Nederlands Leesvaardigheid - Leerjaar 2 havo/vwo - oefentoetsen & antwoorden

WerkwijzeLees de antwoorden goed door, zodat je weet waarop je moet letten bij het lezen van de alinea.Lees alleen alinea 1 en vraag je af: Wordt er verteld hoe iets vroeger ging en/of hoe iets in de loop van de tijd is veranderd? Wordt duidelijk waarom de lezer iets aan de tekst kan hebben? Wordt er iemand genoemd die veel verstand van het onderwerp heeft?Wordt duidelijk wat de schrijver op het idee bracht de tekst te schrijven?Kies het antwoord dat past bij de vraag waarop je ‘ja’ hebt geantwoord.Antwoord:D is goed, want in alinea 1 wordt beschreven dat Kiki een programma heeft gezien waardoor ze zich afvraagt hoe ze met een beperkt budget een duurzame kledingkast kan inrichten. In de rest van de tekst wordt antwoord gegeven op die vraag. De vraag van Kiki was dus de reden om op onderzoek uit te gaan en de tekst te schrijven. Toelichting: A is fout, want er wordt niet beschreven hoe iets vroeger ging en/of hoe iets zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld. B is fout, want in alinea 1 staat niets over het belang van de lezer: de alinea gaat alleen over Kiki.  C is fout, want in alinea 1 wordt alleen de naam van Kiki Metaal genoemd en zij is niet deskundig: ze wist niet hoe erg de situatie was en ze weet niet hoe ze duurzaam kleding kan shoppen. De deskundige (Daan Wagter) wordt pas geïntroduceerd in alinea 3.  Werkwijze:Als je niet weet wat ‘expliciet’ betekent, zoek dan de betekenis op in een woordenboek. Zoeken kost tijd, maar in dit geval is voor het beantwoorden van de vraag belangrijk dat je begrijpt waarom het woord ‘expliciete’ is toegevoegd. Lees alinea 4 tot en met 7 en zoek naar woorden waarmee Wagter duidelijk aangeeft wat je moet doen als je duurzaam wilt shoppen. In welke alinea kom je deze woorden voor het eerst tegen? Antwoorden: C is goed, want in alinea 6 geeft Wagter de tip om te kijken naar keurmerken en materialen. Toelichting: ‘Expliciet’ betekent ‘nadrukkelijk onder woorden gebracht’. A en B zijn fout, want in alinea 4 en 5 geeft Wagter geen tips, maar legt hij uit waarom kiezen voor duurzame kleding zo lastig is. Je kunt hieruit misschien wel een tip afleiden voor wat je niet moet doen, maar die tips zijn niet expliciet, want ze zijn niet nadrukkelijk onder woorden gebracht. D is fout, want in alinea 6 wordt al een tip nadrukkelijk onder woorden gebracht. Alinea 7 kan dus niet de eerste alinea zijn met een expliciete tip.  Werkwijze:Lees de vraag en de antwoorden goed door, zodat je weet waarop je moet letten. Lees alinea 4. Markeer de zin waarin het beste wordt uitgelegd waarom je de duurzaamheid niet kunt aflezen van een label.Vergelijk je gemarkeerde zin met de mogelijke antwoorden. Met welk antwoord komt de zin overeen? Antwoord:B is goed, want dat antwoord komt overeen met de laatste zin van alinea 4: ‘Het zegt niets over waar en op welke manier de stoffen zijn geproduceerd. Toelichting: A is niet goed, want uit de laatste zin van alinea 4 blijkt dat dit juist niet op het label staat. C is niet goed, want uit de tweede zin van alinea 4 blijkt dat de herkomst van het kledingstuk wel wordt vermeld. Het probleem is dat die herkomst niets zegt over de productie en de herkomst van de stof.D is niet goed, want een label bevat wel informatie over de herkomst van het kledingstuk. Dat een label geen informatie bevat over de maker klopt wel, maar voor een duurzame keuze is het niet nodig te weten wie het kledingstuk heeft gemaakt.  Werkwijze:Lees de vraag en de antwoorden goed door, zodat je weet waarop je moet letten als je alinea 7 gaat lezen.Het juiste antwoord bevat een conclusie die is gebaseerd op alinea 7. De uitspraken in andere antwoorden kunnen ook waar zijn, maar die zijn dan niet gebaseerd op de informatie in alinea 7. Lees in alinea 7 de twee zinnen die over leer gaan goed door. Twee antwoorden gaan over iets wat helemaal niet voorkomt in deze twee zinnen. Streep deze antwoorden weg. Als je nog twijfelt, omdat de auteur in de ene zin zegt dat leer wel duurzaam is en in de andere laat doorschemeren dat leer vervuilend is, kijk dan waaróm leer ‘op zich een duurzaam materiaal’ is. Komt dat overeen met antwoord A? Zo ja, dan is dat het juiste antwoord. Zo nee, dan moet je voor het andere antwoord kiezen. Antwoord: C is goed, want in de laatste twee zinnen van alinea 7 staat dat leer ‘op zich een duurzaam materiaal’ is, maar er heel veel chemicaliën nodig zijn om leren spullen te maken. Toelichting: A is fout, want in alinea 7 staat dat leer duurzaam is omdat je er lang mee doet, niet omdat het uit natuurlijk materiaal bestaat. Daar komt bij dat het leer dat wordt gebruikt voor tassen en schoenen niet meer ‘natuurlijk’ is, omdat het is bewerkt met chemicaliën.B en D zijn ook fout. De uitspraken zijn misschien wel waar, maar ze zijn niet terug te vinden in alinea 7. Er staat nergens dat leer bewerken veel geld kost of dat leer milieubelastend is omdat het van dieren afkomstig is.  