Geschiedenis Werkplaats FLEX - Hoofdstuk 6 - De Koude Oorlog (1945-1989) oefentoetsen & antwoorden

Berlijnse Muur= Muur rondom West-Berlijn (1961-1989).Blokkade van Berlijn= Afsluiting van West-Berlijn door de Sovjetunie (1948-1949).Bondsrepubliek Duitsland = West-Duitsland vanaf 1949, heel Duitsland vanaf 1990.Containment=  Amerikaanse politiek om het communisme in te dammen, begonnen in 1947 onder president Truman.IJzeren Gordijn=  Ondoordringbare grens tussen Oost- en West-Europa.Cubacrisis=  Oorlogsdreiging door de Sovjet-raketinstallaties op Cuba (1962).NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie)=  Militair bondgenootschap van de VS, Canada en West- en Zuid-Europese landen (vanaf 1949).Glasnost=  Openheid (jaren 1980).Perestrojka=  Hervorming (jaren 1980).Hongaarse Opstand=  Opstand in Hongarije tegen de communistische onderdrukking (1956). Werkwijze:Bij een chronologievraag is het handig om eerst alle jaartallen te noteren die je al weet. Dit zorgt voor orde in je hoofd en misschien kun je een moeilijke gebeurtenis vervolgens tussen twee al bekende jaartallen plaatsen.Merk je dat je moeite hebt met het beantwoorden van chronologievragen op je toetsen? Maak nadat je de stof hebt geleerd nog een tijdbalk en noteer daarop alle belangrijkste gebeurtenissen die je hebt geleerd.De juiste chronologische volgorde is:b - a - e - c - d - g - f - hToelichting: b. De blokkade van Berlijn (1948-1949)a. De oprichting van de NAVO (1949)e. De Hongaarse Opstand (1956)c. De bouw van de Berlijnse Muur (1961)d. De Cubacrisis (1962)g. De Praagse Lente (1968)f. Het INF-verdrag (1987)h. De val van de Berlijnse Muur (1989) Werkwijze:Bij deze vraag is het belangrijk om te weten welke vernieuwingen Gorbatsjov bracht in de Sovjet-Unie en daarmee het hele Oostblok. De gevolgen van dit beleid zullen uiteindelijk het einde van de Koude Oorlog betekenen.Antwoord: Voor het aflopen van de Koude Oorlog kunnen een aantal oorzaken genoemd worden. Twee hiervan zijn:Onder leiding van Michail Gorbatsjov werden hervormingen doorgevoerd in de Sovjet-Unie, zoals openheid en herstructurering van de communistische economie. Deze hervormingen leidden tot meer vrijheid en transparantie, maar verzwakten ook de controle van de Communistische Partij.Door het toelaten van economische en politieke vrijheden schaften veel Oost-Europese gebieden het communisme af. In tegenstelling tot de decennia ervoor greep de Sovjet-Unie hier niet in. Dit resulteerde uiteindelijk in de val van de Berlijnse muur. Dit is symbool geworden voor het aflopen van de Koude Oorlog.Tip! Probeer je aan te wennen om een deel van de vragen te herhalen in je antwoord. Voorbeeld: “Voor het aflopen van de Koude Oorlog kunnen een aantal oorzaken genoemd worden. Twee hiervan zijn:” om vervolgens je antwoord te noteren. Zo weet je zelf ook zeker dat je echt antwoord geeft op de vraag! Werkwijze:Probeer tussen 3 begrippen een setje te maken en na te gaan wat deze begrippen met elkaar te maken hebben. Zo valt er eentje buiten de boot. In je uitleg benoem je waarom de 3 goed bij elkaar passen en waarom het overige begrip hier minder goed bij past. Bij een vraag als deze is een goede argumentatie minimaal even belangrijk als het juiste woord kiezen. Soms kun je een ander antwoord hebben dan de docent van tevoren had bedacht, maar met een goede uitleg een punt verdienen!Voorbeelden van een goed antwoord zijn:Woord dat niet past: Glasnost.