Vivo deel A+B - Hoofdstuk 3 - Leven op aarde oefentoetsen & antwoorden

a. Fossielen zijn resten of sporen van organismen die vroeger geleefd hebben. Het zijn versteende organismen of afdrukken van organismen. b. Organismen behoren tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen. c. Fossielen zijn versteende resten of afdrukken van (delen van) een organisme. Al het oorspronkelijke materiaal van een organisme is in de loop van de tijd veranderd in steen. Algen = zijn eencellig of meercellig. Geen wortels, stengels en bladeren. Sporenplanten = Meercellig met kleine stengels, bladeren en wortels. Voortplanting via sporen. Zaadplanten = Meercellig met wortels, stengels en bladeren. Voortplanting door zaden.  Sponzen = eenvoudige, meercellige dieren. Geen organen, asymmetrisch.Neteldieren = huid, maag en zenuwstelsel. Meervoudig symmetrisch, geen skelet.Wormen = kop en darmkanaal, tweezijdig symmetrisch, geen skelet. Weekdieren = Organen, tweezijdig symmetrisch, exoskelet van kalk.Geleedpotigen = Organen, tweezijdig symmetrisch, exoskelet van chitine.Stekelhuidigen = Organen, meervoudig symmetrisch, exoskelet van kalk.Gewervelden = Organen, tweezijdig symmetrisch, endoskelet van kalk. Dit zijn soorten die veel gemeenschappelijke kenmerken met elkaar delen. Ze hebben een gemeenschappelijke voorouder. Trilobieten waren pissebedachtige geleedpotigen die op de zeebodem leefden tijdens het paleozoïcum.  Een (toevallige) verandering in het DNA waardoor er bij nakomelingen nieuwe eigenschappen ontstaan. Micro-evolutie is de verandering in eigenschappen van een soort op kleine schaal, over een korte tijd. Het gaat om aanpassingen binnen een populatie, bijvoorbeeld door veranderingen in genen (mutaties) of natuurlijke selectie. Het gevolg van deze veranderingen is dat de groepen dieren uiteindelijk zó verschillend worden dat ze niet meer met elkaar kunnen voortplanten. Dit betekent dat er twee nieuwe soorten ontstaan. Eencelligen = ze bestaan uit één enkele cel. Alle taken (zoals eten, bewegen en voortplanten) gebeuren in die ene cel.Meercelligen = Ze bestaan uit heel veel cellen die samenwerken. Elke cel heeft een eigen taak, zoals spiercellen die helpen bewegen of huidcellen die je beschermen. Overeenkomsten: Organen: Zowel geleedpotigen als gewervelden hebben organen.Tweezijdige symmetrie: Beide groepen zijn tweezijdig symmetrisch.Beweging: Beide groepen kunnen actief bewegen.Verschillen:Skelet:Geleedpotigen hebben een exoskelet van chitine.Gewervelden hebben een endoskelet van kalk.Segmentatie:Geleedpotigen hebben een gesegmenteerd lichaam.Gewervelden hebben een minder duidelijke segmentatie. Geologen zijn wetenschappers die gesteenten onderzoeken. Ze kunnen uitrekenen hoe lang geleden een organisme leefde.Paleontologen zijn wetenschappers die fossielen onderzoeken. Ze bepalen of het fossiel verwant is aan andere soorten. Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Nieuwe soorten ontstaan door een combinatie van verschillende processen binnen evolutie:Meer nakomelingen dan overleving: Organismen krijgen meer nakomelingen dan er kunnen overleven. Dit leidt tot een strijd om middelen zoals voedsel en leefruimte.Erfelijke variatie: Door mutaties in het DNA ontstaan verschillen tussen organismen van dezelfde soort. Deze erfelijke variatie zorgt ervoor dat sommige organismen beter aangepast zijn aan hun omgeving.Natuurlijke selectie: Organismen die beter aangepast zijn, hebben een grotere kans om te overleven en zich voort te planten. Hun gunstige eigenschappen worden doorgegeven aan de volgende generatie.Isolatie: Als groepen van een populatie geografisch of op een andere manier gescheiden raken, ontwikkelen ze zich onafhankelijk. Door deze isolatie worden de verschillen tussen de groepen steeds groter, wat uiteindelijk kan leiden tot het ontstaan van nieuwe soorten. Oorzaak: Een meteorietinslagGevolgen (2 van de volgende):Schokgolven en tsunami's: Door de inslag ontstonden grote schokgolven en tsunami’s die kustgebieden verwoestten. Veel dieren verloren hun leefgebied.Bosbranden: De inslag zorgde voor veel hitte, waardoor grote bosbranden ontstonden en dieren verbrandden.Donkere atmosfeer: Stof en as blokkeerden het zonlicht, waardoor planten niet konden groeien. Hierdoor hadden dieren te weinig voedsel.Klimaatverandering: De temperatuur daalde, en veel dieren konden zich niet aanpassen aan de kou. Organen, symmetrie en skelet.Meerdere organen, radiaal/meervoudig symmetrisch, exoskelet van kalk.Stekelhuidigen. P = AllosaurusQ = StegosaurusR = ParasaurolophusS = Pachycephalosaurus/TriceratopsT = Triceratops/PachycephalosaurusToelichting: Elke keer dat de stamboom splitst, kijk je naar een nieuwe eigenschap in de tabel. De dinosauriërs die eigenschap hebben, gaan verder omhoog. Zo vind je stap voor stap de juiste plek voor elke dinosaurus. Precambrium (4.540 - 541 miljoen jaar geleden):Vormen en afkoelen van de aardeOntstaan van de eerste grote zeeënOntstaan van het leven: eencellige organismen. (3500 miljoen jaar geleden)Eerste meercellige organismen. (2100 miljoen jaar geleden)Paleozoïcum (541 - 252 miljoen jaar geleden):Ontstaan van vissen, amfibieën en de eerste landplanten.Opkomst van de eerste gewervelde dieren.Mesozoïcum (252 - 66 miljoen jaar geleden):Dominantie van de dinosauriërs.Ontwikkeling van de eerste vogels en bloemplanten.Cenozoïcum (66 miljoen jaar geleden - heden):Opkomst van de zoogdieren, inclusief de mensachtige (hominiden).Verdere ontwikkeling van de biodiversiteit en de modernere ecologische systemen.Precambrium 4.540 - 541 miljoen jaar geledenPaleozoïcum541 - 252 miljoen jaar geledenMesozoïcum (252 - 66 miljoen jaar geleden)Cenozoïcum (66 miljoen jaar geleden - heden)Bron afbeelding: product van schrijver Slakken met een bruin huisje hebben een grotere overlevingskans dan slakken met een geel huisje. Daardoor hebben slakken met een bruin huisje een grotere kans om zich voort te planten.