebben geen geschreven bronnen uit de tijd van Jager-verzamelaars omdat Jager-verzamelaars nog niet konden lezen of schrijven.De tijd waaruit we geen geschreven bronnen hebben noem je de prehistorie. De drie manieren waarop we toch meer te weten komen over Jager-verzamelaars zijn:Door archeologie. Door het leven van Jager-verzamelaars na te spelen.Door onderzoek te doen bij volken die nog steeds jagen en verzamelenTip! Herhaal de vraag in je antwoord. Zo maak je volledige zinnen en geef je goed antwoord op de vraag.  Het juiste antwoord is: BToelichting:Antwoord B is het onwaarschijnlijkst, omdat een ploeg, een hooivork en andere landbouwwerktuigen niet passen bij de levensstijl van jagers-verzamelaars.Jagers-verzamelaars leven als nomaden. Dat betekent dat ze rondtrekken en geen vaste woonplaats hebben. Daarom is het onwaarschijnlijk dat jij als archeoloog een ploeg, een hooivork en andere landbouwwerktuigen vindt, dit duidt namelijk op een groep mensen die op een vaste plek wonen en hier landbouw bedrijven.  Sociale ongelijkheid houdt in de verschillen in welvaart/bezit tussen mensen.Macht houdt in dat je anderen kunt laten doen wat jij wil. Sociale ongelijkheid hangt samen met macht, omdat in een samenleving waarin sociale ongelijkheid is, sommige mensen meer welvaart/bezit hebben en zij anderen hierdoor kunnen laten doen wat zij willen. Een voorbeeld van sociale ongelijkheid in een landbouwsamenleving is dat een rijke boer, een arme boer voor zich kan laten werken. Hij is welvarender/rijker dus kan een arme boer uitbetalen in geld of eten. De rijke boer heeft meer macht door het verschil in welvaart, door de sociale ongelijkheid. (Een ander voorbeeld van sociale ongelijkheid mag ook!)Toelichting: In deze vraag komen verschillende begrippen aan bod. Deze schrijf je eerst op. Let goed op de vraagstelling. Vervolgens verbind je de begrippen sociale ongelijkheid en macht aan elkaar. Tot slot bedenk je hierbij een voorbeeld dat aansluit bij het leven in een landbouwsamenleving.Andere voorbeelden dan hierboven kunnen ook, maar let goed op of het aansluit bij het leven in een landbouwsamenleving.  Welvaart is hoog. Toelichting: Hoewel de welvaart van Danny hoog is, zie je zoals ook in het boek staat dat dit niet betekent dat het welzijn ook hoog is. Danny voelt zich gestrest en zijn welzijn is dus niet hoog.Welzijn is hoog. Toelichting: Welzijn gaat over gezondheid. In de samenleving waar Amira woont worden zorgkosten door de overheid betaald. Welvaart is hoog. Toelichting: Welvaart gaat over de rijkdom op basis van geld. In dit voorbeeld kunnen door de hoge welvaart veel nieuwe gebouwen gebouwd. Welzijn is hoog.Toelichting: Welzijn gaat over zaken zoals onderwijs. In Nederland krijgen alle kinderen verplicht en vrijwel gratis onderwijs van 5 tot 16 jaar.  Wijk in een rijk land. Toelichting: voor het beantwoorden van deze deelvraag is het belangrijk dat je weet wat het begrip basisbehoeften betekent. Wijk in een arm land.  Toelichting: in veel arme landen hebben mensen geen eigen wc of wasgelegenheid in hun huis. Vooral in krottenwijken waar mensen hun eigen huizen bouwen komt dit voor. Wijk in een arm land. Toelichting: In arme landen hebben veel mensen geen zekerheid van een baan. Wijk in een rijk land. Toelichting: dit zijn voorbeelden van grote restaurant ketens. Hoewel de prijs van een frietje bij de Mac wellicht niet heel hoog lijkt, is dit toch te duur voor de meeste mensen in arme landen. Wijk in een arm land. Toelichting: voor het beantwoorden van deze deelvraag is het belangrijk dat je weet wat het begrip scharreleconomie betekent.  De mensen in de 3 foto’s werken in de volgende sectoren: de diensten sector. de industrie. de landbouw. Het soort werk dat vooral in de landen die worden omschreven als volgers voorkomt is te zien op foto 2. Volgers zijn landen die rijker worden, dit zijn landen als Brazilië, Rusland, India en China. In deze landen werken veel mensen in de industrie.Toelichting: De dienstensector bevat banen waarbij je anderen van dienst bent zoals in dit geval de verplegers die een patiënt iets toedienen. Andere voorbeelden van werk in de diensten zijn onderwijs, horeca, kappers en advocaten. De industriesector bevat banen waarbij producten gemaakt worden. De landbouwsector bevat alle banen waarbij mensen op boerenbedrijven werken, groot of klein. Het begrip volgers en welke landen dit zijn worden letterlijk in je boek genoemd, zorg dat je dit soort feitjes weet.  