Geschiedenis Werkplaats FLEX - Hoofdstuk 7 - De nieuwe wereldorde (vanaf 1990) oefentoetsen & antwoorden

Boris Jeltsin – Werd in 1991 gekozen tot president van de deelrepubliek Rusland. Hij werd later de leider van de Sovjet-Unie en hief de Unie op. Hij bleef tot 1999 president van Rusland. Europese Commissie – Het dagelijks bestuur van de EU.Europese Raad – Vergadering van de regeringsleiders van de EU-lidstaten.Euro – Europese munt (vanaf 2002).Populisme – Als iemand de kant van het volk kiest en zich afzet tegen de heersende elite.Terrorisme – Als iemand gewelddaden pleegt om politieke doelen te bereiken.11 september – De datum van de aanslagen van moslimterroristen in de VS (2001). Werkwijze:Bij een chronologievraag is het handig om eerst alle jaartallen te noteren die je al weet. Dit zorgt voor orde in je hoofd en misschien kun je een moeilijke gebeurtenis vervolgens tussen twee al bekende jaartallen plaatsen.Merk je dat je moeite hebt met het beantwoorden van chronologievragen op je toetsen? Maak nadat je de stof hebt geleerd nog een tijdbalk en noteer daarop alle belangrijkste gebeurtenissen die je hebt geleerd.De juiste chronologische volgorde is:c-b-e-f-a-d-gToelichting: c - De Duitse hereniging (1990)b - De val van de Sovjet-Unie (1991)e - De opsplitsing van Tsjechië en Slowakije (1993)f - De oorlog in Joegoslavië (1991-2001, met piek in de jaren '90)a - De invoering van de euro (2002)d - De toetreding van Oost-Europese landen tot de EU (2004)g - De verkiezing van Poetin tot president (2000) Werkwijze:Bij deze vraag is het belangrijk om te weten welke vernieuwingen Gorbatsjov bracht in de Sovjet-Unie. De gevolgen van dit beleid zullen uiteindelijk het einde van de Koude Oorlog betekenen.Ook is het belangrijk om de verschillende gevolgen van de val te kennen en te kunnen indelen in soorten gevolgen. Vraag jezelf eerst af, wat bedoelen we met politiek en economisch?Antwoord: Een oorzaak voor de val van de Sovjet-Unie was de invoering van glasnost (openheid) en perestrojka (hervorming) door Gorbatsjov, waardoor de controle van de communistische partij afnam en nationalistische bewegingen in de Sovjetrepublieken sterker werden.Een politiek gevolg van de val van de Sovjet-Unie was dat de vijftien Sovjetrepublieken onafhankelijk werden, waardoor de Sovjet-Unie ophield te bestaan en Rusland de grootste staat werd. Een economisch gevolg van de val van de Sovjet-Unie was dat veel voormalige Sovjetlanden een economische crisis doormaakten, waarbij werkloosheid en armoede sterk toenamen door de overgang van een planeconomie naar een markteconomie.Tip! Probeer je aan te wennen om een deel van de vragen te herhalen in je antwoord. Voorbeeld: “Een oorzaak voor de val van de Sovjet-Unie was…….:” om vervolgens je antwoord te noteren. Zo weet je zelf ook zeker dat je echt antwoord geeft op de vraag.  Werkwijze:Probeer tussen 3 begrippen een setje te maken en na te gaan wat deze begrippen met elkaar te maken hebben. Zo valt er eentje buiten de boot. In je uitleg benoem je waarom de 3 goed bij elkaar passen en waarom het overige begrip hier minder goed bij past. Bij een vraag als deze is een goede argumentatie minimaal even belangrijk als het juiste woord kiezen. Soms kun je een ander antwoord hebben dan de docent van tevoren had bedacht, maar met een goede uitleg een punt verdienen!Voorbeelden van een goed antwoord zijn:Woord dat niet past: WarschaupactHet Warschaupact was een militair bondgenootschap van communistische landen tijdens de Koude Oorlog. De andere begrippen (Europese Unie, Europees Parlement, euro) hebben te maken met de Europese Unie en haar ontwikkelingen.Woord dat niet past: islam.Islam is een religie, terwijl de andere begrippen (secularisatie, populisme, globalisering) maatschappelijke en politieke ontwikkelingen aanduiden.Secularisatie verwijst juist naar het afnemen van religieuze invloed in de samenleving.Woord dat niet past: Oliecrisis.De oliecrisis was een economische crisis die juist stagnatie en problemen veroorzaakte. De andere begrippen (informatiesamenleving, automatisering, welvaartsgroei) verwijzen naar technologische en economische vooruitgang.Woord dat niet past: NAVODe NAVO is een militair bondgenootschap.De andere begrippen (Europese Commissie, Europees Parlement, Raad van Ministers) zijn instellingen van de Europese Unie. Werkwijze:De vraag beschrijft politieke partijen die na 2001 zijn opgericht en bekritiseerd worden, omdat ze claimen precies te weten wat het volk wil.De vraag