- Glasnost verwijst naar openheid en hervormingen in de Sovjet-Unie in de jaren 1980 onder Gorbatsjov. De andere begrippen (IJzeren Gordijn, Marshallplan, Containment) zijn kenmerkend voor de periode direct na de Tweede Wereldoorlog en het begin van de Koude Oorlog.Woord dat niet past: INF-verdrag.Het INF-verdrag was een akkoord over wapenvermindering in de jaren 1980 tussen de VS en de Sovjet-Unie. De andere begrippen (Cubacrisis, Praagse Lente, Hongaarse Opstand) zijn eerder conflicten of opstanden tijdens de Koude Oorlog.Woord dat niet past: Berlijnse Muur.De Berlijnse Muur was een fysiek symbool van de verdeeldheid tijdens de Koude Oorlog. De andere begrippen (NAVO, Warschaupact, Oostblok) zijn bondgenootschappen of geopolitieke blokken.Woord dat niet past: Marshallplan.Het Marshallplan was een economisch hulpplan om Europa na de Tweede Wereldoorlog te herstellen. De andere begrippen (Perestrojka, Glasnost, Wapenwedloop) horen bij de hervormingen en spanningen in de latere jaren van de Koude Oorlog.OfWoord dat niet past: Wapenwedloop. Omdat de andere drie met ontspanning te maken hebben en wapenwedloop met escalatie. Werkwijze:Alle genoemde leiders komen uit dit hoofdstuk. Probeer voor elke leider te beredeneren in welk land zij de baas waren, tijdens welke tijd en daarnaast bij welke belangrijke gebeurtenissen zij wellicht betrokken waren.De meeste uitspraken bevatten een aantal aanwijzingen over de positie en afkomst van de bijbehorende persoon. Probeer deze aanwijzingen eerst te noteren voordat je begint met koppelen.Antwoord: GorbatsjovDeze uitspraak verwijst naar de hervormingen en reflectie op het communistische verleden die Gorbatsjov kenmerkten tijdens zijn periode van glasnost en perestrojka. ReaganDit is een beroemde uitspraak van president Reagan in 1987 bij de Berlijnse Muur, waarin hij Gorbatsjov opriep om de scheiding tussen Oost- en West-Europa te beëindigen.KennedyDeze uitspraak verwijst naar de Cubacrisis van 1962, waarin president Kennedy een blokkade van Cuba aankondigde om de Sovjet-raketten te verwijderen.DubčekDeze uitspraak hoort bij Alexander Dubček, die in 1968 tijdens de Praagse Lente hervormingen doorvoerde in Tsjecho-Slowakije om het socialisme humaner te maken. Een belangrijke vorm van historisch redeneren is het onderscheiden en koppelen van oorzaken en gevolgen. Wat kan de oorzaak zijn voor het feit dat niet alle Hongaarse spelers meer in het nationale team aanwezig zijn.Het jaartal 1956 is er om je te helpen.Antwoord: In 1956 kwamen de Hongaren in opstand tegen de communistische overheersing door de Sovjet-Unie. De opstand werd met veel geweld neergeslagen door het Sovjetleger. Na deze gebeurtenis vluchtten veel Hongaren naar het buitenland, waaronder enkele belangrijke spelers van het Hongaarse nationale voetbalelftal. Deze spelers konden daardoor niet meer voor hun land uitkomen, wat het team verzwakte. Werkwijze:Bij vraag 7 is het van belang om de Duitse opdeling tijdens de Koude Oorlog te begrijpen en beheersen: Wat speelt er tussen oost en west Duitsers? Met welke problemen kampt Oost-Duitsland? Bij het tweede deel van de vraag moet je de verhoudingen in de Koude Oorlog kunnen toepassen op de vraag.Antwoord: De Muur werd gebouwd, omdat (te) veel Oost-Duitsers naar het Westen/West-Berlijn vluchtten / om de DDR te beschermen tegen leegloop.De westerse landen grepen niet in, want (een van de volgende):de bouw (van de Muur) vond plaats in de invloedssfeer van de Sovjet-Unie/op het grondgebied van de DDR.ze wilden geen oorlog riskeren.  de rechten van West-Berlijners werden niet (ernstig genoeg) geschonden.  