Werkwijze:Lees alinea 7 nog eens door. Wat is de kernzin van de alinea? Welk woord uit deze zin kun je gebruiken voor je antwoord? Welke overeenkomst bestaat er tussen de voorbeelden in alinea 7? Hoe kun je die overeenkomst in één woord weergeven? Soms zijn bij dit soort vragen meerdere antwoorden goed. Twijfel dus niet te lang tussen twee woorden (vrijwel) elkaars synoniem zijn. Gebruik in je antwoord niet meer en niet minder dan twee woorden. Antwoord: Het gaat om een lijst met milieubelastende materialen / milieubelastende (grond)stoffen / vervuilende (grond)stoffen / vervuilende materialen.Ook goed: antwoorden met andere synoniemen van ‘milieubelastende’ en ‘materialen’.Niet goed: antwoorden die bestaan uit meer dan twee woorden. Toelichting:Uit de eerste zin van alinea 7 blijkt dat het gaat om ‘materialen’.De voorbeelden die worden gegeven in alinea 7 zijn allemaal voorbeelden van materialen die slecht zijn voor het milieu. Dit kun je in één woord aangeven met ‘milieubelastende’.   Werkwijze:Bedenk wat je hebt geleerd over feiten en meningen:Welke signaalwoorden duiden op een mening? Kun je een van die woorden toevoegen aan de geciteerde zin? Welke vraag moet je met ‘ja’ kunnen beantwoorden als een uitspraak een feit is? Gebruik wat je hebt ontdekt voor de uitleg van je keuze. Antwoord: Het is een feit, want je kunt controleren of het waar is. Toelichting:Signaalwoorden voor een mening zijn bijvoorbeeld ik vind, ik denk, en volgens mij. Je kunt deze signaalwoorden niet toevoegen aan de geciteerde zin, want het gaat niet om iets wat Wagter denkt, maar om iets wat hij weet. Een uitspraak is een feit als je ‘ja’ kunt antwoorden op de vraag of de inhoud te controleren valt.  Werkwijze:Kiki noemt tencel en modal ‘nieuwe stoffen van houtpulp’. Je mag ervan uitgaan dat het gaat om duurzame stoffen. Je hebt eerder een vraag beantwoord over materialen die niet duurzaam waren. Over welke alinea ging deze vraag? Zoek het op als je het niet meer weet. Vraag je af wat in het kader van de tekst een logische volgorde is: eerst de duurzame of eerste de niet-duurzame materialen? Vergeet niet je keuze toe te lichten. Gebruik hiervoor de informatie die je hebt ontdekt.Antwoord: Na alinea 7, want in die alinea legt de auteur uit welke materialen niet duurzaam zijn. Als de lezer weet welke stoffen hij niet moet kiezen, wil hij daarna weten wat hij dan wel moet kiezen. Toelichting: In alinea 7 gaat het over stoffen die milieubelastend zijn (zie ook vraag 7). Het is logisch om daarna te vertellen welke stoffen wel duurzaam zijn. Werkwijze:Let op het woord ‘beste’ in de vraag. Er zijn waarschijnlijk antwoorden die goed lijken, maar het niet zijn, bijvoorbeeld omdat ze niet over de hele tekst gaan, maar over een klein deel ervan. Probeer antwoorden weg te strepen die niet over de hele tekst gaan. In de tekst worden tips gegeven om op een duurzame manier om te gaan met kleding. Voor wie zijn deze tips bedoeld? Aanwijzingen voor de hoofdgedachte vind je vaak in het slot van de tekst. Lees dus alinea 9 nog eens door. Welk antwoord past daarbij? Antwoord: B is goed. Hoewel de tekst draait om de vraag van Kiki, zijn de tips en adviezen niet alleen voor haar bedoeld, maar ook voor de lezer (anders had de auteur de tekst niet hoeven schrijven).Toelichting:A is fout, want dit antwoord gaat over een deel van de tekst (alinea 2 t/m 4).C is fout, want niet alleen pubers hebben iets aan de tips. Iedereen heeft er iets aan. Bovendien gaat dit antwoord over een deel van de tekst en niet over de hele tekst. D is fout, want dit antwoord is in tegenspraak met wat in alinea 9 staat: je kunt ook met een klein budget duurzame keuzes maken en het kost niet veel inzet om elke mogelijke aankoop kritisch te bekijken.  