Vivo deel A+B - Hoofdstuk 7 - Voeding en vertering oefentoetsen & antwoorden

De Schijf van Vijf  1 = koolhydraten2 = vetten3 = eiwitten4 = vitamines 5 = mineralen6 = waterLet op: De volgorde mag anders zijn, als alle 6 voedingsstoffen maar benoemd zijn. Vezels zijn koolhydraten die je niet kunt verteren, maar die je darmen prikkelen waardoor je beter kunt poepen. Speekselklieren. Deze maken speeksel. Speeksel is een verteringssap. Strotklepje. Dit klapt achterover als je iets inslikt. Op deze manier sluit het de luchtpijp af, zodat je je niet verslikt. Slokdarm. Deze brengt voedsel van de mond naar de maagMaag. Dit is een tijdelijke opslagplaats voor voedsel. Voedsel wordt hier gekneed en vermengd met maagsap. Maagsap is een verteringssap.Galblaas. Dit is een opslagplaats van gal. Gal is geen verteringssap maar maakt vetdeeltjes wel kleiner. Alvleesklier. Deze maakt alvleessap, een verteringssap dat vetten, koolhydraten en eiwitten kan splitsen. Dunne darm. Hier worden eiwitten, vetten en koolhydraten verteerd en opgenomen in het bloed. Endeldarm. Dit is de laatste opslagplaats, voordat de voedselresten als ontlasting via de anus het lichaam verlaten. Brandstof: bij verbranding komt energie vrij. Bouwstof: zijn nodig om nieuwe cellen te maken en te groeien.Reservestof: slaat je lichaam op tot je ze nodig hebt.Beschermstof: helpen je lichaam gezond te houden.  Speeksel, maagsap, alvleessap, dunne darmsap P = glazuurQ = tandbeenR = zenuwen of bloedvatenS = tandvlees Met kiezen kauw, plet en vermaal je je voedsel.  Enzymen werken als piepkleine schaartjes. Enzymen knippen het eten, waardoor het eten uit elkaar valt in stukjes voedingsstof.  Maagsap is een  verteringssap, het verteert eiwitten.Maagsap is zuur, het dood doorgeslikte bacteriën. Peristaltische beweging Het brengt het voedsel van de maag naar de dunnedarm. Ook mengt hier de voedselbrij zich met twee sappen, gal en alvleessap. Gal is een vloeistof die gemaakt wordt door de lever. Het verdeelt grote vetdruppels in kleinere vetdruppels. Gal is geen verteringssap. Uitstulpingen van de darmplooien. Via de darmcellen die in deze darmplooien liggen worden voedingsstoffen opgenomen en naar het bloed gebracht.  Neemt bijna al het water en de laatste minderalen op uit de voedselbrij.Bacteriën breken vezels af. Dit betekent hoeveel energie een product per 100 gram oplevert. Een score dat op een product staat, waarin aangegeven is hoe “gezond” een bepaald product is. A is de gezondste keuze, E is de minst gezonde keuze. Conserveren betekent het langer houdbaar maken van voedsel, zodat het niet snel bederft. Dit kan door middel van technieken zoals invriezen, drogen, inblikken, of het toevoegen van conserveermiddelen. Dit zijn conserveermiddelen en smaakversterkers die in voedsel verwerkt zijn. Duurzaam betekent dat je goed omgaat met de natuur en de aarde, zodat alles wat we nu gebruiken, zoals energie of spullen, ook in de toekomst nog beschikbaar is.  Iedereen heeft een ander energieverbruik omdat dit afhangt van verschillende factoren zoals leeftijd, geslacht, lichaamsbouw, en hoeveel je beweegt.Voorbeeld: Een topsporter die veel traint, heeft meer energie nodig dan iemand die de hele dag zit. Dit komt doordat de spieren van de sporter veel energie verbruiken tijdens het bewegen. Ook zal een volwassen man meer energie nodig hebben dan een kind, omdat hij groter is en zijn lichaam meer energie gebruikt om te functioneren. Voedingsstoffen zijn stofjes die je lichaam nodig heeft om in leven te blijven. Er zijn zes verschillende soorten voedingsstoffen: koolhydraten, vetten, eiwitten, vitamines, mineralen en water.Meerdere voedingsstoffen bij elkaar vormen voedingsmiddelen. Dit is wat we eten, zoals macaroni, kaas, soep, brood en melk.    De vlakken in de Schijf van Vijf zijn niet allemaal even groot omdat we van sommige soorten eten meer nodig hebben dan van andere om gezond te blijven. Mogelijke voorbeelden:Groente en fruit hebben bijvoorbeeld een groter vlak omdat het goed is om daar veel van te eten. Dingen zoals vetten en olie hebben een kleiner vlak omdat je daar maar een klein beetje van nodig hebt.  Door te poetsen en te flossen zorg je ervoor dat de bacteriën geen gaatjes kunnen maken in het glazuur. Wanneer dit wel gebeurt kunnen bacteriën ontstekingen veroorzaken waardoor uiteindelijk de tand kan afsterven en uitvallen.  Je dunne darm bestaat uit darmplooien, die weer bestaan uit darmvlokken. Al deze uitstulpingen bij elkaar zorgen ervoor dat de oppervlakte van de darm groot is, waardoor er veel voedingsstoffen opgenomen kunnen worden in korte tijd.  Oorzaak: Iemand heeft teveel overgewicht. Er zijn teveel voedingsstoffen opgeslagen als reservestoffen onder de huid. Gevolg: Mensen met obesitas lopen het risico op overbelasting, hart- en vaatziekten en suikerziekte (diabetes). Goede bacteriën en schimmels helpen met het maken van voedsel zoals kaas, tofu en brood, terwijl slechte bacteriën en schimmels voedsel kunnen bederven en je er ziek van kunt worden. 67,3 x 16,8 kJ = 1130,64 kJ     1130,64 kJ x 225 : 100 = 2544 kJ in één zak cassavechips Koolhydraten, Je lichaam gebruikt koolhydraten als brandstof, bouwstof en reservestof.Water. Het strotklepje zorgt ervoor dat de luchtpijp wordt afgesloten op het moment dat voedsel doorgeslikt wordt. Als het strotklepje dus niet afgesloten is, is er een kans dat het voedsel de luchtpijp in gaat. Dit heet verslikken. Sophie zal gaan hoesten om het voedsel uit de luchtpijp te verwijderen.  In de zomer is het warmer, waardoor bacteriën sneller kunnen groeien. Deze bacteriën zorgen ervoor dat voedsel sneller bederft. In de winter is het kouder, waardoor de groei van bacteriën wordt vertraagd en voedsel minder snel bederft.Deze bacteriën zijn goed bestand tegen de zure omgeving van de maag. Doordat ze de maag kunnen overleven, bereiken ze de darmen zonder te worden afgebroken door het maagzuur. In de darmen kunnen ze vervolgens voedselvergiftiging veroorzaken.