Nieuw Nederlands 7e ed/FLEX - Hoofdstuk 1 - Meer dan lezen oefentoetsen & antwoorden

De aandachtstrekkers:iets uit de actualiteitiets uit de geschiedeniseen voorbeeld, zoals een anekdote (een kort verhaaltje) of een eigen ervaringiets wat voor de lezer van persoonlijk belang isde aanleiding voor het schrijven van de teksttot de verbeelding sprekende cijfers rondom een probleem.De schrijver introduceert het onderwerp, door:een hoofdvraag en eventueel deelvragen over een verschijnsel te stelleneen probleem te formulerenzijn standpunt te gevenIn het slot formuleert de schrijver de hoofdgedachte van de tekst: het antwoord op de hoofdvraag, een oplossing voor het probleem of een herhaling van het standpunt.Vaak is de hoofdgedachte een conclusie. Die kan hij aanvullen met een samenvatting, een aanbeveling of een toekomstverwachting. Een argument herken je aan signaalwoorden als want, omdat, namelijk en immers.- Een feitelijk argument kun je controleren (het is waar of niet waar); - Over een waarderend argument kun je van mening verschillen.  Met een tegenargument ontkracht je een standpunt; met een weerlegging ontkracht je een argument.Een tegenargument herken je aan dezelfde signaalwoorden als die waaraan je argumenten herkent: dat blijkt uit, immers, namelijk, omdat, de reden hiervoor is en want.Een tegenargument en een weerlegging worden vaak voorafgegaan door signaalwoorden die een tegenstellend verband aangeven: daarentegen, maar, hoewel, echter, toch, ofschoon, ondanks dat, (aan de ene kant …) aan de andere kant, daar staat tegenover dat.Een betoog is een tekst waarin de schrijver zijn of haar mening (standpunt) geeft over een bepaald onderwerp en deze mening onderbouwt met argumenten en voorbeelden. Het doel van een betoog is om de lezer of luisteraar te overtuigen van het standpunt van de schrijver. De schrijver doet dat door argumenten voor zijn standpunt aan te voeren. Een schrijver kan zijn lezer ook overtuigen door mogelijke tegenargumenten te ontkrachten. We noemen het een weerlegging wanneer de schrijver aantoont dat de tegenargumenten niet kloppen. Tekststructuur: ArgumentatiestructuurInleidingstelling, standpunt (eventueel als vraag)Kernargumenten voor de stelling tegenargumenten (+ weerlegging)Slotherhaling stelling (of beantwoording vraag)Tekststructuur: AspectenstructuurInleidingaankondiging onderwerpKerndiverse aspecten van het onderwerpSlotsamenvatting (maar niet altijd)Tekststructuur: Probleem- oplossingsstructuurInleidingprobleemKerngevolgen (waardoor is het een probleem?)oorzakenoplossingenSlotde beste oplossingTekststructuur: VerklaringsstructuurInleidingbepaald verschijnselKernkenmerken/voorbeeldenverklaring(en)/oorzaak/oorzaken/reden(en)Slotsamenvatting of conclusieTekststructuur: Verleden-heden(-toekomst)structuurInleidingintroductie onderwerpKernsituatie vroegersituatie nuSlotconclusie of voorspelling over de situatie in de toekomstTekststructuur: Voor- en nadelenstructuurInleidingvraag of stellingKernvoor- en nadelenSlotafweging en conclusieVraag-antwoordstructuurInleidingvraagKernantwoord(en)Slotsamenvatting of conclusie Zo lees je de tekst actiefLees de eerste alinea.Vat de alinea in één of twee zinnen samen. Gebruik zo veel mogelijk je eigen formuleringen.Stel jezelf of de medelezer tijdens het lezen van de alinea:Begripsvragen (Vertel in je eigen woorden ...; Leg uit wat er gebeurt als ...; Wat betekent ...), Interpretatievragen (Wat zijn de oorzaken van...; Wat zijn de gevolgen van ...; Hoe komt het dat ...) en Evaluatievragen (Wat vind je ervan dat ...; Ben je het eens met ...; Selecteer de beste ...).Voorspel wat er gaat komen in de volgende alinea. Denk aan een uitkomst van een onderzoek, een tegenargument, een weerlegging, een oorzaak of een gevolg.Lees de volgende alinea en begin daarna weer bij stap 2. Herhaal de stappen 2 tot en met 4 tot je alle alinea’s hebt gelezen.Wanneer je de hele tekst gelezen hebt, visualiseer je de informatie. Je kunt dit bijvoorbeeld doen door een (stroom)schema, een woordweb of een verwerking met een gekozen foto of tekening te maken. De smartphone is onmisbaar.Je kan er nu bijna overal geld mee overmaken. = Feitelijk argument: je kunt dit controlerenHeel veel jongeren voelen zich ongelukkig zonder smartphone. = Waarderend argument: ongelukkig geeft een gevoel aan. Maastricht is een prima stad om een dagexcursie voor CKV te organiseren.Maastricht heeft een gezellige binnenstad. = Waarderend argument: gezellig is een mening. In Maastricht kun je verschillende musea en galeries bezoeken. = Feitelijk  argument: je kunt het controleren.  