Werkwijze:Lees de introductie op de vraag goed door, zodat je weet wat je moet doen. In een samenvatting neem je alleen de hoofdzaken op en geen bijzaken. De hoofdzaken vind je vaak in de kernzinnen van de alinea’s (maar niet altijd).Voorbeelden zijn bijzaken. Deze neem je niet op in je samenvatting op. Welke zinnen kun je dus wegstrepen? Als je er niet uitkomt, kijk dan nog eens terug naar andere vragen, want daarin zitten vaak aanwijzingen voor wat hoofdzaken en wat bijzaken zijn, bijvoorbeeld:vraag 2: de tekst bevat tips om duurzame kledingkeuzes te maken: wat zijn die tips? vraag 8: wat is de hoofdgedachte? Antwoord: 2, 5, 9 en 10, want hierin staan hoofdzaken en geen bijzaken.Toelichting:Zin 2 geeft een heel korte samenvatting van alinea 2 t/m 4. Zin 5 vat de twee tips samen die Daan Wagter geeft in alinea 6 en 7.Zin 9 bevat een belangrijk advies van Daan Wagter. Zin 10 bevat een ander belangrijk advies van Daan Wagter. De zinnen 1, 3, 4, 6 en 8 bevatten voorbeelden. Deze vallen dus af. Zin 7 staat in alinea 8. In de tekst zijn het twee zinnen. Samen vormen ze een overgang van alinea 7 naar de inhoud van alinea 8. Het gaat dus niet om een kernzin. De zin erna is belangrijker voor een samenvatting.  Werkwijze:Merk op dat er gevraagd wordt naar één tip. Lees de tips 1 t/m 5 goed door. Misschien kun je meteen een paar wegstrepen waarvan je zeker weet dat ze niet voorkomen in tekst 1.Bij een eerdere vraag heb je aangegeven in welke alinea Daan Wagter voor het eerst een tip geeft. Begin bij deze alinea te zoeken naar tips. Markeer de tips in tekst 1.Vergelijk de tips die je hebt gemarkeerd met de tips uit het tv-programma. Welke overeenkomst zie je? Antwoord: Tip 3, want in alinea 6 en 8 van tekst 1 wordt aangeraden om kleding met een keurmerk aan te schaffen en bij webwinkels te filteren op duurzame merken. Toelichting:In tekst 1 worden de volgende tips gegeven: Kijk naar keurmerken. Kijk naar materialen. Filter op duurzame merken.Volg de juiste Instagramaccounts.Vraag je bij elke aankoop af: heb ik dit echt nodig?Investeer in wat mooie duurzame shirts, truien, spijkerbroeken en schoenen.Onderhoud je kledingstukken: volg de wasadviezen.Tip 1, 2, 4 en 5 komen dus niet voor in tekst 1.  Werkwijze:Bij deze vraag moet je goed weten wat wordt gezien als ‘duurzaam omgaan met kleding en schoeisel’. Informatie hierover vind je vooral in alinea 8 en 9 van tekst 1 en in de tips van Jennifer Hofman in vraag 10. Lees deze nog eens door. Lees de omschrijvingen en vraag je bij iedere persoon af waarom die een bepaalde keuze maakt. Heeft die reden te maken met duurzaamheid? Antwoord:welnietAchmed volgt altijd de wasvoorschriften die op de labels staan.xFloortje koopt tijdens een ‘drie-voor-de-prijs-van-twee-actie’ bij haar favoriete webwinkel zes paar pumps in verschillende felle kleuren.xKhalid brengt zijn leren schoenen naar de schoenmaker om de versleten zolen te laten vervangen. xRashida  heeft een aantal basiskledingstukken die ze op allerlei manieren combineert en koopt alleen iets nieuws als ze het echt nodig heeft. xSteven gebruikt een kortingscode van een influencer om een extra winterjas te kopen. xZwanet koopt haar kleding altijd in de uitverkoop, zodat ze meer items kan aanschaffen voor haar kleedgeld.xToelichting: De personen die wel op een duurzame manier met kleding en schoeisel omgaan, proberen er zo lang mogelijk mee te doen. De personen die niet op een duurzame manier met kleding en schoeisel omgaan, baseren hun keuzes vooral op de kosten van kleding en schoeisel.  Werkwijze:Lees tekst 2. Welke boodschap zit er in deze Instagrampost? Waarom past deze boodschap bij de ideeën van Wagner? Gebruik je antwoorden op deze vragen om je antwoord te formuleren.Antwoord: Deze post heeft als boodschap dat je niet domweg de mode moet volgen en niet alles hoeft aan te schaffen. Dit past bij de ideeën van Wagner, die vindt dat je duurzame kleding moet kopen die lang meegaat. Toelichting:When Sarah Smiles geeft met de Engelse tekst (waarvan de vertaling is gegeven) aan dat alle trends volgen geen vorm van creativiteit of zelfexpressie is. Daarmee geeft ze kritiek op mensen die wél alle trends volgen. In alinea 9 van tekst 1 geeft Daan Wagter aan dat je kritisch moet zijn bij elke aankoop en goed voor je (duurzame) kleding moet zorgen, zodat deze lang meegaat. Zowel When Sarah Smiles als Daan Wagter geeft dus het advies om kleding langer te dragen dan één seizoen.