Onjuist. Toelichting: In de tijd van Jager-verzamelaars hadden mensen weinig bezittingen, ze leefden immers als nomaden en konden daarom weinig bij zich dragen. Hierdoor waren er weinig verschillen tussen mensen. Dat betekent dat er  weinig sociale ongelijkheid was. Onjuist. Toelichting: Een grote verandering voor mensen noemen we een revolutie. De uitvinding van de iPhone valt hier niet onder, dit heeft geen grote veranderingen teweeggebracht zoals de landbouwrevolutie dat wel deed.  Onjuist. Toelichting: Het bnp/hoofd is slechts een gemiddelde. Dat betekent dat het vaak voorkomt dat de ongelijkheid groot is. Zo zijn er weinig rijke mensen en veel arme mensen. Onjuist. Toelichting: Hoewel rust nemen belangrijk is, vallen zaken als vakanties en andere luxe aankopen (parfum, merkkleding, auto’s) niet onder de basisbehoeften van mensen. Juist. Toelichting: Landen als Nederland, Denemarken en Japan worden ook wel de koplopers genoemd. In de groep koplopers werken de meeste mensen in de diensten sector.  We zien een beeldje van een vrouwelijke figuur met ronde vormen. Het beeldje zou een kunst voorwerp kunnen zijn. Dit zou erop kunnen duiden dat jager-verzamelaars al kunst maakten. We kunnen hier echter niet zeker van zijn, omdat er geen geschreven bronnen zijn uit deze tijd. We weten dus niet zeker wat de betekenis van dit beeldje is en of het door de jager-verzamelaars als kunst is gemaakt of dat het een ander doel diende. Tip! Wanneer je een afbeelding als deze krijgt, is het belangrijk om te omschrijven wat je ziet en op basis daarvan de vraag te beantwoorden.  Het doen van een regendans laat zien dat deze gemeenschappen in een natuurgodsdienst geloven. Namelijk, een natuurgodsdienst houdt in dat mensen geloven dat goden zorgen voor gebeurtenissen in de natuur. Wanneer mensen een regendans doen willen ze dat het gaat regenen om de oogst te beschermen. Ze dansen voor de goden om ervoor te zorgen dat de goden het weer beïnvloeden en het laten regenen. Toelichting: Maak bij het beantwoorden van deze vraag vooral goed duidelijk dat je weet wat een natuurgodsdienst is.  In de Verenigde Staten is het bnp/hoofd hoger. Dit betekent niet per se dat er meer rijke mensen wonen in de VS. Zoals we lezen is de ongelijkheid in de VS groter dan in Nederland. Dat betekent dat er een kleine groep mensen is die veel verdient en een grote groep mensen die een stuk minder verdient. Alleen het gemiddelde bnp is hoger. Toelichting: stel je voor dat Dani 99 euro per uur verdient en Joris 1 euro per uur. Dan komt het gemiddelde uit op (99 + 1 = 100, gedeeld door 2) op 50 euro per uur. Dat lijkt op de situatie in de VS. Dani is aan het einde van de maand heel rijk en Joris arm, toch is het gemiddelde inkomen hoog. In Nederland is het welzijn hoger. Welzijn gaat over de leefomstandigheden in een land. In Nederland krijgen mensen vrijwel gratis onderwijs en gezondheidszorg. In de VS vrijwel niet. Dat betekent dat het welzijn in Nederland hoger is dan in de VS. Toelichting: dat het bnp/hoofd hoger is in de VS zegt dus niets over het welzijn van Amerikanen. Dit voorbeeld laat goed zien dat het bnp/hoofd een vertekend beeld kan geven van de welvaart en het welzijn in een land.  Ja, op basis van deze kaart kun je zien dat er sprake is van regionale ongelijkheid in Nederland. Regionale ongelijkheid houdt in dat er verschillen tussen arme en rijke gebieden zijn in een land en op de kaart zie je dat er grote verschillen zijn tussen het gemiddelde inkomen van mensen in verschillende gemeenten.Toelichting: Op de kaart zie je het gemiddelde inkomen van mensen in verschillende gemeenten. In de Randstad (het gebied rond de steden Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Den Haag) zijn de inkomens een stuk hoger dan in de noordelijke en oostelijke gebieden van Nederland. Tip!Het is vooral belangrijk dat je in deze vraag laat zien dat je weet wat regionale ongelijkheid is. Dit kun je doen door de betekenis van het begrip te herhalen en dit vervolgens toe te passen op de bron.