Werkwijze:De argumentatie kun je in een blokjesschema noteren, waarbij in het bovenste blok het standpunt staat en de argumenten worden aangegeven in de blokjes eronder. Je werkt bij het invullen van meerdere, gelijkwaardige argumenten uit een tekst van links naar rechts.Als je de argumenten in de blokjes van boven naar beneden leest, lees je voor de pijlen want. Tussen de blokjes die samen hetzelfde standpunt (of hetzelfde argument) ondersteunen, kun je en invullen.Enkelvoudige argumentatie: één argument onderbouwt het standpunt.Onderschikkende argumentatie: een argument wordt door ten minste één ander argument ondersteund. Een ondersteunend argument is een subargument. Een subargument kan zelf ook weer ondersteund worden door een subargument.Nevenschikkende argumentatie: het standpunt wordt door meer dan één argument ondersteund. De argumenten zijn los van elkaar te gebruiken; ze hebben elkaar niet nodig. Tussen twee blokjes naast elkaar past het woord en. Nevenschikkende argumentatie: U kunt mijn neef vorige week niet bij de katholieke kerk in Amsterdam hebben gezien (mening), want mijn neef is tien jaar geleden overleden (argument 1) en er is trouwens helemaal geen katholieke kerk in Amsterdam (argument 2)Enkelvoudige argumentatie. Het openbaar vervoer is niet goed geregeld (mening). Bussen en treinen zijn vaak te laat (argument)Nevenschikkende argumentatie.Ik moest wel eten laten brengen (mening). Er was niets te eten in huis (argument 1). Bovendien lag ik ziek in bed (argument 2)Onderschikkende argumentatie. Ik bezoek graag een voetbalwedstrijd (mening). De wedstrijden zijn namelijk erg spannend (argument 1), omdat je nooit weet of het beste team ook gaat winnen (subargument 1). Er wordt immers, anders dan bij bijvoorbeeld basketbalwedstrijden, weinig gescoord (sub-subargument 1) Voorbeeld van een feitelijk argument: Utrecht was in 2013 de stad met de grootste stijging van het aantal inwoners. Dit is een feitelijk argument, omdat je het kunt controleren.Voorbeeld van een waarderend argument: Er wonen in Utrecht veel jonge, gezellige mensen. Dit is een waarderend argument, omdat jong en gezellig een mening aangeven. Tip!Als je het moeilijk vindt om te bepalen wat de mening / het standpunt is, en wat het argument is / de argumenten zijn, gebruik dan de want/dus-redenering: Mening, want argument.Argument, dus mening. a.b. c.  Een voorbeeld van een uitwerking is: Argument: Jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden.Tegenargument: Meer aandacht voor vaderlandse geschiedenis zal ten koste gaan van de tijd voor wereldgeschiedenis.Weerlegging: Er is anders weinig in ons verleden waar we trots op kunnen zijn.Tip!Een argument is een reden voor een standpunt;Met een tegenargument ontkracht je een standpunt; Met een weerlegging ontkracht je een argument. De schrijver doet dit door een opvallende uitspraak van minister Van Bijsterveldt van Onderwijs weer te geven en daar reacties op te verwoorden.De mening van minister Van Bijsterveldt is dat ouders weleens wat meer tijd aan opvoeding zouden kunnen besteden, desnoods door minder te gaan werken. Het tegenargument wordt als volgt verwoord: Zo zou zij onder andere de klok vijftig jaar terug willen draaien naar de tijd dat moeders thuis met de thee klaarzaten als de kinderen uit school kwamen. Dat is in deze tijd een onredelijke eis: moeders hebben banen buitenshuis om de hypotheek en de steeds hogere materiële eisen van het gezin te helpen betalen.De kern van een goed antwoord is:Na de Tweede Wereldoorlog zagen ouders onderwijs als middel om materieel en maatschappelijk vooruit te komen / als sleutel tot een welvarender leven / als een economisch goedNu denkt niemand meer dat er verband is tussen onderwijs en materiële welvaart / Nu gelooft niemand dat onderwijs iets te maken heeft met zorgen om het materiële bestaan De kern van een goed antwoord is een van de onderstaande voorbeelden: Deze vergelijking maakt duidelijk dat welvaart als vanzelfsprekend wordt gezien en dat is fictie. Deze vergelijking maakt duidelijk dat men welvaart als een vaststaand gegeven ziet en dat is het niet. Deze vergelijking maakt duidelijk dat men ervan uitgaat dat welvaart er altijd zal zijn. Voorbeelden van foute antwoorden zijn: Je hebt geen scholing nodig om welvaart te bereiken. Welvaart is vanzelfsprekend. Dat de school niet meer een middel is tot maatschappelijke en economische vooruitgang, vinden we niet meer nodig. Het aspect dat onderbelicht blijft is de inhoud. D. We moeten weer beseffen hoe belangrijk onderwijs is voor onze welvaart, anders gaat ons dat geld kosten. Dit is de belangrijkste boodschap van de tekst. A. Het onderwijs is in ons land te veel gericht op de ontwikkeling van het individu en te weinig op het economische en algemene belang en als dat zo doorgaat, zal onze welvaart afnemen. Probeer bij deze vraag eerst alle kernzinnen te markeren/onderstrepen. Als je deze bij elkaar zet en vervolgens samenvat tot 1 zin, kom je uit op de hoofdgedachte. De tekst heeft een overtuigend doel en is dus een betoog. Kijk naar de titel (stelling / mening), naar de kern van alinea 12 (vraag 11) en naar de hoofdgedachte van de tekst (vraag 12).