beschrijft kenmerken van een politieke stroming die beweert namens "het volk" te spreken en belooft direct naar de wensen van de bevolking te luisteren.Antwoord: C. PopulismeToelichting:Populistische partijen beweren vaak dat zij de enige zijn die de stem van "het volk" echt vertegenwoordigen en zetten zich af tegen de "elite" of de gevestigde politiek. Dit verklaart waarom de persoon kritiek heeft op deze partijen. Werkwijze:Het gaat om de vraag of criminaliteit en milieuvervuiling binnen de Europese Unie worden besproken. Je moet de juiste uitleg geven over waarom je voor je antwoord hebt gekozen.Bedenk verder nog de taken van de EU. Zij zich bezig met problemen die grensoverschrijdend zijn of die meerdere landen aangaan. Welke van de twee passen hierbij? In hoeverre kunnen criminaliteit en vervuiling grensoverschrijdend zijn?Antwoord: Criminaliteit en milieuvervuiling worden wel binnen de EU besproken, omdat beide problemen grensoverschrijdend zijn.Criminaliteit: Misdaad zoals drugshandel en cybercriminaliteit stopt niet bij landsgrenzen. De EU werkt samen via Europol om dit aan te pakken.Milieuvervuiling: Lucht- en watervervuiling verspreiden zich over meerdere landen. Daarom maakt de EU gezamenlijke milieuregels.  Werkwijze:Lees de uitspraak aandachtig. Welke kernboodschap geeft de politicus? Let op woorden als “het land teruggeven aan de mensen” en “de huidige politici doen niets”. Wat zegt dit over zijn politieke visie?De uitspraak komt uit 2002 en verwijst naar een politieke stroming die rond 2000 opkwam. Welke bekende politieke figuren en bewegingen speelden toen een grote rol in Nederland.Bij deel 2 van de vraag moet je internationale verschijnselen koppelen aan dergelijke uitspraken.Wat speelde er internationaal, maar ook maatschappelijk in Nederland rond die tijd?Antwoord:De uitspraak werd gedaan door Pim Fortuyn, die hoorde bij het populisme.In 2001 vonden de aanslagen op de World Trade Centre plaats door moslimextremisten. In Nederland leidde dit tot meer discussie over immigratie en integratie, vooral van moslimmigranten. Pim Fortuyn uitte openlijk kritiek op de islam en stelde dat Nederland strenger moest zijn in immigratiebeleid. Werkwijze:Kijk naar de symbolen en figuren in de afbeelding. Wat stelt het belangrijkste element (bijvoorbeeld een dier, vlag of persoon) voor? Wat doen de verschillende personen of objecten in de prent?De bron verwijst naar een gebeurtenis uit 1990. Deze info krijg je al.Welke belangrijke politieke of maatschappelijke veranderingen vonden in die tijd plaats? Hoe hangt dit samen met de afbeelding?Antwoord:D. Het Oostblok begint uit elkaar te vallen.Toelichting:De spotprent toont een USSR-beer met wegrennende figuren, wat symbool staat voor de landen die zich losmaakten van de Sovjet-Unie in 1990. Dit duidt op het uiteenvallen van het Oostblok. Werkwijze:Bij het beantwoorden van deze vraag moet je een aantal stappen volgen. Zorgvuldig lezen van de bron is het belangrijkste.Let op belangrijke details in de herinnering, zoals "de invoering", "munten uit andere landen", en "voor het eerst in Frankrijk met hetzelfde geld betalen".Vraag jezelf af: welke veranderingen (in de economische hoek) rond deze tijd worden in 7.1 en 7.2 genoemd?Antwoord: Op 1 januari 2002 werd de euro (€) officieel ingevoerd als gezamenlijke munteenheid in Nederland en andere Europese landen. Dit zie je duidelijk terug in de bron. Het meisje heeft het er over dat iedereen eerst aparte munten had, maar nu een gemeenschappelijke munt die ook in Frankrijk te gebruiken was. Werkwijze:Bij deel a. wordt van je gevraagd in een bron te herkennen welke reden Oost-Duitsland heeft om haar bevolking in de gaten te houden. Uit het boek kun je halen dat er vanuit Oost-Duitsland ontzettend veel mensen vluchtten naar het democratische westen. Voor deel b. is het belangrijk om de bestuursvorm van Oost-Duitsland te kennen en te koppelen aan de strenge controles tijdens het WK.Antwoord: De maatregelen van de Oost-Duitse regering naar de voetbalsupporters zijn te verklaren vanuit de veelvoorkomende vluchtpogingen van Oost-Duitsers naar West-Duitsland. De regering wil wel supporters meenemen om het land in positief daglicht te zetten, maar houdt hen voortdurend in de gaten om vluchtpogingen te voorkomen. Het bespioneren en controleren past erg goed bij het Oost-Duitse bestuur, omdat dit een communistische dictatuur was. Het bespioneren en in de gaten houden van de bevolking komt in deze bestuursvorm ontzettend veel voor.