Werkwijze:Plaats de bron in de context van de Koude Oorlog. Denk aan de belangrijkste gebeurtenissen in de Koude Oorlog: de Cubacrisis, de Blokkade van Berlijn en de Hongaarse Opstand.Stel jezelf de vraag: Welke gebeurtenis past bij een situatie waarin Russische troepen vechten tegen vrijheidsstrijders?Antwoord:C. over de Hongaarse OpstandToelichting:De bron beschrijft een situatie waarin Russische troepen met geweld een stad binnentrekken en vechten tegen vrijheidsstrijders. Dit komt overeen met de gebeurtenissen tijdens de Hongaarse Opstand van 1956, toen Sovjettroepen Boedapest binnenvielen om de opstand tegen het communistische regime neer te slaan.  Werkwijze:Bestudeer bron 2 en haal belangrijke details eruit. Let bijvoorbeeld op woorden als "ruimterace", "raketvlucht", "Sovjet-Unie" en "technologie".Plaats de beschreven gebeurtenis (de raketvlucht) in de context van de wapenloop tijdens de Koude Oorlog. Denk hierbij aan de concurrentie tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie op militair en technologisch gebied. Hoe past de bron hierbij?Antwoord:De raketvlucht past bij de wapenloop tijdens de Koude Oorlog omdat de ruimterace onderdeel was van de strijd om technologische en militaire macht tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. In bron 2 wordt beschreven hoe de Sovjet-Unie met rakettechnologie probeerde te laten zien dat zij voor liep in de ruimtevaart. Werkwijze:Bij het leren om historisch te redeneren is het het herkennen van de motieven van politieke partijen van toen belangrijk.Bij deze vraag onderscheid je een politiek en een economisch doel.Antwoord: Het economische doel is  (economisch) herstel / wederopbouw / het opnieuw laten groeien van de economie.  En is te herkennen aan:de jonge blaadjes aan de boom. de dode boom die weer tot leven komt. Het politiek doel is vrede / samenwerking in Europa. En is te herkennen aan:de duiven.het samen bouwen aan een nest. het nest dat bestaat uit verschillende vlaggen. OFHet politieke doel is het vergroten van Amerikaanse invloed in Europa.  Het politieke doel is te herkennen aan de Amerikaanse vlag op de (Europese) boom. Werkwijze:Bij het eerste deel van de vraag wordt van je gevraagd om historisch te redeneren door een bron te analyseren en de mening van de maker te benoemen.Ook moet je het begrip blitzkrieg kennen en ook kunnen toepassen op een onderdeel uit de bron.Er wordt twee keer  gevraagd om een bronelement, vergeet deze niet te benoemen!Antwoord: 3. Glasnost Dit betekent ‘openheid’ en verwijst naar Gorbatsjovs beleid om meer vrijheid van meningsuiting toe te staan. In de bron wordt genoemd dat politieke gevangenen worden vrijgelaten en nieuwsuitzendingen minder geblokkeerd worden.4. IJzeren GordijnDit verwijst naar de scheiding tussen Oost en West. De oproep om de Berlijnse Muur te slopen benadrukt het verlangen om deze grens op te heffen.5. PerestrojkaDit staat voor hervormingen in de Sovjet-Unie. In de bron wordt vermeld dat economische ondernemingen meer vrijheid krijgen, wat past bij dit beleid van Gorbatsjov. Werkwijze:Bij deel a. wordt van je gevraagd in een bron te herkennen welke reden Oost-Duitsland heeft om haar bevolking in de gaten te houden. Uit het boek kun je halen dat er vanuit Oost-Duitsland ontzettend veel mensen vluchtten naar het democratische westen. Voor deel b. is het belangrijk om de bestuursvorm van Oost-Duitsland te kennen en te koppelen aan de strenge controles tijdens het WK.Antwoord: De maatregelen van de Oost-Duitse regering naar de voetbalsupporters zijn te verklaren vanuit de veelvoorkomende vluchtpogingen van Oost-Duitsers naar West-Duitsland. De regering wil wel supporters meenemen om het land in positief daglicht te zetten, maar houdt hen voortdurend in de gaten om vluchtpogingen te voorkomen. Het bespioneren en controleren past erg goed bij het Oost-Duitse bestuur, omdat dit een communistische dictatuur was. Het bespioneren en in de gaten houden van de bevolking komt in deze bestuursvorm ontzettend veel voor.